If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Podstawy rozwoju komórki jajowej - film z polskimi napisami

Stworzone przez: Vishal Punwani.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Przyjrzyjmy się cyklowi rozrodczemu kobiety. Cykl rozrodczy kobiety odnosi się do dojrzewania komórki jajowej w jajnikach. Jajniki wytwarzają komórki jajowe podczas rozwoju płodowego. Innymi słowami, gdy mała dziewczynka znajduje się w macicy swojej matki, jej całkowity zapas komórek jajowych jest wyprodukowany, jednak pozostaje w nieaktywnej formie. Proces produkcji komórek jajowych nazywany jest oogenezą. Później, gdy dziewczynka osiągnie wiek dojrzewania płciowego, jej cykl rozrodczy rozpocznie się i jedna z komórek jajowych, znajdujących się w jajnikach, będzie dojrzewać co miesiąc. Pozwoli to na jej zapłodnienie przez plemnika. Komórkę jajową możemy też nazywać oocytem. Gdy komórka jajowa dojrzeje, jest wypychana z jajnika podczas procesu nazywanego owulacją. Inną ważną funkcją jajników jest wydzielanie żeńskich hormonów płciowych estrogenu, progesteronu i inhibiny, omówimy ich rolę trochę później. Zacznijmy od opisania tego, jak komórka jajowa powstaje w jajniku. We wczesnym etapie rozwoju, prekursory żeńskich komórek rozrodczych, nazywane oogonium, są to homologiczne komórki do spermatogoniu u mężczyzny. Te oogonium przechodzi przez mnóstwo podziałów mitotycznych, podczas, których rozmnaża się. Około 7 miesiąca rozwoju dochodzi do zatrzymania procesu rozmnażania i wszystkie komórki, które powstały, jest ich między 2, a 4 miliony, są komórkami jajowymi, które kobieta będzie miała na całe swoje życie. Jest ich między 1, a 2 miliony na jajnik. Również podczas rozwoju płodowego, podczas którego produkowane są wszystkie oogonia, dochodzi do ich rozwoju w kolejne stadium, jakim jest oocyt I rzędu. Pamiętaj, że dwa "oo" odnoszą się do "jajowej", a "cyt" do komórki. Stąd nazwa komórka jajowa. Pozwól, że wspomnę o tym, że na poziomie chromosomalnym te oogonia, komórki płciowe są 2n, co oznacza, że mają dwie kopie, każdego z chromosomów. Podobnie jest w przypadku oocytów I rzędu. One również są 2n. W kolejnym kroku, oocyty I rzędu rozpoczynają mejozę I, mejoza jest procesem, w którym komórki płciowe redukują liczbę kopii chromosomów, a tym samym liczbę kopii posiadanego DNA. Proces ten rozpoczyna się mejozą I, jednak nie zostaje doprowadzony do końca. Zostaje zatrzymany mniej więcej w połowie drogi, po mejozie I dochodzi do wstrzymania. Nasze komórki pozostają w takiej dużej formie. Są wciąż oocytami I rzędu, ale znajdują się, można powiedzieć, w areszcie mejotycznym. Kiedy kobieta, która rozwija się w łonie swoje matki, rodzi się, jej oocyty I rzędu znajdują się w areszcie mejotycznym. Pytanie brzmi, czy zostają w takim stanie? Częściowo tak, a częściowo nie. Przybliżmy układ rozrodczy i spróbujmy to wyjaśnić. Mamy tu zbliżenie na główne części żeńskiego układu rozrodczego, pozbyłem się niektórych części macicy, jajowodów oraz jajników, abyś mógł zobaczyć wewnętrze i zewnętrzne części tych narządów. Tutaj jest nasz kluczowy organ. To jest jajnik. Pytanie jest takie, czy oocyty I rzędu, które utknęły w areszcie mejotycznym, wciąż się w nim znajdują? Odpowiedź jest, taka, że przeznaczeniem niektórych z nich jest owulacja, czyli opuszczenie jajnika i wychwycenie przez fimbrie, a następnie podróżowanie przez jajowód. Te komórki jajowej uciekną z naszego aresztu. Jednak, większość pozostałych umrze, będąc w areszcie mejotycznym, jako oocyt I rzędu. Wspominałem, że te, którym uda się opuścić areszt mejotyczny, przejdą do kolejnego kroku, którym jest oocyt II rzędowy, zdolny do fuzji z plemnikiem. Kiedy kolejny krok się rozpoczyna? W okresie dojrzewania. Komórki rozrodcze znajdują się w tym etapie, jako oocyt I rzędu, przez mniej więcej 12-13 lat. Dopiero po tym czasie, będą mogły ruszyć dalej, kończąc pierwszą część mejozy i rozpoczynając podział na dwa oocyt II rzędu. Tak właściwie, to nie jest to do końca prawda, mimo, że tego byśmy oczekiwali. Oocyt I rzędu będzie próbował podzielić się na dwa oocyty II rzędu, jednak nie do końca do się wydarzy. To co ma miejsce, to jedna z komórek potomnych, pięknie rozwinie się w normalny oocyt II rzędu. Okazuje, że gdy dojdzie do ukończenia pierwszej części mejozy, wydarzy się coś naprawdę ciekawego. Jedna z tych komórek otrzyma praktycznie całą cytoplazmę. Ilość chromosomów zostanie podzielona na pół, ale cała cytoplazma zostanie przydzielona tylko jednej komórce. Więc druga z powstałych komórek nie otrzyma odpowiedniej ilości cytoplazmy. Wciąż będzie miała kompletny zestaw chromosomów, ale będzie całkiem mała i niezbyt funkcjonalna. Więc będzie musiała obumrzeć, nazywamy ją ciałkiem polarnym. W rezultacie, mamy bardzo duży oocyt II rzędu, powstały na skutek owulacji. Możesz teraz pomyśleć, mejoza jest dwuetapowa, prawda? Kiedy drugi etap miał miejsce? To dobre pytanie. Powtórzę, owulacja zachodzi tutaj wraz z powstaniem oocyt II rzędu, który umiejscawia się w jajowodzie, do którego trafia plemnik, zapładniający komórkę jajową. Spójrz tutaj. Masz jajowód oraz swoją komórkę jajową. W formie oocytu II rzędu. Zbliża się do niej plemnik, który połączy się z komórką jajową, zapładniając ją. Plemnik zapładnia komórkę jajową i łączy się z nią. Przybliżmy się i zobaczmy, co się dzieje. Tutaj masz duży oocyt II rzędu oraz plemnik, którego jądro komórkowe znajduje się tutaj. Jest już wewnątrz komórki jajowej. To jest jądro komórkowe plemnika. A tutaj mamy jądro komórkowe oocytu II rzędu. Właśnie teraz dojdzie do mejozy II, naszej brakujące części tego procesu. W momencie, gdy jądro komórkowe plemnika podróżuje w stronę jądra komórki jajowej, aby stworzyć połączone jądro, zachodzi mejoza II. Oocyt redukuje liczbę chromosomów, tworząc kolejne ciałko polarne, mamy więc drugie ciałko polarne, powstałe na skutek podziału. Oocyt po raz kolejny redukuje ilość chromosomów o połowę i ta ilość DNA, dodatkowa kopia, którą posiadała komórka jajowa, znika w postaci kolejnego ciałka polarnego, który nie ma odpowiedniej ilości cytoplazmy, podobnie, jak pierwsze ciałko. Po raz kolejny, odżywcza cytoplazma zostaje dla plemnika i komórki jajowej. W tym kroku, komórka jajowa zmienia swoją nazwę z oocytu II rzędu na jajo, którym nie będzie zbyt długo. Gdy jądro komórkowe plemnika połączy się z tym komórki jajowej, powstanie zygota. Pozwól, że wyjaśnię, jeśli komórka jajowa nie zostanie zapłodniona, przez plemnika, nie dojdzie do ukończenia drugiego podziału mejotycznego, nie dojdzie do niego, a komórka jajowa zostanie usunięta z organizmu podczas menstruacji w formie oocytu II rzędu. Nie jako jajo, ponieważ jest to nazwa zarezerwowana dla oocytu, który przeszedł proces zapłodnienia. Omówliśmy podstawowe infromacje o rozwoju komórki jajowej.