If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Anatomia piersi i laktacja - film z polskimi napisami

Stworzone przez: Vishal Punwani.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Laktacja jest procesem, podczas którego produkowane i wydzielane jest mleko z gruczołów mlekowych znajdujących się w kobiecych piersiach. Oprócz swoich właściwości odżywczych mleko matki działa pozytywnie na układ odpornościowy noworodka, ponieważ zawiera przeciwciała, których dziecko nie potrafi samo wytworzyć. Ogólnie, mleko produkowane przez gruczoły mlekowe matki dostarcza wszystkie substancje odżywcze, które potrzebuje rosnące dziecko przez pierwsze 6 miesięcy swojego życia. Zanim przyjrzymy się mechanizmowi laktacji, omówmy ogólną budowę kobiecych piersi. To jest lewa strona kobiety. Tutaj jest jej lewe, podniesione ramię. A tutaj jest jej mięsień piersiowy większy. Mięsień piersiowy większy jest głównym mięśniem w klatce piersiowej. Wspominam o nim ponieważ piersi, po lewej i prawej stronie zasłaniają go. Chciałem Ci dać jasny obraz tego, gdzie dokładnie znajdują się piersi w klatce piersiowej. Pozbędę się teraz części skóry znajdującej się na piersiach, abyśmy mogli spojrzeć w głębiej ulokowane struktury po prawej stronie piersi oraz na powierzchniowe struktury po lewej stronie piersi. Pamietaj, że prawa i lewa strona określana jest względem tej pani tutaj. Piersi, zarówno u kobiet, jak i mężczyzn zawierają specjalne gruczoły nazywane gruczołami sutkowymi. Gruczoły sutkowe to zmodyfikowane gruczoły potowe, które mają zdolność produkcji i wydzielania mleka. U kobiet, rozwijają się w okresie pokwitania, u mężczyzn nie rozwijają się. Pozostają w podstawowej formie. Przed ciążą gruczoły sutkowe nie zajmują dużej objętości kobiecych piersi. Gdy do niej dojdzie zaczynaja się rozrastać i poszerzać w znacznym stopniu, odpowiadają na stymulacje przez hormony, takie jak estrogen i prolaktynę. Trudno jest zobaczyć to na tym rysunku. Dlatego trochę go powiększę. Tak, abyśmy mogli lepiej zobaczyć anatomię gruczołu sutkowego. To są gruczoły sutkowe, otaczają je, podobnie jak siatka, te komórki, nazywane komórkami mioepitelialnymi. Komórki mioepitelialne to specjalne komórki, które nie tylko wyścielają zewnętrzną część gruczołów sutkowych, ale również kurczą się i ściskają, co prowadzi do wycieku mleka z gruczołów. Mleko trafia do sutka przez przewody nazywane przewodami mlecznym. Z nich mleko może być wydzielane przez sutek, przez te małe otwory nazywane porami. Spójrzmy teraz, jak wyglądałoby to wszystko na tym dużym rysunku. Mamy nasze komórki mioepitelialne wyścielające zewnętrzną część gruczołów sutkowych i stymulujące wydzielanie mleka. Wysyłają mleko wzdłuż kanałów mlekowych w kierunku sutka. Pamiętaj, że wszystko to dzieje się w gruczołach sutkowych, z których mleko jest wydzielane przez sutek, przez małe otwory znajdujące się w nim. Pozwól, że oznaczę ten kanał mlekowy tutaj. Patrząc na ten obszar sutka, możesz zauważyć, że znajdują się tu te ciemne, okrągłe obszary, dookoła sutków. Nazywane są otoczkami. Otoczka pełni kilka rożnych funkcji. Po pierwsze zawiera te małe grudki, nazywane gruczołami otoczkowymi Montgomery'ego. Gruczoły otoczkowe wyydzielają niewielką ilość tłustej substancji nazywanej płynem lipidowym. Płyn lipidowy nawilża sutek, aby nie wysechł lub nie popękał podczas karmienia piersią. Druga funkcja związana jest z dzieckiem. Okazuje się, że ciemniejszy kolor otoczki jest pewnego rodzaju znakiem dla noworodka, celem, do którego ma trafić. Nie ma on zbyt dobrego wzroku, po narodzinach, więc pomaga to mu znaleźć źródło pokarmu łatwiej i szybciej. Zapomniałem wspomnieć, o badaniach naukowych, które wskazują na to, że płyn lipidowy wydzielany przez gruczoły otoczkowe, ma specyficzny zapach, który przyciąga dziecko. Tak więc otoczka pełni kilka różnych funkcji. Piersi zbudowane są również z całkiem dużej ilości tkanki tłuszczowej, która stanowi główną ich zawartość. Tkanka tłuszczowa wspiera również wszystkie struktury gruczołowe, o których mówiliśmy. Wszystko to co dzieje się w piersiach, te gruczoły oraz tkanka tłuszczowa, mogą sprawiać wrażenie całkiem ciężkich. Szczególnie, kiedy gruczoły sutkowe są pełne mleka powstałego podczas laktacji. Potrzebują tych specjalnych wiązadeł nazywanych wiązadłami Coopera. Pomagają one w utrzymaniu piersi przy klatce piersiowej. Oznaczyłem je kolorem zielonym. Patrzymy teraz na główne elementy anatomii piersi, zobaczymy teraz na czym polega laktacja. Laktacja rozpoczną się, gdy dziecko zacznie ssać pierś matki. Przyjrzyjmy się teraz, jakie fajne naturalne mechanizmy są w ten proces zaangażowane. Kiedy dziecko zacznie ssać, specjalne receptory, nazywane mechanoreceptorami, na sutku zostają aktywowane i wysyłają wiadomość do rdzenia kręgowego oraz mózgu mamy, dokładnie do podwzgórza. W tym momencie, podwzgórze otrzymują te wiadomości, wykonuje dwie super rzeczy. Wysyła sygnał do grupy hormonów oksytocyny w tylnej przysadce mózgowej, mówiąc im, aby wytwarzały oksytocynę. Wtedy też rozpoczyna się produkcja tego hormonu. Podwzgórze wysyła również sygnał do specjalnego rodzaju neuronów w przedniej przysadce mózgowej, które wydzielają hormon nazywany hormonem hamującym prolaktynę. I te neurony w przedniej przysadce mózgowej nazywane są neuronami PIH. Mają one całkiem zabawną pracę. Jak sugeruje ich nazwa, hamują one inne neurony w przedniej przysadce mózgowej przed produkcją prolaktyny. Ponieważ podwzgórze wygasza te hormony, neurony prolaktyny w przedniej przysadce mózgowej mają wolną drogę w jej wytwarzaniu. I widzisz, jak to robią tutaj. Dlaczego jest to ważne? Jest ważne ponieważ prolaktyna wpływa na gruczoły sutkowe, które zaczynają produkować mleko. Oksytocyna stymuluje komórki mioepitelialne, które otaczają gruczoły sutkowe, stymuluje je do tego, aby wydzielały mleko przez sutki, tak aby nakarmić dziecko. Więc potrzebujesz obydwu, dla prawidłowego karmienia dziecka piersią. Na początku powiedziałem, że ssące dziecko w pewnym sensie napędza całą tę kaskadę neuronową, powodującą wydzielanie mleka. Jednak okazuje się, że nawet płacz dziecka, niekoniecznie tego należącego do danej matki, może być to płacz całkowicie obcego dziecka, jednak kiedy mama go usłyszy, odpowiednie obszary słuchowe w mózgu aktywują całą tę kaskadę. W rezultacie dojdzie do produkcji i wydzielania mleka. Jest to zabezpieczający mechanizm dla naszych dzieci. Zapewnia on to, że płaczące dziecko zostanie nakarmione nawet przez inną kobietę, w trakcie laktacji, jeśli nie będzie to możliwe przez jego mamę. Dzięki temu będzie mogło rosnąć i być zdrowe.