If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Zakażenie wirusem HIV — film z polskimi napisami

Odwiedź nas na (http://www.khanacademy.org/science/healthcare-and-medicine) aby dowiedzieć się więcej o zdrowiu i medycynie. Te filmy nie stanowią porady medycznej i pełnią jedynie funkcję informacyjną. Filmy te nie mają na celu zastąpienia profesjonalnej porady medycznej, diagnozy lub leczenia. Zawsze zasięgnij porady personelu medycznego w razie jakichkolwiek pytań związanych z Twoim stanem zdrowia. Nigdy nie lekceważ profesjonalnej porady medycznej lub nie zwlekaj z jej zasięgnięciem pod wpływem żadnych przeczytanych w Khan Academy treści, lub obejrzanych tu filmów. Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu Fundacji HASCO-LEK i Fundacji Akamai. Stworzone przez: Vishal Punwani.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Wiemy już co nieco na temat HIV. To wirus, który atakuje układ odpornościowy i jeśli nie wdroży się leczenia, doprowadza do stanu niedoboru odporności, i jeśli nie wdroży się leczenia, doprowadza do stanu niedoboru odporności, który znamy jako AIDS. AIDS to końcowe stadium nieleczonego zakażenia HIV. Skupmy się teraz na tym, jakimi drogami wirus HIV dostaje się do organizmu i w jaki sposób dociera do naszego krwioobiegu. i w jaki sposób dociera do naszego krwioobiegu. Spróbuję to jak najbardziej uprościć, okazuje się, że HIV najczęściej transmituje się przez kontakt z trzema rodzajami płynów ustrojowych zakażonej osoby. przez kontakt z trzema rodzajami płynów ustrojowych zakażonej osoby. Poprzez kontakt z krwią, wydzielinami narządów płciowych, co za chwilę szerzej omówię, i przez mleko. Wyjaśnię to za pomocą czterech scenariuszy sytuacji. Wyjaśnię to za pomocą czterech scenariuszy sytuacji. Będą to cztery najczęstsze sytuacje, w których dochodzi do zakażenia wirusem HIV. Należy jeszcze pamiętać o tym, że aby doszło do zakażenia, płyny te muszą wejść w kontakt z uszkodzoną skórą że aby doszło do zakażenia, płyny te muszą wejść w kontakt z uszkodzoną skórą albo bezpośrednio z krwią, na przykład podczas iniekcji, albo z którąś z błon śluzowych, albo z którąś z błon śluzowych, które nie są chronione przez normalną skórę. które nie są chronione przez normalną skórę. Tak jest w twojej jamie ustnej, pochwie, odbytnicy, czy też u szczytu prącia. pochwie, odbytnicy, czy też u szczytu prącia. HIV może przedostać się do organizmu przez błony śluzowe w tych miejscach. I nie dojdzie do zakażenia przez samo patrzenie na płyny ustrojowe I nie dojdzie do zakażenia przez samo patrzenie na płyny ustrojowe ani przez przebywanie w ich pobliżu. Żeby doszło do zakażenia, taki płyn musi dostać się do twojego krwioobiegu, Żeby doszło do zakażenia, taki płyn musi dostać się do twojego krwioobiegu, albo poprzez jedną z błon śluzowych, z którą musi on mieć fizyczny kontakt. Zatem numerem jeden będzie kontakt z wydzielinami podczas seksu, który jest najczęstszą drogą zakażenia HIV, zwłaszcza niezabezpieczone kontakty seksualne z osobą zakażoną. zwłaszcza niezabezpieczone kontakty seksualne z osobą zakażoną. Niech te obrazy cię nie przestraszą. To tylko przekroje strzałkowe przez miednice. Miednicy żeńskiej po lewej i miednicy męskiej po prawej stronie. Dzięki nim łatwiej nam będzie ogarnąć anatomię. Czyli wydzieliny, takie jak nasienie, preejakulat, Czyli wydzieliny, takie jak nasienie, preejakulat, wydzielina pochwy czy odbytu mogą być źródłem zakażenia HIV, ponieważ znajduje się w nich spora ilość kopii wirusa, zwłaszcza w ciągu pierwszych kilku tygodni od zakażenia, zwłaszcza w ciągu pierwszych kilku tygodni od zakażenia, kiedy poziom wiremii jest największy. Zarówno we krwi, jak i innych płynach ustrojowych ilość wirusa jest wtedy bardzo duża. Jeśli chodzi o rodzaj stosunku seksualnego to kontakty analne bez zabezpieczenia, zarówno z kobietą, jak i z mężczyzną, są najbardziej ryzykowne, dlatego że nie tylko zagrażają kontaktem wydzielin zawierających HIV z błoną śluzową, dlatego że nie tylko zagrażają kontaktem wydzielin zawierających HIV z błoną śluzową, bo zarówno na szczycie prącia, jak i w odbycie kobiety czy mężczyzny bo zarówno na szczycie prącia, jak i w odbycie kobiety czy mężczyzny znajduje się błona śluzowa, ale jeśli w obrębie tych narządów dojdzie do jakiegoś uszkodzenia to może się tam pojawić również krew, która również będzie zawierała kopie wirusa i ryzyko będzie większe. która również będzie zawierała kopie wirusa i ryzyko będzie większe. Wirus obecny w wydzielinach i krwi może przedostać się przez błonę śluzową osoby zdrowej lub też wniknąć bezpośrednio do krwi przez uszkodzoną skórę lub błonę śluzową. lub też wniknąć bezpośrednio do krwi przez uszkodzoną skórę lub błonę śluzową. lub też wniknąć bezpośrednio do krwi przez uszkodzoną skórę lub błonę śluzową. Ale czy seks waginalny bez zabezpieczenia jest bezpieczny? Ale czy seks waginalny bez zabezpieczenia jest bezpieczny? Otóż niezabezpieczony seks waginalny jest drugi pod względem ryzyka zakażeniem, Otóż niezabezpieczony seks waginalny jest drugi pod względem ryzyka zakażeniem, ponieważ także stwarza warunki kontaktu wydzielin - nasienia, czy wydzieliny pochwy z błoną śluzową, a tym samym przejścia HIV z osoby na osobę. I tutaj również, choć zdarza się to rzadziej niż w przypadku seksu analnego, I tutaj również, choć zdarza się to rzadziej niż w przypadku seksu analnego, może dojść do niewielkich zranień, a więc może pojawić się krew zawierająca wirusa HIV. a więc może pojawić się krew zawierająca wirusa HIV. Podsumowując, seks analny stwarza największe ryzyko zakażenia HIV, Podsumowując, seks analny stwarza największe ryzyko zakażenia HIV, natomiast seks waginalny jest na drugim miejscu, aczkolwiek do zakażeń dochodzi najczęściej poprzez seks waginalny, bo ogólnie rzecz biorąc, więcej ludzi uprawia seks waginalny niż analny. bo ogólnie rzecz biorąc, więcej ludzi uprawia seks waginalny niż analny. Chciałbym jeszcze wspomnieć o seksie oralnym, Chciałbym jeszcze wspomnieć o seksie oralnym, czyli stymulacji za pomocą ust i jamy ustnej prącia, łechtaczki, odbytu. To również może być drogą zakażenia wirusem HIV. To również może być drogą zakażenia wirusem HIV. Śluzówka jamy ustnej narażona jest na kontakt z wydzielinami narządów płciowych, a śluzówki prącia, sromu lub odbytu mogą być narażone na kontakt z krwią, a śluzówki prącia, sromu lub odbytu mogą być narażone na kontakt z krwią, jeśli ktoś ma na przykład owrzodzenia w jamie ustnej, które są jednym z objawów zakażenia HIV. które są jednym z objawów zakażenia HIV. Warto również wspomnieć o tym, że nieleczone infekcje przenoszone drogą płciową, Warto również wspomnieć o tym, że nieleczone infekcje przenoszone drogą płciową, takie jak chlamydia, kiła albo opryszczka znacznie zwiększają ryzyko zakażenia siebie albo kogoś HIV, bo łatwiej dochodzi wtedy do uszkodzenia naskórka i błon śluzowych, bo łatwiej dochodzi wtedy do uszkodzenia naskórka i błon śluzowych, przez owrzodzenia i stan zapalny, który towarzyszy tym chorobom. A przez takie uszkodzenia HIV przechodzi bardzo łatwo. Przejdźmy dalej. Po zakażeniu drogą płciową, drugą najczęstszą drogą transmisji HIV jest zakażenie krwiopochodne. drugą najczęstszą drogą transmisji HIV jest zakażenie krwiopochodne. Zatem drugą spośród najczęstszych przyczyn zakażenia HIV jest zakażenie poprzez iniekcję z użyciem igły zabrudzonej krwią innej osoby. jest zakażenie poprzez iniekcję z użyciem igły zabrudzonej krwią innej osoby. Na przykład stosowanie narkotyków dożylnych używając wspólnej igły z osobą zakażoną HIV. HIV jest jednym z wielu wirusów, które można złapać stosując narkotyki w ten sposób, bo dosłownie przenosimy maleńką ilość czyjejś krwi bo dosłownie przenosimy maleńką ilość czyjejś krwi bezpośrednio do naszego krwioobiegu. Na tej samej zasadzie działa zakażenie poprzez zakłucie się igłą. Załóżmy, że jesteś medykiem, przychodzi do ciebie pacjent zakażony HIV i musisz pobrać mu krew albo zrobić zastrzyk. Może się zdarzyć, że po wszystkim zranisz się igłą. Może się zdarzyć, że po wszystkim zranisz się igłą. To rzadka sytuacja, ale jednak możliwa. Istnieje wtedy ryzyko zakażenia, jednak należy pamiętać o tym, że ryzyko transmisji zależy od poziomu wiremii tej osoby. jednak należy pamiętać o tym, że ryzyko transmisji zależy od poziomu wiremii tej osoby. Może być ono maleńkie albo bardzo duże, w zależności od tego ile kopii wirusa znajduje się we krwi pacjenta. w zależności od tego ile kopii wirusa znajduje się we krwi pacjenta. Jeśli jest prawidłowo leczony, to zwykle jest go bardzo niewiele. Jeśli jest prawidłowo leczony, to zwykle jest go bardzo niewiele. Jeśli jednak nie jest leczony, może go być bardzo dużo. Jeśli jednak nie jest leczony, może go być bardzo dużo. Chciałbym wspomnieć jeszcze o transmisji przez transfuzję zakażonej krwi. Chciałbym wspomnieć jeszcze o transmisji przez transfuzję zakażonej krwi. Nie stanowi to obecnie problemu, nie w większości krajów, ze względu na bardzo restrykcyjne regulacje dotyczące krwiodawstwa. ze względu na bardzo restrykcyjne regulacje dotyczące krwiodawstwa. ze względu na bardzo restrykcyjne regulacje dotyczące krwiodawstwa. Ale kiedyś, w późnych latach osiemdziesiątych i wczesnych dziewięćdziesiątych Ale kiedyś, w późnych latach osiemdziesiątych i wczesnych dziewięćdziesiątych oddawana krew nie była badana w kierunku HIV, co dziś brzmi jak szaleństwo. Takie sytuacje zdarzają się obecnie niezwykle rzadko, Takie sytuacje zdarzają się obecnie niezwykle rzadko, ale należy pamiętać, że jest to możliwe i być tego świadomym. Przejdźmy do czwartego kwadrantu. Co jest trzecią najczęstszą drogą zakażenia HIV? Zakażenie dziecka przez matkę w czasie porodu. Zakażenie dziecka przez matkę w czasie porodu. Około 90% przypadków HIV wśród dzieci to zakażenia, do których doszło właśnie tą drogą. Od matki w czasie porodu, co nazywamy też zakażeniem wertykalnym. Zakażeniem dziecka przez matkę w czasie ciąży lub porodu. Nie mamy 100% pewności co do mechanizmu tej transmisji, ale najprawdopodobniej chodzi o to, że podczas przechodzenia przez kanał rodny dziecko ma kontakt z wydzielinami i krwią matki, a noworodek jest jak gdyby w całości pokryty błoną śluzową, a noworodek jest jak gdyby w całości pokryty błoną śluzową, bo ma bardzo cienką skórę. Więc nie trudno jest wirusowi ją pokonać. Na szczęście jest wiele różnych leków, które możemy podać matce tak przed ciążą, jak i w czasie ciąży i porodu, które możemy podać matce tak przed ciążą, jak i w czasie ciąży i porodu, które można podawać także dziecku, a które znacznie zmniejszają ryzyko transmisji HIV. a które znacznie zmniejszają ryzyko transmisji HIV. Z 25-30% ryzyka u kobiet nieleczonych Z 25-30% ryzyka u kobiet nieleczonych do 1-2% ryzyka u kobiet leczonych, a więc zmniejszają one prawdopodobieństwo zakażenia wertykalnego około 20-krotnie. a więc zmniejszają one prawdopodobieństwo zakażenia wertykalnego około 20-krotnie. Czas na ostatni kwadrant. On również dotyczy relacji matka-dziecko. Chodzi o transmisję w czasie karmienia piersią. Mleko kobiety zakażonej HIV także będzie zawierało cząstki wirusa, więc pijące je dziecko będzie pochłaniało całe mnóstwo HIV, więc pijące je dziecko będzie pochłaniało całe mnóstwo HIV, choć matka wcale tego nie chce. Nie jest do końca jasne, w jaki sposób wirus trafia do mleka, ale pijące je dziecko wchłania go przez przewód pokarmowy. ale pijące je dziecko wchłania go przez przewód pokarmowy. ale pijące je dziecko wchłania go przez przewód pokarmowy. Zanim skończymy, chciałbym wspomnieć jeszcze o dwóch rzeczach. Zanim skończymy, chciałbym wspomnieć jeszcze o dwóch rzeczach. Po pierwsze, ryzyko transmisji. W tym kwadrancie można je bardzo znacząco zmniejszyć stosując prezerwatywy, W tym kwadrancie można je bardzo znacząco zmniejszyć stosując prezerwatywy, a więc mechanicznie blokując drogę wirusowi oraz przyjmując leki przeciwko HIV, aby zmniejszyć poziom wiremii, oraz przyjmując leki przeciwko HIV, aby zmniejszyć poziom wiremii, zarówno we krwi jak i w wydzielinach. zarówno we krwi jak i w wydzielinach. W drugim kwadrancie, przyjmowanie leków również znacznie zmniejsza prawdopodobieństwo transmisji przez skażoną igłę i podobnie jest z zakażeniem wertykalnym i przez mleko, a więc w każdej drodze zakażenia. I po drugie, omówiliśmy sobie w jaki sposób można się zarazić HIV, I po drugie, omówiliśmy sobie w jaki sposób można się zarazić HIV, ale trzeba także wiedzieć, przez co nie można się zarazić HIV, ale trzeba także wiedzieć, przez co nie można się zarazić HIV, bo wokół tego tematu krąży wiele mitów. A zatem wirusem HIV nie da się zarazić przez nieskażone krwią A zatem wirusem HIV nie da się zarazić przez nieskażone krwią ślinę, łzy, mocz ani kał, ani drogą kropelkową, jak to robi gruźlica. ani drogą kropelkową, jak to robi gruźlica. Więc przebywanie w pobliżu osoby zakażonej HIV nie spowoduje, że sami się zarazimy. nie spowoduje, że sami się zarazimy. Nie jest to możliwe także przez zwyczajny kontakt, jak uścisk dłoni albo przytulenie. HIV nie radzi sobie poza organizmem człowieka, HIV nie radzi sobie poza organizmem człowieka, więc nie zarazimy się jedząc z tego samego talerza co osoba zakażona więc nie zarazimy się jedząc z tego samego talerza co osoba zakażona ani dotykając siedzenia muszli klozetowej, ani niczego z podobnych rzeczy. Za to można się nim zarazić poprzez seks bez zabezpieczenia, używanie zanieczyszczonych igieł oraz podczas ciąży, porodu i karmienia piersią.