If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Skuteczność szczepionki na grypę — film z polskimi napisami

Dowiedz się, jaką skutecznością charakteryzują się szczepienia przeciwko grypie! Rishi jest lekarzem zajmującym się dziecięcymi chorobami zakaźnymi i pracuje w Khan Academy. Te filmy nie dostarczają porad medycznych i istnieją wyłącznie w celach informacyjnych. Nie zostały stworzone z intencją zastąpienia profesjonalnych porad medycznych, diagnozy i leczenia. Zawsze szukaj porady wykwalifikowanego lekarza, jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące stanu zdrowia. Nigdy nie lekceważ profesjonalnej porady medycznej ani nie opóźniaj poszukiwania jej, bo coś obejrzałeś lub przeczytałeś w jakimkolwiek filmie Khan Academy. Stworzone przez: Rishi Desai.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Powiedzmy, że idziesz sobie ulicą i widzisz tą osobę - bladą, wydającą na chorą. Widzisz jak kaszle i kicha i jest ci jej żal, prawda? Bo widać, że czuje się okropnie. Bo widać, że czuje się okropnie. I przez głowę przechodzi ci myśl, co zrobić, żeby tego uniknąć? Bo nie chcesz przecież się tak czuć. Bo nie chcesz przecież się tak czuć. Więc zastanawiasz się co może cię uchronić przed zarażeniem się od tej osoby. co może cię uchronić przed zarażeniem się od tej osoby. Co to będzie? Co zmniejszy szansę na zachorowanie? Zastanówmy się. Na czym polega twój kontakt z otoczeniem? Jaka jest główna droga tego kontaktu? Poprzez dotyk. Zazwyczaj twoje stopy i reszta ciała są w całości osłonięte, ale ręce prawie zawsze nie są i ciągle czegoś nimi dotykasz. A później, bardzo często dotykasz nimi swojej twarzy, ust, oczu. Zatem dwie, bardzo proste rzeczy, dzięki którym możesz uniknąć zakażenia to, po pierwsze, częste mycie rąk. Bardzo często się o tym mówi, przypomina ludziom, żeby zawsze myli ręce po skorzystaniu z toalety, przed jedzeniem i to jest właśnie powód. Drugą rzeczą jest unikanie dotykania twarzy. Drugą rzeczą jest unikanie dotykania twarzy. Nie powinniśmy dotykać ust, oczu, ani twarzy w ogóle, Nie powinniśmy dotykać ust, oczu, ani twarzy w ogóle, bo to w ten sposób wirusy dostają się do organizmu. Czyli nie dotykajmy twarzy. To dwie proste i efektywne metody. Co jeszcze możemy zrobić? Co jeszcze możemy zrobić? Powinniśmy starać się - i to nie zawsze jest możliwe starać się unikać kontaktu z innymi. Możemy spróbować trzymać się z dala, utrzymać pewien dystans. A więc utrzymywanie dystansu społecznego to kolejna prosta metoda. Choć jak mówiłem, nie zawsze jest to możliwe. Ale jeśli sytuacja na to pozwala, to dobry pomysł. Zatem unikajmy zarażonych. I w końcu metoda, na której skupię się w tym filmie, I w końcu metoda, na której skupię się w tym filmie, czyli szczepienia. Można przyjąć szczepionkę, która uchroni cię przed zachorowaniem. Szczepienia przeciwko grypie to temat, który wzbudza w niektórych silne emocje. Chciałbym zaznaczyć, że na liście metod zapobiegania zakażeniom sczepienia są na pierwszym miejscu. To najbardziej skuteczna rzecz, dzięki której możemy uniknąć zachorowania. Dlatego są bardzo ważne. Ale jeśli zamierzamy coś rozważyć i chcemy to dobrze przemyśleć to chcemy być pewni, że to dobry pomysł, prawda? Czy mamy jakieś dowody na skuteczność szczepienia? Czy może jest odwrotnie? Może szczepionka jest w stanie pogorszyć twój stan? Wywołać u ciebie grypę? Porozmawiajmy o tym. Zastanówmy się, w jaki sposób działają szczepionki i co o nich wiemy. Przeprowadzono badania dotyczące szczepionki na grypę i przedstawię, czego się dzięki nim dowiedzieliśmy. Grupa naukowców z Uniwersytetu Michigan postanowiła znaleźć odpowiedź na pytanie, czy szczepienie to dobry pomysł. Zacznijmy od, zacznijmy tu po lewej, weźmy strzykawkę i napełnijmy ją roztworem soli. weźmy strzykawkę i napełnijmy ją roztworem soli. Roztworem zwykłej soli, albo czymś podobnym. Bez jakiegoś szczególnego wpływu na organizm. W badaniach nazywamy coś takiego placebo. Zapiszę to - "placebo". To mamy po jednej stronie. A po drugiej, weźmy sobie naszą szczepionkę. W strzykawce wygląda w zasadzie tak samo. W strzykawce wygląda w zasadzie tak samo. Też jest podawana we wstrzyknięciu. Ale za to jest pełna martwych wirusów. Bierze się żywe wirusy, może pamiętasz, że mają one osłonkę na zewnątrz i RNA w środku. Narysuję to. Więc bierze się takie wirusy i je zabija. Więc bierze się takie wirusy i je zabija. Musimy je dosłownie zniszczyć. I dokładnie jak to jest z każdym organizmem, skoro zostały zabite, to nie da się im już przywrócić życia. Z wirusami jest tak samo. Jeśli zabijemy wirusa, to już na zawsze. Zatem mamy tu martwe wirusy, całkowicie i nieodwracalnie martwe. Te martwe wirusy umieszcza się w szczepionce. Te martwe wirusy umieszcza się w szczepionce. To jej najważniejszy składnik. A więc mamy naszą szczepionkę na grypę. A więc mamy naszą szczepionkę na grypę. Szczepionka przeciwko grypie. Następnie bierze się dwie grupy ludzi, które dostają dwa różne rodzaje zastrzyków. W tym badaniu, udział brały setki, setki ludzi, W tym badaniu, udział brały setki, setki ludzi, ale dla uproszczenia narysuję dużo mniejszą grupę. Mamy tu więc stu ludzi. Każdy kwadrat reprezentuje jedną osobę. I tu mamy drugie sto. Żadna z tych osób nie wie jaki preparat dostanie. Żadna z tych osób nie wie jaki preparat dostanie. Nie mają pojęcia czy dostali roztwór soli, czy szczepionkę. Nie mają pojęcia czy dostali roztwór soli, czy szczepionkę. Dlatego nazywamy to próbą ślepą. Trzeba jeszcze powiedzieć, że wszyscy ludzie biorący udział w badaniu to zdrowi, młodzi dorośli. Wszyscy byli w wieku od 18 do 49 lat. I byli zdrowi. Grupy, na które zostali podzieleni były bardzo podobne pod względem wieku oraz liczby kobiet i mężczyzn w każdej z nich. pod względem wieku oraz liczby kobiet i mężczyzn w każdej z nich. Były niemalże identyczne. Dostawali oni roztwór soli albo szczepionkę i żadne z nich nie wiedziało, co dostaje. Zostali oni poproszeni o to, żeby przez 6 miesięcy, przez cały okres grypowy obserwowali swój stan zdrowia. Tych, którzy zachorowali na grypę oznaczę na czerwono. Zostali poproszeni o to, żeby w razie zachorowania na grypę dali znać i zgłosili się, żeby to potwierdzić. Mieli wtedy wykonywany test, który potwierdzał lub wykluczał, że to faktycznie grypa, a nie jakaś inna choroba. Zatem to są osoby, które zgłosiły zachorowanie na grypę, zaznaczę ich na czerwono, i zostało to potwierdzone testem PCR. Takie techniki użyto w tym badaniu. To przypadki grypy potwierdzone PCR, czyli zachorowania potwierdzone laboratoryjnie. Osoby z potwierdzonym zakażeniem. Policzmy ich. Spośród 100 osób z pierwszej grupy, tej która dostała roztwór soli, na grypę zachorowało 10 osób. Czyli 10% osób z tej grupy zachorowało na grypę w ciągu tego sezonu. Po drugiej stronie też znajdziemy kilka osób, które zachorowało. To pierwsza ważna informacja. Szczepionka na grypę nie uchroni cię przed zachorowaniem w 100% Szczepionka na grypę nie uchroni cię przed zachorowaniem w 100% Ale zobacz ilu ludzi jest na czerwono. Po stronie placebo było to 10 osób na 100. Po stronie placebo było to 10 osób na 100. A po stronie szczepionki mamy tylko 3 na 100. A po stronie szczepionki mamy tylko 3 na 100. Tutaj też narysuję strzałkę, bo te przypadki także zostały potwierdzone PCR. Co to oznacza? Jakie ma to dla nas znaczenie? Istnieje pojęcie skuteczności szczepionki. Odnosi się ono do tego, z jaką skutecznością szczepionka chroni przed zachorowaniem. z jaką skutecznością szczepionka chroni przed zachorowaniem. Skuteczność szczepionki. Czasami oznaczana skrótem VE. Zdarza się, że używa się takiego skrótu. Oblicza się ją w ten sposób, że bierze się stosunek ilości osób, które dostały placebo i zachorowały, czyli 10 ze 100 i odejmuje stosunek ilości osób, które chorowały po otrzymaniu szczepionki, czyli 3 ze 100. A następnie dzieli różnicę przez liczbę osób, które dostały placebo. Czyli upraszczając, dzielimy po prostu 7 ze 100 przez 10 ze 100. Można to jeszcze bardziej uprościć usuwając 100 i wtedy zostaje nam samo 7/10. Żeby przestawić to w postaci procentu, mnoży się 7/10 przez 100%. Zatem skuteczność tej szczepionki na grypę, na postawie tego badania, wynosi około 70% Chyba dość przejrzyście to wytłumaczyłem. Chyba dość przejrzyście to wytłumaczyłem. Chodzi po prostu o porównanie obydwu badanych grup. Przeprowadzono mnóstwo tego typu badań, a CDC przeanalizowało ich wyniki i okazało się, że skuteczność większości szczepionek przeciwko grypie waha się w granicach 60-70% I zwykle o takich liczbach mówi się w kontekście tych szczepionek. Czyli 60 do 70% Zapiszę to, żebyśmy nie pominęli żadnej informacji i wrócimy do naszych początkowych rozważań. Mówiłem o tym, że mamy kilka sposobów na zapobieganie zakażeniu. Wyobraźmy sobie, że mamy wokół siebie pole siłowe. Wyobraźmy sobie, że mamy wokół siebie pole siłowe. Powiedzmy, że otacza mnie takie fioletowe pole siłowe, które chroni mnie przed patogenami. Patogeny próbują się do mnie dostać, ale odbijają się od pola. To całkiem trafne przedstawienie 100% skuteczności szczepionki. Gdybym zaszczepił się takim preparatem to nie byłoby możliwości, żebym zachorował. Ale wiemy, że to niemożliwe. Skuteczność szczepionki wynosi około 60-70% A 60-70% to, postaram się przedstawić jak to wygląda. Moje pole siłowe nie jest zupełnie nie do przejścia, ma kilka przerw. Jedna tu, jedna tam i może jeszcze tutaj. Więc kilka patogenów może przedostać się jednak do środka. Więc kilka patogenów może przedostać się jednak do środka. O tak. Ale znaczna większość nadal będzie się od niego odbijać. Więc pole ochroni mnie przed bardzo wieloma z nich, ale kilka może mnie zainfekować. W takiej sytuacji, najlepszym sposobem na uniknięcie choroby jest nie tylko zaszczepienie się, ale także mycie rąk, unikanie dotykania twarzy i trzymanie się z dala od chorych.