If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Zmiany genetyczne w wirusie grypy — film z polskimi napisami

Dowiedz się jak materiał genetyczny w wirusie grypy typu A poprzestawiał się i stworzył wiele nowych rodzajów wirusów! Rishi jest lekarzem zajmującym się dziecięcymi chorobami zakaźnymi i pracuje w Khan Academy. Te filmy nie dostarczają porad medycznych i istnieją wyłącznie w celach informacyjnych. Nie zostały stworzone z intencją zastąpienia profesjonalnych porad medycznych, diagnozy i leczenia. Zawsze szukaj porady wykwalifikowanego lekarza jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące stanu zdrowia. Nigdy nie lekceważ profesjonalnej porady medycznej ani nie opóźniaj poszukiwania jej, bo coś obejrzałeś lub przeczytałeś w jakimkolwiek filmie Khan Academy. Stworzone przez: Rishi Desai.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Porozmawiajmy jak wirusy grypy atakują komórki. Niefortunnie co jakiś czas to się zdarza, a w rzeczywistości może być tak, że dwa wirusy wpływają na tę samą komórkę. Wyobraź sobie jak byś się czuł wtedy. Nie tylko jesteś chory przez jednego wirusa, ale atakuję Cię dwa. Tak może zdarzyć się u ludzi. Może też to się wydarzyć u zwierząt jak np. u świń. To naprawdę pech, gdy to się wydarzy. To nie jest tak jak skoordynowany atak. To są po prostu losowe szanse, że dwa wirusy będą chciały atakować jednocześnie. Na początku powiedzmy, że mamy trochę RNA. Tu będzie 8 pasm RNA w kolorze czerwonym i będą one kodowały małe białka H. Nazwijmy to H, może H3. a tu mamy białko hemaglutyninę. Pamiętajmy, że wygląda jak dłoń, ponieważ utrzymuje się na kwasie sialowym. Mamy tutaj trochę neuromidazy. Neuromidaza zamierza wybić ten kwas sialowy. To pomaga, aby wirus wyszedł. Powiedzmy, że jest to N2. Mamy więc H3N2 jako główny wirus. Tu na dole powiedzmy napiszemy 5, 6, 7, 8. Napiszę to trochę innym kolorem. Tu też jest proteina H, ale nazwijmy ją H1, ok? Zatem to jest H1. Użyję koloru, aby spróbować pomóc Ci w odróżnieniu go od innych. Mamy oczywiście trochę neuromidazy na tym wirusie. Neuromidaza jest na zielono. Załóżmy, że to N1. Mamy tu na dole H1N1, a na górze mamy H3N2. Te dwa wirusy są gotowe do pracy. Są gotowe do ataku na komórkę. Ta komórka, przed tym jak zostanie zaatakowana przez nie, funkcjonuje normalnie, rutynowe procesy. To jest DNA. Kiedy tu się dostają wirusy, to w zasadzie przejmują kontrolę. Zatem RNA wirusa przedostaje się do środka. Mamy tu trochę RNA na czerwono. A tu mamy trochę RNA na niebiesko. I tak RNA zaczyna przejmować i nakazywać komórkę do tego, aby robiła więcej kopii wirusa. Nagle komórka staje się fabryką dla niebieskich wirusów, niebieskich RNA wirusów. To jest H1N1. Staje się też fabryką dla tego wirusa, co jest na górze, czyli H3N2. W zasadzie oboje razem przejmują komórkę. Zatem komórka jest rozdarta na dwa sposoby, wykonując pracę dla dwóch różnych wirusów. To czerwone RNA jest aktualnie kodowane dla takich rzeczy jak H3. To białko na dole jest teraz wytwarzane. Również koduje N2. Tutaj masz N2, więcej białka N2 tutaj. Z drugiej strony, na górze masz trochę H1 jest przygotowywane. Zatem dwa różne typy hemaglutyniny i białek są wytwarzane w tym samym czasie w tej komórce. Mamy oczywiście dwa różne typy neuromidazy. Przerobiono tu również trochę N1. To w zasadzie jest to, co widzimy. Widzimy jak komórka wytwarza dużo białka i RNA. Ostatecznie komórka ta ma niejako zamiar zacząć wysyłać małe wirusy. To jest po prawej stronie. Mamy wirusy, które wychodzą z komórki. A jak one wyglądają? Myślę, że to [dobre] pytanie. Cóż, niektóre z nich mogą wyglądać jak [ich] "rodzice". Może mieć wtedy to samo czerwone RNA lub to samo niebieskie RNA przez co wyglądaj identycznie jak "rodzice". Może nawet wyłapywać te same białka. Może mieć to fioletowe H3. Może mieć to fioletowe H3. Może mieć tu też trochę N2. Zatem ten [wirus] wygląda w zasadzie tak samo jako jego rodzic. Gdybyśmy chcieli to nazwać, to nazwalibyśmy H3N2. Ten niebieski też wyglądałby potencjalnie taj samo. Może mieć tu trochę H1, może H1 z tej strony. Może też być trochę N1, prawda? Może tam i tam zawierać trochę neuromidazy. Zatem gdybym miał nazywać tego dolnego [wirusa], to właściwie nazwałbym go tak samo [w ten sam sposób]. Nazwałbym to H1N1. Ciekawe jest to, że od czasu do czasu się to miesza. Może się zdarzyć, że dojdzie do takiego "miksowania". Może tu będzie kilka niebieskich pasm, może trzy niebieskie pasma. Może tu będą dwa niebieskie pasma. A kiedy dojdzie do zmieszania RNA, może dojść też do zmieszania białka. Tu może być trochę białka. Może tu H3. Tu na dole może być coś innego. Może tu będzie H1, może tu. Mamy tu więc trochę pomieszanie tych "H". A może po tej stronie N2. Nie wygląda oczywiście jak rodzice, prawda? Na górze może masz N1. Nagle wygląda to trochę inaczej. A gdybym miał nazwać wirusy, które się pojawiają, to ten na górze to byłby H3, gdyż ma fioletowy wygląd, wygląd hemaglutyniny. Wyglądające jak zielone nożyczki, to białko N1, prawda? To byłoby H3N1. Ten na dole to będzie H1, ponieważ to jest taka "żółta dłoń". Pomarańczowa para nożyczek to N2. Są trochę inne. Trochę inne od rodziców, prawda? A pozostałe są takie same. Zatem jeśli masz inne wirusy, które się pojawiają, co to oznacza? Cóż, jeśli wirus jest powiedzmy skuteczny, powiedzmy skuteczny w chorobie ludzi, to jest przekazywany z jednej osoby na drugą naprawdę efektywnie/skutecznie. Właściwie, od pierwszej osoby może chorych być kilka osób, ponieważ jest tak zaraźliwy. Być może wiele osób może być chorych od jednej chorej osoby. Oczywiście, rozprzestrzenia się [wirus] we wszystkie kierunki, prawda? Cóż, to spowoduje, że wiele osób będzie chorych. I powiedzielibyśmy wow, w tej populacji ludzi, w tej społeczności, wygląda na to, że H3N1 jest dominującym nowym wirusem. I ten procent nazywany jest zmiennością genetyczną/przesunięciem genetycznym [ang. genetic shift]. Zatem ten proces powstawania nowego wirusa pojawiającego się po przetasowaniu genów nazywany jest zmiennością genetyczną/przesunięciem genetycznym [ang. genetic shift]. To jest to, o czym ludzie rozmawiają. To oczywiście dzieje się z wirusami typu A. Pamiętajmy, że mamy typ A, B, C wirusów. A ten proces wpływa tylko naprawdę na typ A wirusów. Czasem może być inna możliwość. Może to wyjdzie i staje się rodzajem niewypału. To naprawdę nie wpływa na zbyt wiele osób. Nie jest to bardzo dobre w wywoływaniu choroby. A jeśli tak jest, to wkrótce zostanie zapomniany. Zatem to mieszanie, ta zmienność genetyczna/przesunięcie genetyczne może zdarzyć się u ludzi. Może być osoba, która jest dotknięta dwoma wirusami. Ta osoba być może wpłynie na inne osoby (zarazi inne osoby). Może to się zdarzać [też] u zwierząt. Możesz zauważyć, że dzieje się tak u świń. Może być tak, że mała świnia zachoruje. I ta świnia mogłaby transmitować chorobę może do rolnika. Czasami możesz usłyszeć termin "mixing vessel". Ten termin odnosi się do tego czy człowiek był przypadkiem numer jeden, czy świnia była przypadkiem numeru dwa, w którym faktycznie zmieszały się dwa wirusy typu A.