Szczepienia przeciwko polio — film z polskimi napisami

Odbyłem ostatnio ciekawą rozmowę na temat największych osiągnięć medycyny. Zastanawialiśmy się nad tym, które z nich można by uznać za najważniejsze. Po długich rozważaniach, bardzo poważnie nad tym myślałem, zdałem sobie sprawę z tego, że na tle innych osiągnięć medycyny, mocno wyróżniają się szczepienia. Być może to właśnie one są najważniejszym z nich. Wysoko na liście figurują też antybiotyki. Powodem jest to, że dzięki szczepieniom, a także antybiotykom, możliwe jest całkowite usunięcie niektórych chorób. możliwe jest całkowite usunięcie niektórych chorób. Całkowita eradykacja. W przypadku polio, jesteśmy coraz bliżej tego celu. Zniknęło już ono z zachodniej części świata, a wszystko to dzięki szeroko prowadzonym szczepieniom. Niestety nadal notuje się zachorowania w niektórych częściach świata, ale to wspaniałe, że jesteśmy już tak blisko. ale to wspaniałe, że jesteśmy już tak blisko. Chciałbym się nieco zgłębić w to, jak działają szczepionki. Mamy dwa główne typy szczepionek na polio. Mamy dwa główne typy szczepionek na polio. Stworzono dwa rodzaje takich szczepionek. Pierwsza to szczepionka Sabina. Pierwsza to szczepionka Sabina. A druga to szczepionka Salka. A druga to szczepionka Salka. Szczepionki Salka oraz Sabina. Jaka jest pomiędzy nimi różnica? Szczepionka Sabina to szczepionka żywa atenuowana. Atenuowana oznacza, że jej aktywność jest bardzo ograniczona. To znaczy sama szczepionka jest bardzo efektywna. Po podaniu trzech dawek wykazuje ona efektywność na poziomie 95% Wykazuje 95% efektywność. Natomiast słowo "atenuowana" odnosi się do samego wirusa. Wirus zawarty w tej szczepionce jest żywy, ale pozbawiony wirulencji. Naukowcy, którzy ją stworzyli pozbawili wirusa zdolności do uszkadzania komórek naszego organizmu. Nie może on wywołać żadnych zniszczeń. Z kolei szczepionka Salka zawiera zabite wirusy polio. Nie mają one nawet zdolności replikacji. Są po prostu martwe. Ta szczepionka również jest bardzo skuteczna. Już po podaniu jednej dawki wykazuje 90% efektywność, natomiast po podaniu trzech - 99% Jest więc bardzo skuteczna. Kolejną ważną różnicą jest to, że szczepionka Sabina ma postać doustną. Jest podawana w buteleczkach, których zawartość po prostu się pije. Natomiast szczepionka Salka podawana jest w iniekcji, w zastrzyku domięśniowym. A więc wymaga wbicia igły w mięsień i użycia strzykawki. Jak widać, dość mocno się one od siebie różnią, Jak widać, dość mocno się one od siebie różnią, a jakie mają zalety i wady? a jakie mają zalety i wady? Zastanówmy się. Ważną zaletą szczepionki Sabina jest to, że indukuje ona zarówno humoralną jak i komórkową odpowiedź immunologiczną. Z kolei szczepionka Salka indukuje tylko odpowiedź humoralną. Czyli po podaniu szczepionki Salka nie mamy odporności komórkowej. Co to w ogóle oznacza? Co to w ogóle oznacza? Czym są odpowiedź humoralna i komórkowa? Najpierw zajmijmy się humoralną. Przyjrzyjmy się tym komórkom. Tej grupie komórek. Załóżmy, że ten okropny wirus, wirus polio, którego rysuję tutaj na zielono, dostaje się do organizmu. Dociera do płynu śródmiąższowego, lawiruje sobie w organizmie i szuka komórek, które mógłby zainfekować. Tak działają wirusy - wnikają do komórki i replikują tam, czyli namnażają się w nich, a następnie komórki pękają i uwalniają nowe kopie wirusa. Mamy różne rodzaje białych krwinek i za odpowiedź humoralną odpowiadają limfocyty typu B. Limfocyty B są naprawdę świetne. To moje ulubione komórki. Produkują one cząstki zwane przeciwciałami. Przeciwciała to Y-kształtne białka, które skierowane są przeciwko jakimś konkretnym cząstkom i przyczepiają się do nich. Więc kiedy wirus polio znajdzie się w organizmie limfocyty B rozpoznają go i zaczynają produkować przeciw niemu przeciwciała, które się do niego przyczepiają. Alarmuje to limfocyty B, że coś jest nie tak i że potrzebne jest wsparcie, że trzeba zawiadomić i sprowadzić inne komórki do pomocy przy zwalczaniu wirusa. Wtedy nadciągają inne komórki odpornościowe i rozprawiają się z patogenem. Świetnie. Niestety, problem pojawia się, kiedy wirus wnika do komórek. Wtedy limfocyty B nie mogą nic zrobić. Widzą komórkę tylko z zewnątrz i myślą, że wszystko jest w porządku, więc radośnie idą dalej. Nic nie robią. To główny problem z odpornością humoralną. Jeśli wirus wniknie już do komórki, to limfocyty B są bezsilne. Teraz zajmijmy się odpornością komórkową. Jeszcze raz narysuję komórki i załóżmy, że doszło tu już do zakażenia. Dla porównania dajmy tu jeszcze jakąś zdrową komórkę. Zatem limfocyty B nie mogą nic zrobić, ale są tu jeszcze inne białe krwinki, a mianowicie limfocyty T. Limfocyty T są wyspecjalizowane w rozpoznawaniu komórek, które są chore. Czyli kiedy jakaś komórka w organizmie jest chora wysyła widomość limfocytom T. Mówi "hej chodźcie tutaj, jestem chora" "musicie mi pomóc". Niestety, komórka uległa już infekcji, więc limfocyty T nie mogą zrobić nic więcej poza eliminacją zagrożenia. A więc zniszczeniem tej komórki. Na tym polega odporność komórkowa. Szczepionka Sabina wyzwala większą odporność, bo indukuje zarówno humoralną jak i komórkową odpowiedź. Podczas gdy szczepionka Salka indukuje jedynie humoralną odporność. Ponadto szczepionka Sabina jest bardzo tania. Ponadto szczepionka Sabina jest bardzo tania. Produkcja szczepionek podawanych w iniekcji jest znacznie bardziej kosztowna niż tych doustnych. Inną ważną cechą szczepionki Sabina jest to, że wytworzona przez nią odporność może przechodzić z osoby na osobę. Narysuję schemat i opowiem o co chodzi. i opowiem o co chodzi. To żywa, atenuowana forma wirusa. Po podaniu, wirus nadal ulega replikacji. Nadal zachowuje się jak enterowirus. Replikuje w jelitach, ale także w gardle. Zatem namnaża się w organizmie tej osoby, ale może być także przenoszony na innych ludzi. I teraz dzieje się magia, bo ten wirus jest pozbawiony wirulencji. Jest atenuowany, więc nie może poczynić żadnych szkód. Ale zaraża innych ludzi, u których działa podobnie jak u osoby zaszczepionej, indukuje odporność. Z kolei wirus w szczepionce Salka jest martwy, Z kolei wirus w szczepionce Salka jest martwy, więc daje ona odporność tylko tej jednej osobie. Tworzy wokół niej bańkę odporności, Tworzy wokół niej bańkę odporności, ale nikomu nie może jej przekazać. Zatrzymuje się ona na tej jednej osobie. Wróćmy tutaj. Te osoby są uodpornione, zyskały odporność gdy zastały zakażone wirusem ze szczepionki. Z punktu widzenia zdrowia publicznego więcej ludzi zostanie uodpornione przy pomocy szczepionki Sabina w porównaniu ze szczepionką Salka. Zatem na terenach, gdzie trudno jest dotrzeć do wszystkich mieszkańców chętniej używa się doustnej formy szczepionki. Jednak w miejscach takich jak USA, gdzie szczepienia są obowiązkowe, dużo łatwiej jest do wszystkich dotrzeć i zapewnić im odporność. Patrząc na to porównanie wydaje się, że szczepionka Sabina jest znacznie lepsza niż szczepionka Salka. Zanim przejdziemy dalej jeszcze coś pokażę. Łatwo zapamiętać rodzaj szczepionki patrząc na jej nazwę. Salka ma w nazwie K, jak "killed" czyli "zabity", a Sabina ma N, jak ateNuowany. a Sabina ma N, jak ateNuowany. To pomaga zapamiętać która jest która. Zatem patrząc na to porównanie wydaje się, że szczepionka Sabina jest lepsza, ma więcej zalet. Nie jest jednak pozbawiona wad. Opowiem o dwóch najważniejszych. Po pierwsze, jeśli zaszczepiona nią osoba zostanie zarażona innym enterowirusem, bo polio jest enterowirusem, podobnie jak rinowirusy, wirusy coxackie, echo. Wszystkie to enterowirusy. Jeśli ta osoba zarazi się innym enterowirusem w czasie, kiedy zostanie zaszczepiona doustną szczepionką przeciw polio, ten drugi wirus może wpłynąć na układ odpornościowy. Ten drugi enterowirus dostaje się tu i replikuje. Układ odpornościowy nie wie, że patogen ze szczepionki nie jest niebezpieczny. Stara się je zwalczyć i może go to przytłoczyć. I może nie rozwinąć odporności na wirusa polio. Na terenach, gdzie nie ma odpowiedniej opieki medycznej to naprawdę jest problem, bo ludzie często ulegają zakażeniu kilkoma wirusami na raz. Warto się nad tym zastanowić. Kolejnym ważnym problemem jest to, że bardzo rzadko, u jednej na 2,5 miliona osób zaszczepionych żywą szczepionką dochodzi do przejścia atenuowanej formy wirusa w formę wirulentną. Zdarza się to niezwykle rzadko, ryzyko jest bardzo bardzo małe, ale jednak istnieje. Jeśli ta wirulentna forma przejmie kontrolę może wywołać u tej osoby pełnoobjawowe polio. Z tego powodu nigdy, przenigdy nie podaje się tej szczepionki osobom immunoniekompetentnym. Układ odpornościowy niedziałający prawidłowo daje szczepowi zawartemu w szczepionce szansę na konwersję do formy wirulentnej. Więc nie wolno jej podać osobie, której układ odpornościowy nie działa prawidłowo. Z tego samego powodu nie podaje się szczepionki doustnej dzieciom poniżej pierwszego roku życia. Ani kobietom w ciąży. Ani nikomu, kto pozostaje w bliskim kontakcie z osobami z tych grup. Więc nie podamy jej na przykład matce rocznego dziecka, osobie mieszkającej z chorym dziadkiem, ani nikomu w podobnej sytuacji. Jednakże z populacyjnego punktu widzenia szczepionka ta jest bardzo skuteczna w uodpornianiu wielu ludzi w krótkim czasie. Podsumowując, ważne jest zrozumienie różnic pomiędzy tymi dwoma szczepionkami, a także zalet i wad każdej z nich.