If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Kiła — diagnostyka, leczenie i zapobieganie — film z polskimi napisami

Odwiedź nas na (http://www.khanacademy.org/science/healthcare-and-medicine) aby dowiedzieć się więcej o zdrowiu i medycynie. Te filmy nie stanowią porady medycznej i pełnią jedynie funkcję informacyjną. Filmy te nie mają na celu zastąpienia profesjonalnej porady medycznej, diagnozy lub leczenia. Zawsze zasięgnij porady personelu medycznego w razie jakichkolwiek pytań związanych z Twoim stanem zdrowia. Nigdy nie lekceważ profesjonalnej porady medycznej lub nie zwlekaj z jej zasięgnięciem pod wpływem żadnych przeczytanych w Khan Academy treści, lub obejrzanych tu filmów. Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu Fundacji HASCO-LEK i Fundacji Akamai. Stworzone przez: Raja Narayan.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Zajmiemy się w tym filmie diagnostyką kiły, którą oznaczę tym symbolem, przypominającym kształt wywołujących ją bakterii, czyli krętków. przypominającym kształt wywołujących ją bakterii, czyli krętków. W czasie diagnostyki kiły jednym z problemów jakie napotykamy jest trudność w ustaleniu stadium choroby. To objawy, o których mówiłem w poprzednich filmach, pomagają nam je rozróżnić. I tak, w diagnostyce kiły wykorzystujemy dwa rodzaje testów. I tak, w diagnostyce kiły wykorzystujemy dwa rodzaje testów. Pierwsze to odczyny niekrętkowe. Chodzi tu oczywiście o nazwę bakterii wywołującej kiłę, czyli krętka bladego. Jak łatwo się domyślić, drugi rodzaj testów to odczyny krętkowe. Jedną z ważniejszych różnic pomiędzy nimi jest to, że odczyny niekrętkowe używane są głównie w screeningu. Wykorzystujemy je w badaniach przesiewowych, podczas gdy krętkowe służą do potwierdzenia rozpoznania u pacjenta, po etapie screeningu. Innymi słowy, diagnostykę rozpoczynamy od testów niekrętkowych, a później wykonujemy ewentualnie te krętkowe. Jak sugeruje nazwa, odczyny niekrętkowe nie wykorzystują białek krętka bladego. Natomiast do odczynów krętkowych używamy białek wyekstrahowanych z krętka. Pierwszy odczyn niekrętkowy, o którym odpowiem to venereal disease research laboratory test, czyli VDRL, a po polsku mikroskopowy test kłaczkowania. a po polsku mikroskopowy test kłaczkowania. Polega on na tym, że pobiera się od pacjenta krew, Polega on na tym, że pobiera się od pacjenta krew, oto krew naszego pacjenta i przenosi jej próbkę tutaj. Zabrzmi to bardzo dziwnie, ale to wyciąg z serca wołu. Wykorzystuje się w tym badaniu substancję wyizolowaną z serca wołu. Może się to wydawać dziwne, ale serce wołu zawiera pewne szczególne białko, które postaram się tu narysować. Zawiera białko, które dla naszych przeciwciał wygląda tak samo jak białka krętka bladego. Oznacza to, że jeśli ktoś został zakażony kiłą i wyprodukował przeciwko niej przeciwciała to połączą się one nie tylko z krętkiem, ale także z tą substancją. Spróbuję to narysować. Więc gdy dodamy tu próbkę krwi pacjenta, przeciwciała anty-krętkowe połączą się z białkiem serca wołu. A jeśli dodamy do tego jeszcze znacznik fluorescencyjny reakcja ta będzie widoczna pod odpowiednim mikroskopem. Dając pozytywny wynik badania. Idźmy dalej, kolejnym odczynem niekrętkowym jest rapid plasma reagin test, w skrócie RPR. jest rapid plasma reagin test, w skrócie RPR. Jest on bardzo podobny do VDRL, z tym że dodaje się do niego jeszcze cząsteczki węgla. z tym że dodaje się do niego jeszcze cząsteczki węgla. Zatem mamy tu jeszcze węgiel. Oznaczę w legendzie, że to cząsteczki węgla. Ułatwiają nam one zobaczenie reakcji przeciwciał z białkiem. Ułatwiają nam one zobaczenie reakcji przeciwciał z białkiem. Dzięki nim nie potrzebujemy mikroskopu, bo widać ją gołym okiem. Dlatego też RPR jest szybszy niż VDRL. Dlatego też RPR jest szybszy niż VDRL. Obydwa te testy niekrętkowe cechują się wysoką czułością, czyli dają bardzo mało wyników fałszywie ujemnych. Są jednak mało specyficzne, czyli dają sporo wyników fałszywie dodatnich. A to dlatego, że wykorzystują serce wołu, a nie prawdziwe białka krętka. Niektóre wirusy, leki, choroby autoimmunologiczne, toczeń mogą dać takie wyniki. Dlatego jeśli któryś z tych testów wypada dodatnio, musimy potwierdzić rozpoznanie czymś innym. I wtedy używamy już prawdziwych krętków. Pierwszy z nich to treponema pallidum... czyli krętek blady, ...hemaglutination assay, a po polsku test hemaglutynacji. Najczęściej jednak używa się skrótu TPHA. Najczęściej jednak używa się skrótu TPHA. Badanie to zaczynamy dokładnie tak jak poprzednio, jak widać na rysunku. Ale tym razem, na szkiełku mamy prawdziwy antygen krętka. Dlatego nie jest on ciemnozielony, tylko zielony, jakim oznaczam kiłę. Dalej już wiemy co się stanie. Przeciwciała z krwi pacjenta łączą się z antygenem krętka, który wyhodowaliśmy w laboratorium. Ta reakcja jest tak znaczna, że zobaczymy jak krew dosłownie zbija się w grudki. To dlatego, że przeciwciała natychmiast łączą się za wszelką cenę z krętkiem natychmiast łączą się za wszelką cenę z krętkiem i tworzą się grudki, co nazywamy fachowo aglutynacją. Stąd bierze się nazwa tego badania. Wykorzystujemy w nich antygeny krętka bladego i jeśli dojdzie do aglutynacji potwierdza to rozpoznanie kiły. Ostatni odczyn krętkowy, o którym wspomnę to test immunofluorescencji krętków w modyfikacji absorpcyjnej, to test immunofluorescencji krętków w modyfikacji absorpcyjnej, z angielskiego fluorescent treponemal antibody absorption test. Dlatego częściej oznacza się go skrótem FTA-AbS. Dlatego częściej oznacza się go skrótem FTA-AbS. FTA-AbS. Przypomina on nieco test hemaglutynacji, który widzimy powyżej. który widzimy powyżej. Oznaczę jeszcze przeciwciała obecne we krwi pacjenta. Oznaczę jeszcze przeciwciała obecne we krwi pacjenta. Teraz na czym polega różnica pomiędzy tymi badaniami. Teraz na czym polega różnica pomiędzy tymi badaniami. Tutaj też wykorzystuje się znacznik fluorescencyjny, jak robiliśmy to wcześniej w odczynach niekrętkowych. Tam też używaliśmy fluorescencyjnego znacznika. Chodzi o to, że barwnik fluorescencyjny przyłącza się do przeciwciała jeśli to połączy się z białkiem kiły, z antygenem kiłowym. Dzięki temu zobaczymy, że przeciwciała reagują z antygenem krętka, a może nawet zobaczymy aglutynację. I to ułatwia diagnostykę, fakt że pojawia się świecenie, bo przeciwciała połączone są z barwnikiem fluoroscencyjnym, więc świecenie potwierdza diagnozę. Jak widzisz, te dwa testy są do siebie bardzo podobne, TPHA uważany jest za prostsze badanie, bo nie wymaga stosowania tego fluorescencyjnego barwnika, bo nie wymaga stosowania tego fluorescencyjnego barwnika, ale za to jest mniej czułe niż FTA-AbS. Ale to jest okej, bo wysoką czułość musi mieć badanie przesiewowe, natomiast do potwierdzenia rozpoznania potrzebny jest test o wysokiej specyficzności, by prawdopodobieństwo wyniku fałszywie dodatniego było jak najniższe. I tak właśnie jest z testami krętkowymi. Ostatnie badanie, o którym wspomnę ma jednocześnie najfajniejszą nazwę. Mikroskopia ciemnego pola. Mikroskopia ciemnego pola wykorzystuje specjalny sprzęt do oceny próbki pobranej od pacjenta. Załóżmy, że mamy tu wymazówkę z materiałem pobranym z szyjki macicy od kobiety podejrzanej o zakażenie kiłą i chcemy obejrzeć ją w ciemnym polu. i chcemy obejrzeć ją w ciemnym polu. Jeśli ta pacjentka ma kiłę to powinniśmy zobaczyć krętki pod tym mikroskopem. Te pozwijane twory, które tu widzimy to właśnie krętki blade obecne w wydzielinie naszej pacjentki. Nieźle, co? Zobaczenie czegoś takiego pod mikroskopem jest niezwykle swoiste dla kiły, istnieje bardzo mała szansa na wynik fałszywie dodatni Więc pozwala on potwierdzić, że ta osoba ma kiłę. Powiedzmy, że potwierdziliśmy u kogoś zakażenie, co z leczeniem? W terapii kiły stosujemy przede wszystkim antybiotyki. W terapii kiły stosujemy przede wszystkim antybiotyki. Osoba z bardziej zaawansowaną postacią choroby, jak kiła II lub III-rzędu będzie wymagała po prostu dłuższego leczenia. Głównym problemem w leczeniu kiły jest reakcja Jarisch-Herxheimera. jest reakcja Jarisch-Herxheimera. Reakcja Jarisch-Herxheimera. Dochodzi do niej, kiedy udaje się nam zabić krętki i we krwi pojawiają się martwe bakterie, z których uwalniane są toksyny. A to silnie aktywuje krwinki białe, które zaczynają wydzielać cytokiny doprowadzając do pojawienia się gorączki, bólów mięśni, bólu głowy i przyspieszenia akcji serca, czyli tachykardii. Tachykardia, czyli przyspieszenie akcji serca. Jak nietrudno zgadnąć, nie są to przyjemne objawy, ale gdy uda się już oczyścić krew z krętków, ustępują. Są więc tylko przejściowe. I w końcu, jak zapobiec zakażeniu kiłą? Odpowiedź brzmi: ograniczając bezpośredni kontakt z zakażonym w czasie seksu. Mówiliśmy już wcześniej, że seks waginalny, analny i oralny możemy zabezpieczyć poprzez używanie prezerwatyw, a seks oralny również poprzez koferdamy stomatologiczne. a seks oralny również poprzez koferdamy stomatologiczne. Nie zapominajmy też, że poród również jest bardzo ważną drogą transmisji zakażenia, z matki na noworodka. W tym przypadku wyjściem są badania przesiewowe ciężarnych i leczenie zakażonych kobiet. Leczenie matki, by jej nowonarodzone dziecko nie zachorowało na kiłę. Leczenie matki, by jej nowonarodzone dziecko nie zachorowało na kiłę.