If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Gruźlica pozapłucna ( część 1) - film z polskimi napisami

Dowiedz się, w jaki sposób gruźlica może rozprzestrzeniać się poza obszar Twoich płuc. Poniższe filmy nie stanowią porady medycznej i pełnią jedynie funkcję informacyjną. Filmy te nie mają na celu zastąpienia profesjonalnej porady medycznej, diagnozy lub leczenia. Zawsze zasięgnij porady personelu medycznego w razie jakichkolwiek pytań związanych z Twoim stanem zdrowia. Nigdy nie lekceważ profesjonalnej porady medycznej lub nie zwlekaj z jej zasięgnięciem pod wpływem jakichkolwiek przeczytanych w Khan Academy treści lub obejrzanych tu filmów. Stworzone przez: Stanford School of Medicine.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

To jest Charles Prober, a ja nazywam się Morgan Theis. Omówimy dziś gruźlicę pozapłucną, Sądzę, że to bardzo ciekawy temat, bo zwykle myślę o gruźlicy, jako o chorobie płuc. I nie mylisz się, Morgan bo gruźlica faktycznie w większości przypadków atakuje płuca. bo gruźlica faktycznie w większości przypadków atakuje płuca. Jednak o pozapłucnej też trzeba wiedzieć. Jest to na tyle ważne zagadnienie, że poświęcimy mu dwa filmy. W pierwszym chciałbym się skupić na węzłach chłonnych i układzie moczowo-płciowym, a w drugim na kościach, układzie nerwowym, pokarmowym i sercu. Poświęcamy im tak dużo czasu, ponieważ co trzeci człowiek na świecie jest zakażony prątkiem gruźlicy. Po zakażeniu, u niektórych od razu rozwija się choroba, a u niektórych dopiero po jakimś czasie, jako gruźlica popierwotna a u niektórych dopiero po jakimś czasie, jako gruźlica popierwotna i przybiera rozmaite kształty. Z tego powodu nazywana bywa "wielkim naśladowcą". Z tego powodu nazywana bywa "wielkim naśladowcą". Może imitować bardzo różne choroby. A więc dwa filmy. Dobrze, więc gruźlica - wielki naśladowca. Dokładnie, choć gruźlica nie jest jedyna. "Wielkimi naśladowcami" są też toczeń, który nie jest oczywiście chorobą zakaźną, zakażenie wirusem HIV oraz zakażenie wirusem Ebsteina-Barr, a więc zakażenia wirusowe. One także należą do "wielkich naśladowców", ale dziś zajmujemy się gruźlicą. Dobrze jest o nich pamiętać, bo skoro mogą objawiać się na tak wiele sposobów, to zawsze trzeba myśleć o nich w diagnostyce różnicowej, żeby ich nie przegapić. Dokładnie. Morgan, pierwsze o czym chciałbym opowiedzieć to węzły chłonne. Zacznę od nich, bo to druga, zaraz po płucach, najczęstsza lokalizacja gruźlicy. Czy chodzi o któreś konkretne węzły chłonne? Bo przecież znajdują się one w całym organizmie. To prawda, węzły są wszędzie i każde z nich mogą zostać zainfekowane, ale do najczęstszych lokalizacji należą węzły szyjne tylne, znajdujące się oczywiście z tyłu szyi. i węzły nadobojczykowe, dokładnie nad obojczykami. Jeśli wyczujemy węzły chłonne w nadobojczach to zawsze musimy myśleć o procesach nowotworowych w obrębie jamy brzusznej, bo są one częstą lokalizacją przerzutów z tych guzów, jednak warto wiedzieć, że może lokalizować się tam również gruźlica. Węzły zaatakowane przez gruźlicę najczęściej są bezbolesne, nie powodują dolegliwości bólowych, a także dość twarde, co łatwo wyczuć podczas palpacji. I jak mówiłem, nie bolą. Skóra w ich okolicy zazwyczaj nie jest zaczerwieniona, ani cieplejsza od otoczenia, bo właściwie nie toczy się tam ostry stan zapalny, tylko bardziej przewlekłe procesy. Więc bywają one niezauważone. Rosną powoli i w niektórych przypadkach bywa, że tworzą się przetoki, czyli połączenia pomiędzy węzłem chłonnym a skórą, przez które wydobywa się na zewnątrz wydzielina. Matko. Więc jeśli zobaczysz powiększone węzły chłonne przebijające się do skóry, to powinnaś pomyśleć o gruźlicy. Rozpoznanie polega na pobraniu próbki węzła chłonnego i zbadaniu go pod mikroskopem, co pozwala czasem zauważyć prątki gruźlicy, wyglądające jak maleńkie czerwone przecinki, a jeśli ich nie widać, to prowadzi się hodowlę bakterii, która potwierdza rozpoznanie. Dobrym pomysłem jest też wykonanie RTG klatki piersiowej. Dobrym pomysłem jest też wykonanie RTG klatki piersiowej. Acha. Aczkolwiek, w ponad połowie przypadków w RTG nie widać żadnych zmian patologicznych, więc trzeba być czujnym nawet, jeśli RTG nic nie wykaże. Nie można na nim w 100% polegać. Rozumiem. Kolej na układ moczowo-płciowy. A to dlatego, że jest on na liście najczęstszych lokalizacji gruźlicy tuż za węzłami chłonnymi. Układ moczowo-płciowy. Lokalizuje się tam 10-15% przypadków gruźlicy pozapłucnej, podczas gdy w przypadku węzłów jest to 35%, czyli jakieś dwa razy więcej. Tak jak w przypadku większości infekcji układu moczowego, nerek i okolic płciowych, mogą pojawiać się niespecyficzne objawy, jak krwiomocz, ból w czasie oddawania moczu oraz parcia naglące (nagła potrzeba oddania moczu). W badaniu moczu zobaczymy krwinki białe, co nazywamy ropomoczem [sama obecność leukocytów w moczu to leukocyturia], jednak nie widać w nim żadnych bakterii, co też jest ważnym znaleziskiem. Chyba się pogubiłam, dlaczego w moczu nie ma bakterii? Głównym powodem jest to, że w przebiegu gruźlicy pozapłucnej ilość bakterii w zajętych okolicach jest stosunkowo mała i jeśli próbka nie zostanie odwirowana albo w inny sposób zagęszczona, a następnie potraktowana specyficznymi dla gruźlicy barwieniami to nie zobaczymy prątków. W przypadku "zwykłych" bakterii jest zupełnie inaczej, zazwyczaj widać ich w próbce całe mnóstwo, ukazują się w ogromnych ilościach nawet przy standardowym barwieniu. Jest nawet osobne pojęcie na sytuację, kiedy w moczu znajdujemy leukocyty, a nie znajdujemy bakterii i na posiewach na standardowych pożywkach też nie rosną żadne bakterie, jak to jest w przypadku gruźlicy. Mówimy wtedy o "jałowym ropomoczu". Jałowy ropomocz zawsze powinien nasuwać podejrzenie gruźlicy. Wtedy wysyła się mocz do laboratorium z zastrzeżeniem, że podejrzewamy gruźlicę i wówczas laboratorium wykona powiew na specjalnej pożywce, jeśli jednak im nie powiemy, to zrobią tylko zwykłe badania i nie będziemy mogli potwierdzić diagnozy. Czyli trzeba poprosić o posiew na prątki? Otóż to. Wspominałem, że RTG klatki piersiowej w gruźlicy węzłów chłonnych często wypada prawidłowo. W gruźlicy układu moczowo-płciowego RTG często ukazuje zmiany. Jeśli masz pacjenta z jałowym ropomoczem i podejrzewasz gruźlicę, RTG klatki piersiowej bywa bardzo pomocne. Gruźlica układu moczowo-płciowego może przybierać też postać występującą tylko u kobiet, z zajęciem jajowodów i endometrium. Jej wykrycie jest niezwykle ważne, ponieważ może być przyczyną niepłodności, zwłaszcza w krajach rozwijających się, gdzie gruźlica występuje częściej. Gruźlica może atakować też męskie narządy płciowe, w tym jądra i najądrza, a także gruczoł krokowy. Jak widzisz, gruźlica może obejmować zapaleniem różne narządy, w tym narządy moczowo-płciowe. I endometrium, tak? Tak, może dojść do zapalenia endometrium i zajęcia jajowodów, co potencjalnie może doprowadzić do niepłodności.