If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Osteoporoza vs. reumatoidalne zapalenie stawów — film z polskimi napisami

Odwiedź nas na (http://www.khanacademy.org/science/healthcare-and-medicine) aby dowiedzieć się więcej o zdrowiu i medycynie. Te filmy nie stanowią porady medycznej i pełnią jedynie funkcję informacyjną. Filmy te nie mają na celu zastąpienia profesjonalnej porady medycznej, diagnozy lub leczenia. Zawsze zasięgnij porady personelu medycznego w razie jakichkolwiek pytań związanych z Twoim stanem zdrowia. Nigdy nie lekceważ profesjonalnej porady medycznej lub nie zwlekaj z jej zasięgnięciem pod wpływem żadnych przeczytanych w Khan Academy treści, lub obejrzanych tu filmów. Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu Fundacji HASCO-LEK i Fundacji Akamai. Stworzone przez: Amy Fan.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Mówiąc o różnicy w objawach pomiędzy osteroporozą, a reumatoidalnym zapaleniem stawów myślę o mojej obsesji dotyczącej kolorów, dlatego kolorem czerwonym oznaczam reumatoidalne zapalenie stawów, a zielonym osteoporozę. Powiemy o wszystkich objawach, ale chciałaby, aby ta dyskusja była logiczna, więc zaczniemy od przyczyny tych dwóch chorób, która wpływa na to, dlaczego mają różne objawy. Reumatoidalne zapalenie stawów to choroba autoimmunologiczną, czyli organizm atakuje sam siebie, jest to proces dotyczący całego ciała, podczas gdy w osteroporozie mówimy o zużyciu. Zazwyczaj u starszych ludzi lub ludzi dźwigających duże ciężary dochodzi do zużycia stawów. Najpierw, zanim omówimy różnice, szybko opowiem o wspólnych elementach oraz o tym, dlaczego ważne jest rozróżnienie tych schorzeń, ponieważ ludzie przychodzą do lekarza i narzekają na te same rzeczy. Ból, objaw numer jeden, w stawach. Obydwa te schorzenia mogą boleć, oraz może pojawić się sztywność. Jakość i czas będzie różny, ale w obydwu przypadkach usłyszysz, że stawy są sztywne i ciężko się ich używa. Prowadzi to do tego, że chorzy przestają używać swoich kończyn, doprowadzając do osłabienia mięśni. Osłabienie, utrata dzialania i to osłabienie wraz z utratą działania i zdolności do wykonywania różnych czynności może mieć pośredni wpływ na ich samopoczucie. Depresja jest powszechną chorobą, ponieważ jest ona również chorobą przewlekłą. Depresja, ryzyko chorób serca i inne rzeczy wynikające z siedzącego tryby życia mogą się pojawić. Kluczowa rzecz jest taka, że gdy pacjent przychodzi i mówi "moje stawy bolą", upewnij się, żeby nie wyszedł bez pomocy i zrób wywiad, aby rozróżnić dwa schorzenia, o których będziemy tu mówić. Pierwsze pytanie, jakie możesz zadać brzmi "Gdzie pojawia się ból, w których stawach?" I tutaj pojawia się bardzo istotna cecha, rozróżniająca te choroby, w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów mamy symetrię pomiędzy lewą i prawą stroną ciała. Na przykład, kiedy osoba z RA przyjdzie i powie Ci, że "bolą ją ramiona", oznacza to, że zarówno lewe, jak i prawe. Powie Ci "moje kolana bolą", zarówno lewe, jak i prawe. W kwestii lokacji, te choroby mogą się zazębiać. Na przykład, ból w kolanach może być objawem jednej, jak i drugiej. Jednak w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów bardziej prawdopodobne jest wystąpienie bólu po obu stronach. Podobnie w przypadku nadgarstków, łokci - ból dwustronny. Podczas gdy tutaj, często pojawia się asymetria, ponieważ OA wynika ze zużycia i starcia stawów, a takie zużycie może różnić się pomiędzy lewą i prawą stroną ciała. W przypadku tkanki chrzęstnej zużycie może być nierównomierne. U tych ludzi, ból będzie występował w jednym z ramion, innym kolanie, może tej samej kostce i nadgarstu po drugiej stronie. Schemat bólu będzie wyglądał mniej więcej tak. Symetria to bardzo istotna wskazówka. Również dokładna lokalizacja jest warta poznania. W naszych dłoniach mamy różne kostki, te znajdujące się na samym końcu, te najbliższe zakończeń palców nazywane są dystalnymi stawami międzypaliczkowymi. DIP w skrócie. Jeśli pójdziemy wzdłuż nadgarstka, kolejny zestaw stawów to będą proksymalny stawy międzypaliczkowe, w skrócie PIP, proksymalny bo są bliżej środka ciała. W RA bardzo ważne jest, aby wiedzieć, że DIP są zazwyczaj oszczędzone, ta choroba ich nie atakuje, zapiszę tutaj "oszczędzone". Więc najbardziej wysunięte na zewnątrz stawy, nie zostaną zaatakowane przez tę chorobę. Kiedy RA atakuje nasze stawy w dłoniach, będzie to dotyczyło PIP, czyli tych znajdujących się w środku palców. I oczywiście, wystąpi symetrycznie, po obydwu stronach, jak możesz zgadnąć w przypadku osteoporozy, DIP nie są oszczędzone, więc te najbardziej odległe stawy również mogą zostać zaatakowane, a rozłożenie bólu nie będzie symetryczne, więc ból może wystąpić w tych palcach prawej dłoni, a u innych w dłoni lewej. DIP, PIP - ważne stawy w przypadku badań fizykalnych. Pomówmy teraz o czasie dnia. Kiedy objawy RA będą najgorsze? W przypadku chorób autoimmunologicznych, ból nie wynika z nadużycia stawów. Więc u pacjentów RA, objawy choroby będą najgorsze rano. Narysuję tutaj zegar, który będzie pokazywał godzinę 8 rano. Nie jesteś leniwy, wstajemy o 8 rano, i u tych pacjentów, objawy będą najbardziej nasilone. Gdy wstaną i zaczną się ruszać w ciągu dnia, sztywność będzie powoli zanikać, im bardziej będą używać swoich stawów, tym objawy będą coraz łagodniejsze. Jako, że OA wynika z nadużywania stawów, możesz zgadnąć, że największe nasilenie objawow będzie występowało w innej porze dnia. U osób z osteoporozą, kiedy się obudzą, wypoczęci po nocy, ból i sztywność będą znacznie mniejsze, ale wraz z wykonywanie coraz większej ilości ruchów, narysuję zegar z godziną 3 popołudniu. Mają aktywny dzień, więc około 3 popołudniu, lub jakiejolwiek innej w zależności od ich poziomu aktywności, nasilenie objawów będzie u nich największe, natomiast rano najmniejsze. Pomówmy teraz o badaniu fizykalny, podczas którego patrzymy na stawy i dotykamy je, co może temu towarzyszyć. W reumatoidalnym zapaleniu stawów, ten stan zapalny wynika z tego, że układ odpornościowy atakuje swój organizm, co prowadzi do pojawienia się uczucia ciepła oraz rumienia, który jest zaczerwienionym fragmentem skóry, towarzyszącym stawom, których dotknęła ta choroba. Jest spojrzysz na nie, będą lekko zaróżowione, będą miały inny kolor od pozostałej części skóry, a jeśli położysz na nie dłoń, to poczujesz ciepło. Nie narysuje tego dookoła wszystkich tych miejsc, ale pamiętaj o temperaturze, cieple i zmianie koloru. Z drugiej strony, w przypadku OA, mamy pewne powiększenia, more nawet zmiany w kształcie palców, które prowadzą do tego, że możesz zobaczyć te duże, bolące powykręcane kostki. Zazwyczaj nie poczujesz ciepła, gdy je dotkniesz, więc ta strona będzie zimniejsza. Mówiąc o kształcie, RA zdecydowanie zmienia kształt stawów, dramatycznie. Po tej stronie, narysuję większe powykręcanie stawów o różnym kształcie, a w przypadku OA dojdzie do zwiększenia, przejdźmy teraz do innych zmysłów. W przypadku OA, jeśli pacjent używa stawu, a Ty jesteś obok, możesz usłyszeć coś co nazywamy trzeszczenie, rodzaj dźwięku, trzeszczenie. Jest to dźwięk, który pojawia się gdy staw ociera o kość, jest podobny do dźwięku łamania lub szlifowania, nie brzmi to dobrze, że staw wydaje taki dźwięk, ale czasami jest on bardziej specyficzny dla osteroporozy niż reumatoidalnego zapalenia stawów. Kolejno, pomówmy o czasie rozwoju choroby. W przypadku nadużycia stawu, powinniśmy się urodzić z nadmiarem tkanki chrzęstnej, która z czasem będzie ścierana. Więc rozwój osteoporozy powinien być powolny, powinien trwać lata zanim pojawiłyby się pierwsze objawy, a ich ostrość powinna zmieniać się na gorsze wraz z upływem czasu. W przypadku reumaotoidalnego zapalenia stawów, nie wiem, czy "szybko" to jest dobre słowo, ponieważ jest to choroba przewlekła, dlatego myślę, że lepszym słowem opisującym czas rozwoju RA może być przypadkowy lub cykliczny. Może być tak, że nasilenie tej choroby będzie zmienne, lepsze w jednym momencie gorsze w inny, wygląda to mniej więcej tak. Jako, ze nasilenie zwiększa się i zmniejsza, ta choroba ogólnoustrojowa wpływa na cały organizm, więc możesz mieć gorączkę, złe samopoczucie, jak u ludzi, którzy są cały czas chorzy, to nie jest problem tylko stawów. Pojawia się zapalenie naczyń, ponieważ układ odpornościowy atakuje wszystko. W zaatakowanych stawach może rozwinąć się torbiel, czyli wypełniona płynem przestrzeń, będąca odpowiedzią organizmu na stan zapalny, na przewlekły stan zapalny. Z drugiej strony, nie powinna się pojawić gorączka, ani inne objawy, ale pamiętaj, że niezdolność używania Twojego ciała jest frustrująca, ogranicza jakość życia, co może prowadzić do depresji, złego samopoczucia, które ma inne źródło niż w przypadku globalnego obrazu, jaki mamy w RA. Więc to są jedne z głównych objawów, które pozwalają rozróżnić RA i OA, i wszystko to ma sens, dlaczego zaczęliśmy od tego, co jest źródłem tych schorzeń. Więc historia, zadawanie pytań, powinny Ci dać niezły obraz tego, jaka choroba występuje u pacjenta. Jest kilka bardziej specyficznych sposobów diagnozy, ale na podstawie wymienionych objawów, myślę, że byłbyś w stanie rozróżnić reumatoidalne zapalenie stawów od osteoporozy.