If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Czym jest artretyzm — film z polskimi napisami

Odwiedź nas na (http://www.khanacademy.org/science/healthcare-and-medicine) aby dowiedzieć się więcej o zdrowiu i medycynie. Te filmy nie stanowią porady medycznej i pełnią jedynie funkcję informacyjną. Filmy te nie mają na celu zastąpienia profesjonalnej porady medycznej, diagnozy lub leczenia. Zawsze zasięgnij porady personelu medycznego w razie jakichkolwiek pytań związanych z Twoim stanem zdrowia. Nigdy nie lekceważ profesjonalnej porady medycznej lub nie zwlekaj z jej zasięgnięciem pod wpływem żadnych przeczytanych w Khan Academy treści, lub obejrzanych tu filmów. Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu Fundacji HASCO-LEK i Fundacji Akamai. Stworzone przez: Amy Fan.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Zapalenie stawów to termin, który słyszymy cały czas, jak nazwa wskazuje dotyczy on stanu zapalnego. Za każdym razem, gdy odnosimy się do stanu zapalnego, to w nazwie mamy miejsce, którego stan zapalny dotyczy. W tym przypadku odnosi się do stawów. W naszym ciele mamy stawy, które nie są ruchome, tak jak te znajdujące się w czaszce. Ich celem nie jest ruch, ale trzymanie głowy w całości, a stawy, o których myślimy w kontekście zapalenia, i będziemy mówić to te, które się ruszają. Te w twoich kolanach, łokciach i tak dalej. W tych stawach, twarda struktura będzie znajdowała się na końcu jednej kości i drugiej z przerwą pomiędzy, która znajduje się w torebce stawowej, wyścielonej przez błonę maziową, która produkuje płyn nazywany płynem maziowym. Na powierzchni kości znajduje się tkanka chrzęstna. To będzie ta twarda struktura, którą szczegółowo narysuję później. W stawach występują różne rodzaje stanów zapalnych. Jeśli zapytam się "Czym jest stan zapalny stawów?" chciałabym przejść przez te różne kategorie schorzeń kwalifikowanych jako stany zapalne, oraz rodzaje ludzi, które mogą prawdopodobnie cierpieć na to schorzenie. Pierwsza z kategorii jest prawdopodobnie najbardziej powszechna, dotyczy stanów zapalnych wynikających z nadużycia stawów. Prawdopodobnie taki stan zapalny dotyczy Twojej babci, która mówi o tym, że bolą ją kolana i że ma stany zapalne. Rzecz jest w tym, że zarówno Ty, jak i ja również będziemy mieli takie stany zapalne, jeśli będziemy mieli szczeście i długo żyli. Więc grupa ludzi, która najprawdopodobniej zachoruje na ten rodzaj stanu zapalnego są ludzie starsi, ponieważ żyją oni długo, co prowadzi do zużycia stawów. Również ludzi, którzy są otyli, ze względu na dodatkową ilość kilogramów, które noszą, obciążają swoje stawy. Więc otyłość jest powiązana z nadużyciem stawów, czyli osteoporozą. Mówiąc o niej, osteoporoza to nazwa na zapalenie wynikające ze zużycia stawów, "osteo" odnosi się do kości. Zapalenie stawów. Nie będę pisała całej tej nazwy za każdym razem, od teraz będę się odnosiła do niej skrótem OA. Bardzo dużo ludzi cierpi na to schorzenie, zazwyczaj w tych częściach ciała odpowiedzialnych za dźwiganie, lub w innych, które są bardzo często używane. Na przykład, osoba zawodowo pisząca na klawiaturze może mieć to schorzenie w palcach lub nadgarstkach. Tancerz natomiast w kolanach. Wynika to ze ścierania się tkanki chrzęstnej oraz ogólnego zużycia stawu. Omówimy dokładną patofizjologię później. Kolejna duża kategoria, i jest to naprawdę duża kategoria, ponieważ zawiera się w niej wiele różnych chorób to schorzenia autoimmunologiczne. Oznacza to, że ich źródłem jest nasz własny organizm, nasz układ odpornościowy, który zazywczaj pomaga nam zwalczyć ataki ze środowiska zewnętrznego. Krótko mówiąc, nasz organizm atakuje sam siebie, mamy w tej kategorii kilka słynnych chorób, o których mogłeś słyszeć. Są to na przykład toczeń, choroba Crohna, i często są to choroby ogólnoustrojowe, dotykają wielu różnych części organizmu. Populacja, jeśli mielibyśmy określić grupę populacji, która najczęściej ma to schorzenie, to będą nią kobiety, zazwyczaj w wieku średnim, ale zostańmy przy tym, że są to kobiety. Oczywiście mężczyźni też mogą je mieć, ale możemy stwierdzić, że występują częściej u kobiet. Stany zapalne stawów wynikające z chorób autoimmunologicznych. Na samej górze tej kategorii będzie reumatoidalne zapalenie stawów. Reumatoidalne. Oprócz OA, to jest kolejna bardzo duża grupa ludzi z tego rodzajem zapalenia stawów. Reumatoidalne zapalenie stawów. I pomimo, że choroba ta różni się od OA, często są ze sobą zestawiane jako przeciwieństwa, ponieważ są najczęściej występującymi schorzeniami, więc gdy dochodzi do ich diagnostyki, zawsze chcemy określić, czy mówimy o OA, czy RA. W porównaniu do OA, pacjenci zazwyczaj będą młodsi, ale starsze osoby również mogą mieć RA, jednak jak zobaczysz później objawy są bardzo podobne. Istnieje osobna gałąź medycyny nazywana reumatologią, która zajmie się problemami reumatycznymi, co pokazuje, jak duża jest to grupa schorzeń. Rzecz jest taka, że reumatoidalne zapalenie stawów jest unikalne, ponieważ możemy je określić na podstawie badań krwi. Można oznaczyć czynnik reumatoidalny. W skrócie RF. Czynnik reumatoidalny to coś co można zbadać, i co pozwala wskazać, że pacjent może chorować na reumatoidalne zapalenie stawów. Wspominam o tym, ponieważ pozostałe choroby, które znalazły się na tej liście, w gronie chorób autoimmunologicznych są określane jako seronegatywne zapalenie stawów. Nazwa odnosi się do tego, że w osoczu nie znajduje się czynnik reumatoidalny. Więc ta cała kategoria oddziela reumatoidalne zapalenia stawów od pozostałych autoimmunologicznych stanów zapalnych stawów. Stanów zapalanych stawów. Seronegatywne to pierwsza część tej nazwy. Pozostałe choroby w tej kategorii dotyczą kręgosłupa, a nie stawów w naszych kończynach. Spondylo - to odnosi się do kręgosłupa, spondyloartropatia. Nazwa ta mówi wiele. Mówi, że jeśli nie masz pozytywnego wyniku czynnika reumatoidalnego, to znaczy, że kręgosłup może zostać zaangażowany. Mówimy o zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa. Zesztywniający oznacza, że schorzenie to łączy ze sobą wiele powszechnych objawów różnych rodzajów stanów zapalanych. Stąd taka nazwa. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. Bardzo długa nazwa. Zapalenie stawów kręgosłupa. W skrócie AS. Bardzo dużo skrótów używamy w medycynie. Mamy również zespół Reitera, nazwany na cześć osoby, która odkryła tę chorobę, zespół Reitera. Mamy również łuszczycowe zapalenie stawów, łuszczycowe, czyli jest jednym z objawów łuszczycy, jednej z chorób autoimmunologicznych. Powoduje ono również stan zapalny stawów, więc łuszczycowe zapalenie stawów to odrębna kategoria. Oprócz seronegatywnego zapalenia stawów kręgosłupam inne modne słowo, które chciałabym, aby zapamiętał to HLA-B27. Dla osoby, które przygotowują się do testów, jest to ważne słowo. Za każdym razem, gdy jest zobaczysz to pomyśl o seronegatywnym zapaleniu stawów. To jest przeciwciało, powierzchniowe przeciwciało komórki immunologicznej. Oznacza to, że jest masz białą krwinkę, HLA-B27 jest przeciwciałem, który przyczepi się do niej, i jest to coś wspólnego w tych chorobach. Nie musimy zagłębiać się w immunologię, ale pamiętaj te cztery litery i dwie cyfry - HLA-B27 oraz autoimmunologicznych seronegatywnych stanach zapalnych kręgosłupa. Dobra, przejdźmy dalej. Kolejna kategoria będzie miła i łatwa. To choroby zakaźne. Pomimo, że stawy powinny być ładne i oddzielone od środowiska zewnętrznego, czasami trafi się im choroba infekcyjna, która spowoduje stany zapalne. Najbardziej niebezpieczne jest septyczne zapalenie stawów. Septyczne odnosi się do infekcji, która trafia do krwiobiegu. Septycznemu zapaleniu stawów towarzysz gorączka i inne objawy ustrojowe, ale źródło problemów znajduje się również w stawie. Ludzie, u których najbardziej prawdopodobne jest wystąpienie tego schorzenia to młodzi mężczyźni. Pomyśl o takich w wieku studenckim, lub trochę starszym. Niektóre z bakterii, które je powodują są odpowiedzialne za rzężączkę, chlamydię - to najbardziej znane choroby. Również bakterie znajdujące się na skórze. Pomyśl o infekcji, jeśli stan zapalny stawów pojawi się nagle, przebiega bardzo poważne i widoczne są objawy ogólnoustrojowe. Mówiąc o tym, zastanawiam się, czy zespół Reitera również wpisuje się do kategorii chorób infekcyjnych, ponieważ czasami jest powiązany z pewną chorobą wirusową i może się rozwinąć po jej wystąpienia. Ale sądzę, że lepiej pasuje tutaj, ponieważ nie jest rodzajem aktywnej infekcji. Przejdziemy do zespołu Reitera później, omówimy go w szczegółach. Do tej pory omówiliśmy nadużycie stawów, lub innych części ciała, układ odpornoścowy oraz czynniki zewnętrzne atakujące stawy. Ostatnia kategoria, o której opowiemy to będą rzeczy, które odkładają się w stawach, a które nie powinny się tam znaleźć. Nie wiem, jak dokładnie to nazwać. Powiedźmy że nagromadzenie, ma to sens. Nagromadzenie. Nie chodzi o to, że stawy są atakowane, ale są strukturą, która powinna być czystym miejsce, a cząsteczki, które się w nich osadzają powodują stan zapalny oraz ból, prawdopodobnie wiesz już do czego zmierzam. Powiem o dnie moczanowej i dnie rzekomej. Zazwyczaj myślimy, że schorzenia te dotyczą określonych stawów w ciele człowieka, i prawie zawsze tak jest, ale mogą również występować w innych miejscach. Zaliczamy to schorzenie do stanów zapalnych stanów, ponieważ tym właśnie są te choroby, a ich źródłem jest odkładanie się pewnych białek w przestrzeni stawu. Więc omówiliśmy cztery duże kategorie, cztery duże kategorie powiązane ze stanami zapalnymi stawów. Wszystkie te choroby różnią się między sobą, więc następnym razem, gdy usłyszysz o stanie zapalnym stawów, pamiętaj, że nie dotyczy to steoretypowego bólu w kolanie, o którym wszyscy myślimy w pierwszym momencie. Zwróć uwagę na inne objawy, które rozróżniają wszystkie rodzaje stanów zapalnych stawów.