If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Objawy stwardnienia rozsianego — film z polskimi napisami

Odwiedź nas na (http://www.khanacademy.org/science/healthcare-and-medicine) aby dowiedzieć się więcej o zdrowiu i medycynie. Te filmy nie stanowią porady medycznej i pełnią jedynie funkcję informacyjną. Filmy te nie mają na celu zastąpienia profesjonalnej porady medycznej, diagnozy lub leczenia. Zawsze zasięgnij porady personelu medycznego w razie jakichkolwiek pytań związanych z Twoim stanem zdrowia. Nigdy nie lekceważ profesjonalnej porady medycznej lub nie zwlekaj z jej zasięgnięciem pod wpływem żadnych przeczytanych w Khan Academy treści, lub obejrzanych tu filmów. Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu Fundacji HASCO-LEK i Fundacji Akamai. Stworzone przez: Jaffer Naqvi.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Mamy tu osobę chorującą na stwardnienie rozsiane. Mamy tu osobę chorującą na stwardnienie rozsiane. Jak widzisz, mózg tej osoby usiany jest jasnymi plamkami. Jak widzisz, mózg tej osoby usiany jest jasnymi plamkami. To plaki. Plaki są objawem procesu chorobowego, powstają na skutek uszkodzenia tkanki mózgu. U tej osoby obejmują one bardzo różne części mózgu, U tej osoby obejmują one bardzo różne części mózgu, a jak wiadomo, różne obszary mózgu pełnią różne funkcje. a jak wiadomo, różne obszary mózgu pełnią różne funkcje. a jak wiadomo, różne obszary mózgu pełnią różne funkcje. Jedne odpowiadają za zmysł wzroku, inne za ruch, a jeszcze inne za dotyk, myślenie, czy odczuwanie emocji. Zatem te uszkodzenia mogą dawać bardzo zmienne objawy, w zależności od lokalizacji. Jeśli na przykład uszkodzenie pojawi się w ośrodku wzroku, Jeśli na przykład uszkodzenie pojawi się w ośrodku wzroku, pacjent ma problemy z widzeniem. Warto wspomnieć, że zaburzenia wzroku są zwykle jednym z pierwszych objawów SM, Warto wspomnieć, że zaburzenia wzroku są zwykle jednym z pierwszych objawów SM, dlatego to od nich zacznę. Niech to będzie nasze oko. W jego tylnej części znajduje się struktura zwana nerwem wzrokowym. W jego tylnej części znajduje się struktura zwana nerwem wzrokowym. Nerw ten przekazuje informacje wzrokowe wychwycone przez oko do odpowiednich obszarów mózgu. Niestety jest to jedno z tych miejsc, w których dość często formują się plaki. Niech to będzie jedna z nich. Uszkodzenie nerwu wzrokowego może dawać bardzo poważne zaburzenia. Zwykle nie dochodzi do całkowitej ślepoty, ale wzrok znacząco się pogarsza. Pacjent zgłasza się do okulisty i ten prosi go, żeby przeczytał rząd liter z tablicy. i ten prosi go, żeby przeczytał rząd liter z tablicy. Pacjent może mieć z tym spory problem, zwłaszcza jeśli chodzi o te najmniejsze litery. Pacjent może mieć z tym spory problem, zwłaszcza jeśli chodzi o te najmniejsze litery. Może nie być w stanie ich w ogóle rozróżnić. Może nie być w stanie ich w ogóle rozróżnić. Postrzeganie kolorów również może ulec znacznemu pogorszeniu. Postrzeganie kolorów również może ulec znacznemu pogorszeniu. Osoba zdrowa, z prawidłowym postrzeganiem barw popatrzy na ten zielony kwadrat i zobaczy żywą zieleń, natomiast dla osoby ze stwardnieniem rozsianym ta zieleń może wydawać się mniej nasycona, mniej więcej tak. Nie jest aż tak ostra, aż tak nasycona. Oprócz zmniejszenia ostrości wzroku i zaburzeń postrzegania barw, pojawia się także ból. Każdy ruch gałką oczną jest bolesny. Każdy ruch gałką oczną jest bolesny. W przypadku zajęcia nerwu wzrokowego, te objawy pojawiają się najczęściej, W przypadku zajęcia nerwu wzrokowego, te objawy pojawiają się najczęściej, ale są jeszcze inne obszary mózgowia, których uszkodzenie może skutkować zaburzeniami widzenia. których uszkodzenie może skutkować zaburzeniami widzenia. Weźmy na przykład ten zielony nerw, który dociera do mięśni gałkoruchowych, czyli tych odpowiadających za poruszanie okiem. Skąd wychodzi ten nerw? Bierze on początek w części mózgu zwanej pniem. Nie jest on jedynym nerwem, który stamtąd wychodzi, ale na razie się tym nie zajmujmy. W pniu mózgu znajdują się ciała komórek nerwowych. Aksony tych komórek łączą się w nerwy, Aksony tych komórek łączą się w nerwy, które unerwiają mięśnie poruszające gałką oczną. Okazuje się, że pień mózgu również jest rejonem często atakowanym przez SM, Okazuje się, że pień mózgu również jest rejonem często atakowanym przez SM, a przynajmniej te miejsca, w których znajdują się owe aksony. a przynajmniej te miejsca, w których znajdują się owe aksony. Jak łatwo się domyśleć, ich uszkodzenie rodzi problemy w poruszaniu okiem. Jak łatwo się domyśleć, ich uszkodzenie rodzi problemy w poruszaniu okiem. W czasie badania osoby chorującej na SM można zauważyć, że jej oczy rytmicznie się poruszają, można zauważyć, że jej oczy rytmicznie się poruszają, czasem jest to oczopląs poziomy, a czasem nawet pionowy. A kiedy poprosimy taką osobę, żeby skupiła na czymś wzrok, na przykład na światełku. A kiedy poprosimy taką osobę, żeby skupiła na czymś wzrok, na przykład na światełku. Może to być cokolwiek, ale powiedzmy że jest to taka żółta dioda, to pacjent może nam powiedzieć, że zauważa obok niej drugą taką diodę, czyli ma podwójne widzenie. Dzieje się tak dlatego, że ruchy gałek ocznych nie są zsynchronizowane. Nie poruszają się tak samo, więc nie mogą się identycznie skierować na dany przedmiot, więc nie mogą się identycznie skierować na dany przedmiot, dlatego pacjent widzi go podwójnie. Jak mówiłem, z pnia wychodzą także inne nerwy. I docierają one nie tylko do oka. Zrobię sobie trochę miejsca. Pień mózgu unerwia również między innymi gardło. Pień mózgu unerwia również między innymi gardło. W obrębie gardła znajduje się całkiem sporo mięśni W obrębie gardła znajduje się całkiem sporo mięśni pełniących wiele ważnych funkcji. Odpowiadają one miedzy innymi za mówienie i połykanie. Odpowiadają one miedzy innymi za mówienie i połykanie. Zatem gdy dojdzie do uszkodzenia w obrębie pnia mózgu, Zatem gdy dojdzie do uszkodzenia w obrębie pnia mózgu, mogą pojawić się poważne problemy. Osoby z SM często zaczynają się jąkać, Osoby z SM często zaczynają się jąkać, nie mówić tak dobrze jak kiedyś. Mogą mieć trudności z jedzeniem, bo połykanie staje się znacznie trudniejsze i sprawia ból. bo połykanie staje się znacznie trudniejsze i sprawia ból. Teraz chciałbym przedstawić objawy związane z uszkodzeniem innego obszaru ośrodkowego układu nerwowego. związane z uszkodzeniem innego obszaru ośrodkowego układu nerwowego. Zrobię sobie jeszcze tylko trochę miejsca. Zrobię sobie jeszcze tylko trochę miejsca. Ten rysunek przedstawia mózg tak, jakbyśmy na niego patrzyli od przodu. Ten rysunek przedstawia mózg tak, jakbyśmy na niego patrzyli od przodu. Poniżej mamy rysunek rdzenia kręgowego, a właściwie tylko jednego segmentu rdzenia. Rdzeń kręgowy łączy mózgowie z resztą ciała, Rdzeń kręgowy łączy mózgowie z resztą ciała, a więc przenosi informacje czuciowe oraz ruchowe a więc przenosi informacje czuciowe oraz ruchowe pomiędzy mózgiem a resztą organizmu. Weźmy sobie na przykład to włókno nerwowe. Weźmy sobie na przykład to włókno nerwowe. Powiedzmy, że przenosi ono informacje dotykowe do rdzenia kręgowego. do rdzenia kręgowego. Następnie są one transportowane z rdzenia kręgowego do mózgu. Następnie są one transportowane z rdzenia kręgowego do mózgu. Przez rdzeń przechodzi kolejne włókno nerwowe i przenosi je aż do mózgu, i przenosi je aż do mózgu, gdzie są dalej przetwarzane. To oczywiście bardzo uproszczony schemat, ale w prosty sposób pokazuje, że jeśli gdzieś tutaj pojawi się plaka, na przykład tutaj albo tutaj, to pojawią się problemy z czuciem dotyku. Bardzo częstym objawem jest uczucie drętwienia. Bardzo częstym objawem jest uczucie drętwienia. Nierzadko pojawia się również uczucie mrowienia, jakby ktoś kłuł nas igiełkami. To objawy zaburzeń w odbieraniu wrażeń dotykowych To objawy zaburzeń w odbieraniu wrażeń dotykowych i fachowo nazywamy to parestezjami. Może się również pojawić ból. Gdy pacjent porusza głową, żeby spojrzeć przed siebie albo w dół, może mieć uczucie, jakby prąd przeszedł mu w dół kręgosłupa i rozchodził się później na kończyny. Ale przez rdzeń kręgowy przechodzą nie tylko informacje czuciowe. Transportuje on również informacje ruchowe. Docierają one z mózgu do rdzenia kręgowego, Docierają one z mózgu do rdzenia kręgowego, a dalej z rdzenia do nerwów zaopatrujących mięśnie. a dalej z rdzenia do nerwów zaopatrujących mięśnie. a dalej z rdzenia do nerwów zaopatrujących mięśnie. Jeśli to tutaj pojawią się plaki, pacjent ma problemy z poruszaniem się. Wielu pacjentów doświadcza porażenia wiotkiego. Nie mogą na przykład poruszać kończynami dolnymi, chodzić, Nie mogą na przykład poruszać kończynami dolnymi, chodzić, a więc zaczynają potrzebować kul lub nawet wózka inwalidzkiego. Z drugiej strony, może się także pojawić porażenie spastyczne. Spastyczność polega na tym, że mięśnie się usztywniają, są nadaktywne Spastyczność polega na tym, że mięśnie się usztywniają, są nadaktywne i zwiększa się ich napięcie. To tak, jakby cały czas były one w skurczu, a kiedy mięśnie cały czas się kurczą, wywołuje to ból. a kiedy mięśnie cały czas się kurczą, wywołuje to ból. Osoby z SM mogą mieć także problemy z kontrolą pęcherza moczowego i jelit. Osoby z SM mogą mieć także problemy z kontrolą pęcherza moczowego i jelit. Mogą oddawać mocz zbyt często lub mieć trudność z oddaniem moczu, gdy zaburzona jest kontrola pęcherza i zaburzenia perystaltyki, gdy problem dotyczy jelit. i zaburzenia perystaltyki, gdy problem dotyczy jelit. Mogą mieć również zaburzenia funkcji płciowych. Nierzadko są to problemy z uzyskaniem lub utrzymaniem wzwodu Nierzadko są to problemy z uzyskaniem lub utrzymaniem wzwodu lub osiągnięciem orgazmu. Odwróćmy teraz nasz mózg i przyjrzyjmy się zaburzeniom funkcji poznawczych, jakie mogą pojawić się w przebiegu SM. Nasz mózg skierowany jest teraz w prawą stronę i widzimy, że jeden z jego obszarów został już zaznaczony. i widzimy, że jeden z jego obszarów został już zaznaczony. Ten obszar to płat czołowy. Czym zajmują się płaty czołowe? Odpowiadają one za funkcje poznawcze. Co to znaczy? Chodzi o uwagę, pamięć operacyjną, myślenie, podejmowanie decyzji. Chodzi o uwagę, pamięć operacyjną, myślenie, podejmowanie decyzji. Uszkodzenia płatów czołowych wiążą się z zaburzeniami tych funkcji. Uszkodzenia płatów czołowych wiążą się z zaburzeniami tych funkcji. Uszkodzenia płatów czołowych wiążą się z zaburzeniami tych funkcji. Pacjent może mieć na przykład problem z utrzymywaniem uwagi, Pacjent może mieć na przykład problem z utrzymywaniem uwagi, może zapominać o pewnych rzeczach, mieć trudności w rozumieniu różnych rzeczy, a co za tym idzie, z rozwiązywaniem problemów. a co za tym idzie, z rozwiązywaniem problemów. I w końcu, może mieć trudności w podejmowaniu decyzji.