If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Szczepionka przeciwko Hib — film z polskimi napisami

Stworzone przez: Ian Mannarino.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Szczepionka przeciwko Hib opracowana została w 1985 roku. Chroni ona przed bakterią Haemophilus influenzae typu b (Hib) Podtyp b tej bakterii jest bardzo zjadliwy. Może wywoływać ciężkie zakażenia i ciężkie powikłania. Między innymi zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, czyli struktur otaczających mózgowie i rdzeń kręgowy. Może to być też bakteryjne zapalenie płuc. Może to być też bakteryjne zapalenie płuc. Może to być też bakteryjne zapalenie płuc. A także zapalenie nagłośni, czyli tej niewielkiej struktury zamykającej wejście do dróg oddechowych podczas połykania zapobiegając zachłyśnięciu się. Przed opracowaniem szczepionki około 40-100 na 100 tysięcy osób rocznie zarażało się Haemophilus influenzae typu b. zarażało się Haemophilus influenzae typu b. Może się wydawać, że to niedużo, ale są to niestety zakażenia ciężkie i dotykają głównie noworodków i dzieci, więc stanowiło to poważny problem dla zdrowia publicznego. Dzięki szczepieniom liczba ta zmniejszyła się do mniej niż 1 osoby na 100 tysięcy rocznie. liczba ta zmniejszyła się do mniej niż 1 osoby na 100 tysięcy rocznie. Zatem z 0.04% do 0,0001% populacji, Zatem z 0.04% do 0,0001% populacji, co czyni ogromną różnicę. Działanie szczepionki polega na indukowaniu odpowiedzi układu odpornościowego na specyficzny polisacharyd charakterystyczny tylko dla Hib. Prościej ujmując na powierzchni podtypu b tej bakterii znajduje się niepowtarzalny nigdzie indziej łańcuch cukrowy (polisacharydowy). znajduje się niepowtarzalny nigdzie indziej łańcuch cukrowy (polisacharydowy). Jest on specyficzny tylko dla tej bakterii, występuje tylko na niej, tylko na Haemophilus influenzae typu b, dlatego jest naszym celem. Jeśli układ immunologiczny będzie potrafił ją rozpoznać, to będzie też w stanie ją zwalczyć. to będzie też w stanie ją zwalczyć. Jest jednak mały problem - polisacharydy są mało immunogenne. Nasz organizm lepiej rozpoznaje i reaguje na białka niż na cukry. Nasz organizm lepiej rozpoznaje i reaguje na białka niż na cukry. Dlatego, żeby nasilić odpowiedź organizmu dołączamy do polisacharydu niewielkie białko. dołączamy do polisacharydu niewielkie białko. Takie połączenie, białka i polisacharydu, nazywamy koniugacją. Takie połączenie, białka i polisacharydu, nazywamy koniugacją. Są one ze sobą połączone. Stąd określamy szczepionkę jako skoniugowaną. Indukuje ona silniejszą reakację, dzięki czemu szczepionka przeciwko Hib cechuje się 95% skutecznością. Czyli jest bardzo skuteczna w profilaktyce zakażeń Hib. Trzeba mieć jednak na uwadze, że chroni ona tylko przed podtypem b. Inne typy nadal mogą wywołać chorobę u zaszczepionych nią pacjentów. Inne typy nadal mogą wywołać chorobę u zaszczepionych nią pacjentów. Ale to właśnie typ b jest tym najgroźniejszym, dlatego opracowanie tej szczepionki było tak ważne. dlatego opracowanie tej szczepionki było tak ważne. Jak mówiłem, układ odpornościowy lepiej radzi sobie z rozpoznawaniem obcych białek niż obcych polisacharydów. Odpowiedź immunologiczna polega na rozpoznaniu i pochłonięciu obcej cząsteczki przez krwinki białe zwane makrofagami. Makrofagi to duże komórki żerne. Pochłaniają one polisacharydy połączone z białkami, Pochłaniają one polisacharydy połączone z białkami, po czym wędrują wraz z krwią do węzłów chłonnych. po czym wędrują wraz z krwią do węzłów chłonnych. po czym wędrują wraz z krwią do węzłów chłonnych. W węzłach znajduje się mnóstwo wyspecjalizowanych krwinek białych nazywanych limfocytami T. Makrofagi prezentują im pochłonięty materiał i aktywują w ten sposób limfocyty T. Limfocyty T powiadamiają z kolei limfocyty B, Limfocyty T powiadamiają z kolei limfocyty B, których zadaniem jest produkcja przeciwciał (immunoglobulin). Przeciwciała to Y-kształtne białka, mające zdolność do rozpoznawania specyficznych cząstek. W tym przypadku, limfocyty B produkują przeciwciała rozpoznające zawarte w szczepionce białko i polisacharyd. rozpoznające zawarte w szczepionce białko i polisacharyd. Dzięki temu organizm będzie w stanie je później zidentyfikować. Żeby nasilić odpowiedź należy przypomnieć kilka razy limfocytom jak wyglądają te cząsteczki. Zanim przejdę do dawkowania podkreślę jeszcze raz, że chodzi konkretnie o polisacharyd podtypu b. że chodzi konkretnie o polisacharyd podtypu b. Żeby wywołać wystarczająco silną reakcję najczęściej używamy białek pochodzących z innych patogenów wirusów lub bakterii. Niektóre bakterie produkują na przykład toksyny, jest tak w przypadku błonicy, krztuśca, czy tężca. Pod względem budowy, toksyny te są białkami więc wywołują silną odpowiedź. Dostępnych jest kilka rodzajów szczepionki przeciwko Hib, Dostępnych jest kilka rodzajów szczepionki przeciwko Hib, różniących się typem białka nośnikowego dla sacharydu. Mogą to być toksyny błonicy, krztuśca lub tężca. Może to być jakiś inaktywowany wirus, na przykład wirus zapalenia wątroby typu B, ale występują też inne kombinacje. Takie połączenie jest przydatne nie tylko ze względu na silniejszą immunizację przeciwko Hib. nie tylko ze względu na silniejszą immunizację przeciwko Hib. Dzięki niemu zachodzi też immunizacja przeciwko patogenowi, będącemu źródłem białka. Żeby wywołać odpowiednio silną reakcję immunologiczną, biorąc pod uwagę, że polisacharydy są słabo immunogenne, biorąc pod uwagę, że polisacharydy są słabo immunogenne, szczepienie przeciwko Hib musi być powtórzone kilkakrotnie. Po pierwszej dawce podaje się jeszcze dwie kolejne dawki podstawowe. Zawierają one te same składniki, a ich rolą jest przypomnienie układowi odpornościowemu że ma produkować przeciwciała. Cząsteczki, które będą w stanie rozpoznać bakterie i wzniecić organizm do walki, kiedy zajdzie taka potrzeba. W grupie największego ryzyka zakażeniem Haemophilus influenzae typu b są małe dzieci, dlatego pierwszą dawkę szczepionki podaje się w 2 miesiącu życia. Kolejną należy podać po upływie co najmniej czterech tygodni. Kolejną należy podać po upływie co najmniej czterech tygodni. Kolejną należy podać po upływie co najmniej czterech tygodni. Zwykle około czwartego miesiąca życia, a trzecią w szóstym miesiącu. Pamiętaj, że robimy to, aby wywołać odpowiednio silną reakcję, aby dziecko zyskało skuteczną odporność na tą bakterię. Po trzech dawkach pierwotnych podaje się jeszcze dawkę uzupełniającą w wieku 15-18 miesięcy. Co jeśli pominie się jedną z dawek? Na przykład, kiedy dziecko ma już 4 miesiące? Można wtedy rozpocząć cykl szczepień w czwartym miesiącu i podać kolejną dawkę po upływie tych 4 tygodni. Wtedy pacjent ma pierwsze szczepienie w 4 miesiącu życia, kolejne około 6 miesiąca i kolejne około 8. Natomiast dawkę uzupełniającą już normalnie, około 15-18 miesiąca. Jeśli jednak zaczynamy cykl u dziecka od 7-11 miesiąca życia, to pomija się jedną z dawek. Jak pamiętasz, szczepienie ma zapewnić dziecku odporność na Hib w pierwszych miesiącach życia. w pierwszych miesiącach życia. Jeśli osiągnęło już 7-11 miesięcy to potrzebują wsparcia jeszcze przez kilka miesięcy zanim otrzymają dawkę uzupełniającą. Zatem dziecko w tym wieku potrzebuje tylko 2 dawek podstawowych i jednej uzupełniającej. Dziecku w wieku 12-14 miesięcy podamy już tylko jedną dawkę podstawową i jedną uzupełniającą. Jeśli natomiast dziecko jest starsze i minął czas na standardowy cykl szczepień, czyli u dzieci od 15 miesiąca do 5 roku życia, podajemy tylko jedną dawkę szczepionki. podajemy tylko jedną dawkę szczepionki. Normalnie, dzieci rozwijają odporność na Haemophilus influenzae około 5-go roku życia. Dlatego po osiągnieciu tego wieku nie potrzebują już szczepienia, o ile nie ma innych wskazań. W niektórych przypadkach szczepi się także starsze dzieci. Każdy farmaceutyk, w tym szczepionka, wiąże się z ryzykiem działań niepożądanych. Jednak korzyści znacznie przewyższają potencjalne ryzyko. Jednak korzyści znacznie przewyższają potencjalne ryzyko. Do najczęstszych działań niepożądanych należą ból, zaczerwienienie i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia. ból, zaczerwienienie i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia. Może też pojawić się gorączka, złe samopoczucie, drażliwość. Objawy te są dość częste, pojawiają się nawet u 25% pacjentów, pojawiają się nawet u 25% pacjentów, ale dość szybko mijają, po upływie około 24-48 godzin. Jednak należy zgłaszać ich wystąpienie swojemu lekarzowi, Jednak należy zgłaszać ich wystąpienie swojemu lekarzowi, żeby mieć je pod kontrolą w razie, gdyby uległy pogorszeniu. Do cięższych objawów niepożądanych należą te neurologiczne. Obejmują one nadmierną senność, nieutulony płacz, porażenie kończyn, napady drgawkowe. Bardzo poważne objawy. Mogą też rozwinąć się zaburzenia oddychania, ciężkie zmiany skórne, gorączka powyżej 40 stopni Celsjusza. ciężkie zmiany skórne, gorączka powyżej 40 stopni Celsjusza. Wszystkie te ciężkie reakcje są na szczęście niezwykle rzadkie. Wszystkie te ciężkie reakcje są na szczęście niezwykle rzadkie. I tak jak mówiłem, korzyści ze szczepienia znacznie przewyższają ryzyko. Zakażenie Hib może skutkować zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, płuc, czy nagłośni, które są potencjalnie śmiertelne.