If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Czym jest zapalenie zatok? - film z polskimi napisami

Stworzone przez: Jeff Otjen.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Czym jest zapalenie zatok? Zanim odpowiemy na to pytanie, powinniśmy przyjrzeć się anatomii. Narysowałem tu dwie twarze i teraz oznaczę, gdzie znajdują się zatoki. Największe są zatoki szczękowe. Największe są zatoki szczękowe. Zlokalizowane są z obydwu stron nosa, tuż pod gałkami ocznymi. Kość znajdująca się pod okiem, ta tworząca policzki to właśnie przednia ściana zatoki szczękowej. to właśnie przednia ściana zatoki szczękowej. Patrząc "en face" będzie to wyglądało tak, a od boku mniej więcej tak. Dalej zajmiemy się zatokami znajdującymi się u szczytu jamy nosowej. Dalej zajmiemy się zatokami znajdującymi się u szczytu jamy nosowej. Złożone są one z kilku mniejszych komórek powietrznych, kilku malutkich przestrzeni wypełnionych powietrzem. Są one nieco nieregularne i u każdego wyglądają trochę inaczej, mniej więcej tak. Zwykle mamy po dwie warstwy takich komórek. Nazywane są one zatokami sitowymi, albo komórkami sitowymi lub błędnikiem sitowym. Do tyłu od nich i głębiej w czaszce znajduje się para większych zatok, zwanych klinowymi. W tym miejscu. Ostatnia para zatok leży w kości czołowej, gdzieś tutaj. One również miewają zmienny kształt, zazwyczaj zbliżony do takiego i noszą nazwę zatok czołowych. Wszystkie razem nazywane są zatokami przynosowymi, ponieważ znajdują się w pobliżu jamy nosowej. ponieważ znajdują się w pobliżu jamy nosowej. Jama nosowa, jak na pewno się domyślasz, leży w samym centrum twarzoczaszki. Zarówno jama nosowa, jak i zatoki przynosowe wyścielone są przez błonę śluzową, która jednocześnie zapewnia łączność wszystkich tych przestrzeni. która jednocześnie zapewnia łączność wszystkich tych przestrzeni. Innymi słowy, ta sama śluzówka ciągnie się przez zatoki i jamę nosową. Z tego powodu, prawidłowym wydawałby się termin "rhinosinusitis" - zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych. W literaturze medycznej funkcjonują obydwie nazwy. W literaturze medycznej funkcjonują obydwie nazwy. Spójrzmy teraz na przykład prawdziwego TK. Spójrzmy teraz na przykład prawdziwego TK. Opiszę kilka struktur na tych dwóch obrazach tomograficznych. Pierwszy to obraz przekroju czołowego. Wygląda trochę tak, jakbyśmy patrzyli na pacjenta od przodu. Wygląda trochę tak, jakbyśmy patrzyli na pacjenta od przodu. Drugie to przekrój poprzeczny, czyli obraz głowy "przeciętej" w poprzek na poziomie zatok szczękowych. na poziomie zatok szczękowych. I tak jak na moim rysunku, widoczne są zatoki szczękowe, komórki sitowe, jama nosowa. Natomiast na przekroju poprzecznym widzimy zatoki szczękowe oraz jamę nosową. Jama nosowa ciągnie się do przodu, w kierunku szczytu nosa. Wróćmy do naszego rysunku. Skoro przypomnieliśmy już sobie anatomię możemy przejść do tego, czym jest zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych. Definicja mówi, że jest zapaleniem w obrębie jednej lub kilku z tych przestrzeni. Powiedzmy, że nasz pacjent ma zapalenie zatoki klinowej. Powiedzmy, że nasz pacjent ma zapalenie zatoki klinowej. Błona śluzowa wyściełająca zatokę ulega zaczerwienieniu, podrażnieniu i zapaleniu. Pacjent będzie w związku z tym odczuwał przede wszystkim ból. Może być on zlokalizowany w zajętej zatoce lub bardziej uogólniony, zwłaszcza jeśli zajęte są głębiej położone zatoki, jak klinowa czy sitowe. Pacjent odczuwa wówczas ból głowy. W przypadku zatok szczękowych ból będzie zlokalizowany w ich rzucie na twarzy i nasilał się przy ucisku na kości policzkowe. i nasilał się przy ucisku na kości policzkowe. Zapalenie błony śluzowej, czego nie trudno się domyślić, powoduje produkcję dużej ilości wydzieliny śluzowej. Narysuję więc warstwę płynu w zajętej zatoce klinowej. w zajętej zatoce klinowej. Wydzielina musi oczywiście gdzieś odpływać. Dlatego każda z zatok połączona jest niewielkim otworem z jamą nosową. Dzięki tym połączeniom możliwy jest drenaż zatok. Więc nadmiar wydzieliny będzie spływał do jamy nosowej. Więc nadmiar wydzieliny będzie spływał do jamy nosowej. Jej dalsze losy mogą być dwojakie. Jej dalsze losy mogą być dwojakie. Pierwsza opcja to odpływ wydzieliny przez nozdrza przednie, jako wodnisty katar, a druga to jej odpływ przez nozdrza tylne do gardła. Jest to możliwe, bo tylna część jamy nosowej połączona jest z gardłem. Spływająca wydzielina podrażnia ścianę gardła Spływająca wydzielina podrażnia ścianę gardła i wywołuje kaszel. W pozycji leżącej więcej wydzieliny kieruje się ku tyłowi, dlatego kaszel najgorszy jest w nocy i nie pozwala spać. Zdarza się, że zapalenie jest na tyle silne, że pojawia się gorączka. Ale nie jest to regułą. W większości przypadków, zapalenie zatok przebiega bez gorączki, ale jest ona możliwa i jej obecność świadczy pośrednio o ciężkości choroby. Zapalenie błony śluzowej może też modyfikować nasze odczuwanie smaku i zapachu. Przesunę to trochę, żebyśmy mieli więcej miejsca. Co jest przyczyną zapalenia zatok? U dorosłych, jest ono powodowane głównie przez wirusy. U dorosłych, jest ono powodowane głównie przez wirusy. Głównie, to znaczy w ponad 98% przypadków. Pozostałe 2% to zwykle zapalenia bakteryjne, w szczególności Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae w szczególności Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae oraz Moraxella catarrhalis. Bardzo rzadko zdarzają się też zakażenia grzybiczne. Bardzo rzadko zdarzają się też zakażenia grzybiczne. Są bardzo rzadkie i występują gównie u osób z niedoborami odporności. Są bardzo rzadkie i występują gównie u osób z niedoborami odporności. Wiele czynników może zwiększać ryzyko zachorowania na zapelenie zatok. Wiele czynników może zwiększać ryzyko zachorowania na zapalenie zatok. Chociażby alergiczny nieżyt nosa sprawia, że jesteśmy bardziej podatni na infekcje. Podobnie narażenie na dym tytoniowy, zarówno czynne, jak i bierne. Są też pewne typy budowy anatomicznej twarzoczaszki, przy których drenaż zatok jest utrudniony. Na przykład mniejsze ujście zatoki, Na przykład mniejsze ujście zatoki, albo zbyt duża komórka powietrzna, zasłaniająca to ujście. Ułatwia to inwazję patogenów. Wróćmy do TK. Różni się nieco od poprzedniego. Ten pacjent ma ostre zapalenie zatok, dlatego w dnie zatoki szczękowej widoczna jest warstwa płynu. dlatego w dnie zatoki szczękowej widoczna jest warstwa płynu. Na dole widać płyn, a na górze bąbelki powietrza. a na górze bąbelki powietrza. To bardzo jasny dowód ostrego zapalenia. Odrobina płynu widoczna jest też w komórkach sitowych Odrobina płynu widoczna jest też w komórkach sitowych oraz w jamie nosowej. Widać też niewielki obrzęk błony śluzowej. Oznaczę to trochę wyraźniej. Zdarza się, że obrzęk jest tak duży, że wypełnia całą jamę nosową. Tutaj nie jest tak źle, jednak sam fakt tego, że jest zauważalny w zatoce szczękowej i komórkach sitowych wskazuje na stan zapalny. Podniosę trochę to zdjęcie i użyję go, żeby pokazać potencjalne komplikacje zapalenia zatok. W większości przypadków jest to schorzenie samoograniczające się. Zapalenia wirusowe zwykle przechodzą same, ale te bakteryjne są bardziej agresywne. ale te bakteryjne są bardziej agresywne. Jama nosowa i zatoki znajdują się w centralnej części twarzy, a to ważna okolica. Wszystkie komplikacje zapalenia zatok związane są z rozsiewem infekcji. Leży tu wiele różnych kości. Jeśli zakażenie przeniesie się na przykład do kości szczękowej, w to miejsce, może dojść do osteomyelitis, czyli zapalenia kości i szpiku. A to schorzenie bardzo trudno się leczy. Powiedzmy, że infekcja przenosi się z tej komórki sitowej przez cienką warstwę kości i dociera do tej przestrzeni. Tutaj znajduje się mózg. Ognisko zapalne w tym miejscu nazywamy ropniem wewnątrzczaszkowym. Jest to bardzo poważne powikłanie, mogące powodować szereg problemów ze strony OUN. mogące powodować szereg problemów ze strony OUN. Jeśli infekcja rozniesie się do tej tkanki lub tkanki podskórnej w jakimkolwiek innym miejcu to mamy do czynienia z zapaleniem tkanki łącznej - cellulitis. Jeśli rozniesie się w tą stronę, z błędnika sitowego do oczodołu, w pobliże gałki ocznej to stan pacjenta może się znacznie pogorszyć. Może pojawić się ropień wewnątrzoczodołowy albo ropowica oczodołu. W okolicy znajdują się również ważne żyły i tętnice przebiegające do głowy i szyi. Jeśli dostaną się do nich patogeny, to może uformować się zainfekowany materiał zatorowy, przedostać się do innych okolic ciała i powodować zatory septyczne. Komplikacje są znacznie częstsze w przypadkach cięższych zakażeń, które zwykle, choć nie zawsze, są bakteryjne. Dlatego infekcje bakteryjne leczy się dość agresywnie. Dlatego infekcje bakteryjne leczy się dość agresywnie. Podobnie jest w przypadku zaburzeń immunologicznych. Pacjenci z gorszą odpornością są narażeni na cięższy przebieg zakażeń i na komplikacje. Ale przy prawidłowej odporności są one niezwykle rzadkie. Każdego roku, na zapalenie zatok choruje w USA około 30 milinów osób. To olbrzymia ilość, a tylko mały ułamek z nich ma powikłania. Zdecydowana większość w ogóle nie wymaga leczenia, a pozostali z reguły dobrze odpowiadają na terapię.