If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Płyn w jamie opłucnej - diagnostyka i leczenie - film z polskimi napisami

W diagnostyce nadmiaru płynu w różnych miejscach organizmu wykorzystujemy badania obrazowe - RTG i tomografię komputerową. Dzięki nim, możemy rozpoznać między innymi obecność płynu w jamie opłucnej. Dowiedz się, w jaki sposób leczymy to schorzenie wykorzystując torakocentezę, pleurodezę oraz sztuczne przetoki opłucnowo-otrzewnowe. Stworzone przez: Jannah George.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Gdy ktoś ma płyn w jamie opłucnej, a na taki stan właśnie patrzymy - na płuca otoczone jamą opłucnową wypełnioną płynem, to osoba ta zgłasza różne objawy, dzięki którym wiemy, że coś jest nie tak i które naprowadzą nas na właściwe rozpoznanie. Przypomnijmy sobie szybko o co w tym wszystkim chodziło. Mamy tutaj nasze płuca, tak? Są one otoczone specjalną błoną zwaną opłucną płucną. Na rysunku zaznaczona jest ona na ciemno-różowo. Na zewnątrz tej błony, u nas w kolorze jasno różowym, znajduje się kolejna błona - opłucna ścienna. Problem pojawia się, kiedy pomiędzy nimi - w jamie opłucnej, zbiera się płyn. Jakie ma to znaczenie dla pacjenta? Na co będzie się skarżył pacjent, którego jego jama opłucnowa wypełniona jest płynem? Jeśli płyn będzie uciskał płuco i zajmował jego miejsce? Pacjent będzie odczuwał ból w klatce piersiowej. Pacjent będzie odczuwał ból w klatce piersiowej. Ból w klatce piersiowej. Zwłaszcza w czasie oddychania, podczas wdechu. Ponieważ płuco nie ma wystarczająco dużo miejsca żeby się rozprężyć. Nazywamy go bólem opłucnowym. Nasila się on podczas ruchów oddechowych. Nasila się on podczas ruchów oddechowych. Mogą się pojawiać trudności z oddychaniem, pacjent może odczuwać duszność. Możliwe jest też wystąpienie suchego kaszlu. To bardzo istotne, że kaszel jest suchy, ponieważ cały ten płyn znajduje się na zewnątrz płuc, ponieważ cały ten płyn znajduje się na zewnątrz płuc, a nie wewnątrz nich. Jest na zewnątrz. Czyli suchy kaszel, bez odkrztuszania wydzieliny. Bo dosłownie nie ma czego odksztuszać. W płucach nie ma płynu, mimo to starają się one sobie pomóc za pomocą kaszlu. To odruch obronny. Płuca chcą się oczyścić. Te objawy stanowią dla nas wskazówki do prawidłowego rozpoznania. Te objawy stanowią dla nas wskazówki do prawidłowego rozpoznania. Zapiszę je, wskazówki, czyli objawy prezentowane przez pacjenta. wskazówki, czyli objawy prezentowane przez pacjenta. Objawy. Przybliżają nas one do właściwego rozpoznania stanu pacjenta. Przybliżają nas one do właściwego rozpoznania stanu pacjenta. Gdy już mamy podejrzenie, że coś niedobrego dzieje się z jego płucami, trzeba to dokładniej zbadać. Jest wiele badań, które można wykonać. Jednym z pierwszych będzie RTG klatki piersiowej. Więc robimy RTG klatki piersiowej, a przez to zaglądamy do jej środka. Narysuję ramkę wokół naszych płuc, żebyśmy mogli sobie to lepiej wyobrazić. Niech to będzie nasze RTG. Pozwala nam ono sprawdzić, czy w środku znajduje się płyn. Tak mogłoby wyglądać zdjęcie klatki piersiowej u pacjenta z płynem zebranym w jamie opłucnej. Teraz wyobraźmy sobie, że ta osoba leży na boku, w takiej pozycji zrobiono to prześwietlenie. Możemy zauważyć jej żebra, Schematycznie je przedstawiłam. Możemy też zauważyć serce, jego granice. Tutaj jest część ramienia, a w tym miejscu przepona. Po stronie, na którą patrzymy, pozwól, że zaznaczę to innym kolorem, po tej stronie znajduje się zdrowe płuco. po tej stronie znajduje się zdrowe płuco. Normalne przestrzenie płucne. Dlatego jest ciemne - tak w RTG wyglądają miejsca upowietrznione. Natomiast po drugiej stronie przestrzeń powietrzna jest mniejsza. W tym miejscu przypomina raczej cień czegoś o większej gęstości. W tym miejscu przypomina raczej cień czegoś o większej gęstości. To właśnie jest płyn. Jest to typowy obraz RTG przy obecności płynu w jamie opłucnej. Jest to typowy obraz RTG przy obecności płynu w jamie opłucnej. Cień płynu lokalizuje się w tym miejscu, ponieważ pacjent leży na boku. Tak działa grawitacja. Gdyby pacjent siedział, to płyn zebrałby się na dole. A gdyby położył się na drugim boku, to płyn byłby widoczny w okolicy mostka. Tego musimy szukać na RTG klatki piersiowej. Możemy też wykonać tomografię komputerową (TK). Możemy też wykonać tomografię komputerową (TK). Zarówno RTG, jak i TK pokażą nam płuca, jednak TK da nam znacznie bardziej szczegółowy obraz. jednak TK da nam znacznie bardziej szczegółowy obraz. Na tych badaniach opiera się rozpoznanie płynu w opłucnej. Zatem diagnostyka. Ale poza RTG i TK, Ale poza RTG i TK, możemy wykonać jeszcze inne testy. Jeśli podejrzewamy, że pacjent ma zakażenie, to jedną z opcji jest wykonanie posiewu krwi. to jedną z opcji jest wykonanie posiewu krwi. Badanie to polega na pobraniu próbki krwi Badanie to polega na pobraniu próbki krwi - niech to będzie nasza krew. Pobieramy próbkę krwi i sprawdzamy czy znajduje się w niej jakiś rodzaj patogenu. Jeśli tak, to trzeba go zwalczyć. Ale najważniejsze jest samo rozpoznanie obecności płynu w opłucnej Ale najważniejsze jest samo rozpoznanie obecności płynu w opłucnej w oparciu o RTG lub TK. w oparciu o RTG lub TK. Kiedy już wiemy, że tam jest, co robimy? Leczeniem z wyboru, oznaczę to kolorem, leczeniem z wyboru jest torakocenteza. Zapisuję, bo to dość długie słowo i nie spotykamy się z nim na co dzień. A więc torakocenteza. Polega ona na nakłuciu jamy opłucnowej. Polega ona na nakłuciu jamy opłucnowej. Trzeba dostać się do środka. Wybiorę jakiś jasny kolor, żeby było widać. Niech to będzie żółty. Używa się w tym celu igły. Igłę wprowadza się do jamy opłucnej i usuwa za jej pomocą płyn. i usuwa za jej pomocą płyn. Czyli wprowadzamy naszą żółtą igłę do przestrzeni opłucnowej Czyli wprowadzamy naszą żółtą igłę do przestrzeni opłucnowej i pobieramy przez nią płyn. Do igły połączona jest rurka, za pomocą której płyn przedostaje się z jamy opłucnej do specjalnego zbiornika, z jamy opłucnej do specjalnego zbiornika, może to być też taki szklany pojemnik. Zależy to od zwyczajów w danym szpitalu i osoby, która przeprowadza torakocentezę. Zatem zbieramy płyn do zbiornika. Zatem zbieramy płyn do zbiornika. Zebranie go jest bardzo ważne, bo będziemy chcieli go później zbadać i sprawdzić jaki jest jego charakter. Czy jest to przesięk, czy wysięk. Przybliży nas to to odpowiedzi na pytanie skąd się tam wziął? Jak dokładnie wygląda torakocenteza? Prosimy pacjenta, żeby usiadł prosto. Pacjent siedzi wyprostowany na krawędzi łóżka. Pacjent siedzi wyprostowany na krawędzi łóżka. Wykonujemy to na jego sali szpitalnej. Pacjent powinien się opierać, na przykład o stolik przy łóżku. Pacjent powinien się opierać, na przykład o stolik przy łóżku. Narysuję szybko stoliczek. Pacjent opiera na nim ręce Pacjent opiera na nim ręce i przedramiona i dostajemy się do jamy opłucnowej od strony grzbietowej. i dostajemy się do jamy opłucnowej od strony grzbietowej. Pacjent cały czas jest przytomny. Dostaje oczywiście jakiś lek, dzięki któremu będzie czuł się komfortowo i nie będzie odczuwał bólu. Ponadto, nakłucie klatki piersiowej wykonuje się pod kontrolą USG. Ponadto, nakłucie klatki piersiowej wykonuje się pod kontrolą USG. To bardzo istotne, żebyśmy mieli kontrolę nad tym, gdzie trafia igła. Nie chcemy zrobić pacjentowi krzywdy, ani nic uszkodzić. Sama torakocenteza polega na nakłuciu jamy opłucnej i pobraniu płynu z jamy opłucnej. Należy go zebrać, a później zbadać. Istnieją też inne opcje. Są one bardziej inwazyjne, ale zdarza się, że musimy je wykonać. Jedną z nich jest pleurodeza. Pleurodeza. W przypadkach nawracającego płynu w jamie opłucnej, gdy płyn ciągle zbiera się tam pomimo jego usuwania wykonuje się właśnie pleurodezę. Polega ona na wejściu do jamy opłucnej Polega ona na wejściu do jamy opłucnej przedstawię ją na tym płucu, Wchodzimy do środka i rozprowadzamy tam szczególny rodzaj leku, Wchodzimy do środka i rozprowadzamy tam szczególny rodzaj leku, który podrażnia jamę opłucnową od wewnątrz. który podrażnia jamę opłucnową od wewnątrz. Pod wpływem tej substancji dochodzi to natychmiastowego uszkodzenia tkanki. dochodzi to natychmiastowego uszkodzenia tkanki. A podczas gojenia, zakreślę tą przestrzeń. Na skutek gojenia dochodzi do bliznowacenia i te dwie błony, te dwie opłucne, opłucna płucna i opłucna ścienna przylgną do siebie i się ze sobą zrosną. Spowoduje to zamknięcie potencjalnej przestrzeni pomiędzy nimi. Spowoduje to zamknięcie potencjalnej przestrzeni pomiędzy nimi. Spowoduje to zamknięcie potencjalnej przestrzeni pomiędzy nimi. A kiedy ta przestrzeń zniknie, to zniknie także możliwość zebrania się tam płynu. Powtórzę tylko, że ta metoda zarezerwowana jest dla pacjentów z nawracającym płynem w opłucnej. zarezerwowana jest dla pacjentów z nawracającym płynem w opłucnej. Niestety istnieje pewne ryzyko, że dojdzie do rozklejenia blaszek opłucnej Niestety istnieje pewne ryzyko, że dojdzie do rozklejenia blaszek opłucnej i wtedy znów może zebrać się tam płyn. Zatem jest to procedura wykorzystywana u pacjentów, którzy często doświadczają zbierania się płynu w opłucnej. Kolejną bardziej inwazyjną metodą Kolejną bardziej inwazyjną metodą jest wytworzenie sztucznej przetoki opłucnowo-otrzewnowej. Sama nazwa już wiele nam mówi. Metoda ta polega na wprowadzeniu do jamy opłucnowej przyrządu, który będzie drenował płyn zbierający się w tej przestrzeni do jamy otrzewnowej. W miejscu igły, gdzie wykonywaliśmy torakocentezę wprowadzamy przewód. Powiedzmy, że ta igła to teraz przyrząd drenujący. Powiedzmy, że ta igła to teraz przyrząd drenujący. Możemy go teraz odprowadzić w inne miejsce. Możemy go teraz odprowadzić w inne miejsce. Wyprowadzę go gdzieś indziej - do jamy otrzewnej. Dla przypomnienia, jama otrzewnowa znajduje się w jamie brzusznej. jama otrzewnowa znajduje się w jamie brzusznej. Niech to będzie jama brzuszna. Płyn, który się tutaj znajduje, płyn z jamy opłucnej będzie przepływał do jamy otrzewnowej, skąd zostanie wchłonięty. Podsumowując, torakocenteza jest leczeniem pierwszego rzutu i umożliwia szybkie pozbycie się płynu z opłucnej. Natomiast pleurodeza oraz wytwarzanie sztucznej przetoki opłucnowo-otrzewnowej Natomiast pleurodeza oraz wytwarzanie sztucznej przetoki opłucnowo-otrzewnowej to bardziej inwazyjne metody leczenia zarezerwowane dla pacjentów, u których nie możemy sobie z tym łatwiej poradzić. Należy jednak pamiętać o tym, że w przypadku obecności płynu w opłucnej musimy zawsze leczyć przyczynę tego stanu. Jeśli jest to infekcja bakteryjna, dajemy antybiotyki. Jeśli choroba nowotworowa, na przykład guz blokujący odpływ limfy przez naczynia chłonne na przykład guz blokujący odpływ limfy przez naczynia chłonne na przykład guz blokujący odpływ limfy przez naczynia chłonne i niemożliwy jest prawidłowy odpływ tego płynu to leczymy nowotwór. Zależnie od rodzaju, może to być na przykład chemioterapia. Leczenie płynu w opłucnej jest niezwykle ważne. Leczenie płynu w opłucnej jest niezwykle ważne. Dlaczego? Wróćmy do tego rysunku. Gdybyśmy pozostawili płyn samemu sobie to z czasem utworzyłby się ropniak. Zapiszę to słowo. Ale w innym kolorze. Może powstać ropniak. Jak widzisz ubogacamy dzisiaj nieco nasz słownik. Jak widzisz ubogacamy dzisiaj nieco nasz słownik. Ropniak to w gruncie rzeczy zakażenie płynu w opłucnej. Nabiera on charakteru ropnego. Nabiera on charakteru ropnego. Użyję tu jeszcze innych kolorów. Jama opłucnowa będzie wypełniona ropnym płynem. Z początku będzie się on zachowywał normalnie, będzie płynny, ale jeśli nadal nic z tym nie zrobimy to dojdzie do odpowiedzi zapalnej i pojawią się zbliznowacenia w obrębie płuc. Rozsiane po jamie opłucnowej, pomiędzy blaszkami opłucnej. Pojawią się zbliznowacenia, które spowodują powstanie zamkniętych przestrzeni wewnątrz jamy opłucnej. zamkniętych przestrzeni wewnątrz jamy opłucnej. Powstają oddzielone od siebie strefy wypełnione płynem. Im bardziej się one od siebie odizolowują Im bardziej się one od siebie odizolowują tworząc mniejsze jamki, tym mniej płynna staje się substancja wewnątrz nich. tym mniej płynna staje się substancja wewnątrz nich. Przyjmuje ona konsystencję podobną do serka wiejskiego. Nazywamy to organizacją płynu, Nazywamy to organizacją płynu, bo organizuje się w jakąś inną formę. Nie chodzi tu o organizację w znaczeniu uporządkowania. Nie chodzi tu o organizację w znaczeniu uporządkowania. Utworzenie przedziałów płynu i jego organizacja sprawiają, że staje się bardzo trudno dostępny. Trudno jest go zdrenować i trudno jest prowadzić leczenie. Dodatkowo, zakażenie może szerzyć się dalej, do naczyń krwionośnych i powodować poważne konsekwencje. Pamiętasz, że płuca są bogato unaczynione, prawda? Pamiętasz, że płuca są bogato unaczynione, prawda? Są one pełne naczyń, do których mogą trafić czynniki zakaźne. Narysuję jeszcze trochę niebieskich. Jeśli infekcja przedostanie się do naczyń, to może trafić wraz z krwią do całego organizmu i wywołać sepsę. Dlatego leczenie należy rozpocząć jak najwcześniej.