Główna zawartość
Kurs: Biologia w szkole średniej > Rozdział 8
Lekcja 2: Układy krwionośny i oddechowy- Poznaj serce! - film z polskimi napisami
- Układ krwionośny i serce
- Podstawowe wiadomości o układzie krążenia
- Poznaj płuca - film z polskimi napisami
- Płuca i układ oddechowy
- Podstawowe wiadomości o układzie oddechowym
- Układy krwionośny i oddechowy
© 2024 Khan AcademyWarunki użytkowaniapolitykę prywatnościInformacja o plikach cookie
Podstawowe wiadomości o układzie oddechowym
Pojęcia kluczowe
| Pojęcie | Znaczenie |
|---|---|
| Układ oddechowy | Układ ciała odpowiedzialny za wymianę gazową pomiędzy organizmem a środowiskiem zewnętrznym |
| Gardło | Narząd rurowy łączący nos/jamę ustną i przełyk |
| Krtań | Narząd rurowy leżący pomiędzy gardłem a tchawicą |
| Tchawica | Narząd rurowy leżący pomiędzy krtanią a oskrzelami głównymi |
| Oskrzela | Odgałęzienia tchawicy |
| Oskrzeliki | Małe drogi oddechowe odchodzące od oskrzeli |
| Pęcherzyki | Struktury, w których odbywa się wymiana gazowa |
| Przepona | Mięsień leżący poniżej płuc, umożliwiający wykonywanie ruchów oddechowych |
Układ oddechowy
Na proces oddychania składają się dwa etapy: oddychanie zewnętrzne i oddychanie wewnętrzne. Oddychanie zewnętrzne, czyli to, które zwykle mamy na myśli mówiąc o oddychaniu, obejmuje wtłaczanie powietrza do płuc (wdech) oraz jego uwalnianie do otoczenia (wydech). Natomiast oddychanie wewnętrzne to wymiana tlenu i dwutlenku węgla pomiędzy komórkami a krwią.
Proces oddychania rozpoczyna się w jamie nosowej lub ustnej. To pierwsze miejsca, do których trafia powietrze, zanim rozpocznie swoją wędrówkę przez gardło, krtań i tchawicę, rozgałęziającą się na dwa oskrzela prowadzące do płuc. Oskrzela dzielą się na coraz mniejsze odgałęzienia. Najmniejsze z nich to oskrzeliki, na końcu których znajdują się woreczki powietrzne zwane pęcherzykami. To w pęcherzykach odbywa się wymiana gazowa.
Przepona jest bardzo ważnym narządem dla procesu oddychania. Skurcz przepony powoduje jej spłaszczenie, a to pociąga za sobą rozprężenie płuc i napływ do nich powietrza. Gdy przepona się rozluźnia, powietrze swobodnie opuszcza płuca.
Często spotykane błędy i nieporozumienia
- Oddychanie i oddychanie komórkowe to nie to samo. Często używamy słowa "oddychanie", mając na myśli proces oddychania komórkowego, czyli przemianę węglowodanów na energię. Oddychanie zewnętrzne i wewnętrzne oraz komórkowe są ze sobą powiązane, ale to nie to samo.
- Nie wdychamy tylko tlenu ani nie wydychamy tylko dwutlenku węgla. Pojęcia "tlen" i "powietrze" bywają używane wymiennie. Prawdą jest, że w powietrzu wdychanym jest więcej tlenu niż w wydychanym oraz że powietrze wydychane zawiera więcej dwutlenku węgla niż wdychane, jednak tlen jest tylko jednym z wielu gazów wchodzących w skład powietrza. (Tak naprawdę w powietrzu jest więcej azotu niż tlenu!)
- Układ oddechowy nie dostarcza tkankom tlenu w pojedynkę. Układ oddechowy ściśle współpracuje z układem krążenia w procesie rozprowadzania tlenu po organizmie. Tlen, dostarczony przez układ oddechowy, przechodzi do naczyń krwionośnych i wraz z krwią trafia do tkanek i komórek.
Chcesz dołączyć do dyskusji?
Na razie brak głosów w dyskusji