Główna zawartość
Biologia w szkole średniej
Kurs: Biologia w szkole średniej > Rozdział 8
Lekcja 6: Układ rozrodczyMęski i żeński układ rozrodczy
Pojęcia kluczowe
| Termin | Definicja |
|---|---|
| Gameta | Komórka płciowa. U mężczyzn - sperma, u kobiet - komórka jajowa. |
| Pokwitania | Proces podczas, którego dochodzi do dojrzewania płciowego i hormonalnego. |
| Jądra | Męskie organy rozrodcze, produkujące plemniki i hormony płciowe |
| Jajniki | Żeńskie organy rozrodcze, produkujące komórkę jajową i hormony płciowe |
| Cykl menstruacyjny | Grupa procesów w ciele kobiet towarzysząca rozwojowi i uwolnieniu komórki jajowej |
| Zapłodnienie | Proces rozmnażania, w którym męska i żeńska gameta łączą się, aby stworzyć nową komórkę |
Żeński układ rozrodczy
| Organ | Funkcja |
|---|---|
| Jajniki | Miejsce wytworzenia i rozwoju komórki jajowej |
| Jajowody | Transportują komórkę jajową do macicy. Miejsce, w którym dochodzi do zapłodnienia |
| Macica | Miejsce rozwoju zarodka |
| Szyjka macicy | Łączy macicę i pochwę |
| Pochwa | Uczestniczy w stosunku seksualnym, kanał rodny, umożliwia przepływ krwi miesiączkowej |
| Piersi | Wytwarzają i dostarczają mleko |
W okresie pokwitania podwzgórze wysyła sygnały do przysadki mózgowej, która zaczyna produkować dwa hormony: hormon folikulotropowy (FSH) oraz luteinę (LH). U kobiet, FSH i LH stymulują jajniki do produkcji żeńskich hormonów płciowych: estrogenu i progesteronu. Na skutego tego dochodzi do rozwoju drugorzędowych cech płciowych (takich jak piersi) oraz rozpoczęcia produkcji dojrzałych komórek jajowych przez jajniki.
Uwolnienie komórki jajowej (owulacja) ma miejsce co około 28 dni i jest częścią większego procesu zwanego cyklem menstruacyjnym. Jeśli komórka jajowa zostanie zapłodniona po owulacji, przyczepia się do ściany macicy, co rozpoczyna proces rozwoju zarodka.
Jeśli komórka jajowa nie zostanie zapłodniona (lub zapłodniona komórka jajowa nie przyczepi się do ściany macicy) zostaje wraz z nabłonkiem macicy wydalona z organizmu kobiety.
Męski układ rozrodczy
| Organ | Funkcja |
|---|---|
| Jądra | Produkują spermę i męskie hormony płciowe |
| Moszna | Chroni jądra i reguluje ich temperaturę |
| Pęcherzyk nasienny | Dostarcza płyn do produkcji nasienia |
| Gruczoł krokowy | Wydziela płyn (składnik nasienia), pomaga w wytrysku |
| Najądrze | Miejsce przechowywania dojrzałych plemników |
| Nasieniowód | Transportuje plemniki z najądrzy |
| Penis | Uczestniczy w stosunku seksualnym |
Okres pokwitania u mężczyzn rozpoczyna się w taki sam sposób, jak u kobiet. Podwzgórze wysyła sygnały do przysadki mózgowej, która rozpoczyna produkcję FSH i LH.
U mężczyzn LH stymuluje jądra do produkcji testosteronu, a FSH inicjuje produkcję plemników. Testosteron jest odpowiedzialny za rozwój drugorzędowych męskich cech płciowych, takich jak niższy ton głosu i owłosienie ciała.
Często spotykane błędy i nieporozumienia
- Do zapłodnienia dochodzi w jajowodzie, części żeńskiego układu rozrodczego. Po zapłodnieniu, komórka jajowa przyczepia się do nabłonka macicy. Z czasem powstanie z niej grupa komórek, które będą rozwijały się w dziecko.
- Tylko kobiety rodzą się z komórkami rozrodczymi. Kobiety rodzą się z niedojrzałymi komórkami jajowymi, które znajdują się w ich jajnikach. Podczas pokwitania, komórki jajowe dojrzewają i są uwalniane przez jajniki. Mężczyźni rozpoczynają produkcję plemników dopiero po okresie dojrzewania płciowego.
- Kobiety nie oddają moczu przez pochwę. U mężczyzn, zarówno nasienie, jak i mocz wydalane są przez cewkę moczową, która ma swoje ujście na końcu penisa. Kobiety również oddają mocz przez cewkę moczową, jednak nie jest ona połączona z ujściem pochwy. Żeńska cewka moczowa znajduje się nad pochwą, mocz może znaleźć się w okolicach jej ujścia, jednak te dwa narządy nie są połączone.
Chcesz dołączyć do dyskusji?
Na razie brak głosów w dyskusji