If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Leczenie tętniaka — film z polskimi napisami

Stworzone przez: Vishal Punwani.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Narysowałem nam tu tętniaka. Jak już mówiliśmy, tętniak to trwałe, pełnościenne poszerzenie ściany aorty lub innego naczynia. Poprzez "pełnościenne" mam na myśli, że warstwy wewnętrzna, środkowa i zewnętrzna wszystkie ulegają rozciągnięciu. Takie tętniaki nazywamy wrzecionowatymi, bo wybrzuszenie znajduje się po obydwu stronach naczynia. Jak wygląda leczenie tętniaków? To zależy od kilku czynników. Od rozmiarów tętniaka, jego lokalizacji oraz tego, czy jest objawowy, czy nie. Na początek mały tętniak. Powiedzmy, że nasz tętniak ma średnicę czterech centymetrów. Cztery centymetry to mały tętniak. Powiedzmy, że nie daje on żadnych objawów. W przypadku aorty, tętniaki o średnicy mniejszej niż cztery centymetry tętniaki o średnicy mniejszej niż cztery centymetry zwykle nie powodują żadnych dolegliwości. W takiej sytuacji lekarz może zalecić strategię obserwacji. Polega ona na regularnej kontroli stanu aorty, zamiast wykonania operacji. Małe tętniaki zazwyczaj nie wymagają leczenia zabiegowego, ponieważ ryzyko operacji najczęściej przewyższa ryzyko pęknięcia małego tętniaka, przed którym miałaby chronić operacja. Stąd małe tętniaki częściej się obserwuje niż operuje. Stąd małe tętniaki częściej się obserwuje niż operuje. Co dokładnie kryje się pod pojęciem obserwacji? Obserwacja tętniaka polega na tym, że co sześć do dwunastu miesięcy musisz odwiedzić swojego lekarza. Idziesz do lekarza i masz robione USG brzucha, by sprawdzić rozmiary swojego tętniaka i ocenić, czy się on nie powiększa. A jeśli tętniak jest średnich rozmiarów? Użyję tutaj innego koloru. Tętniaki aorty średniej wielkości to takie, których średnica ma pomiędzy 4 a 5,3, 5,4 centymetra. Jak widzisz, podaję bardzo dokładne liczby. 5,3 i 5,4. To dlatego, że robiono mnóstwo badań, by dowiedzieć się, jaki rozmiar tętniaka jest najbardziej zagrożony pęknięciem. I okazało się, że dla tętniaków o średnicy do 4 centymetrów I okazało się, że dla tętniaków o średnicy do 4 centymetrów ryzyko pęknięcia nie jest duże. Może to mieć związek z wytrzymałością aorty na naprężenie. Na tym etapie ściany aorty są jeszcze dość silne i niełatwo pękają. Natomiast te o średnicy 5,3, 5,4 centymetrów są obarczone większym ryzykiem, ale jeszcze nie największym. I stąd te dokładne liczby. Wynikają z badań dotyczących oceny ryzyka pęknięcia tętniaka. Wynikają z badań dotyczących oceny ryzyka pęknięcia tętniaka. W przypadku średnich tętniaków nie jest do końca jasne, jak ma się ryzyko operacji do ryzyka strategii obserwacji. Innymi słowy nie wiadomo, co jest lepsze. Więc jeśli ktoś ma średniego tętniaka, musi porozmawiać ze swoim lekarzem i zdecydować, co będzie lepsze w jej lub jego sytuacji. Czy lepiej ograniczyć się do obserwacji i regularnych badań USG. Wrócę jeszcze do małych tętniaków i zapiszę, Wrócę jeszcze do małych tętniaków i zapiszę, że obserwacja małego tętniaka polega na badaniach USG co 6-12 miesięcy. Wracając do średnich, należy zastanowić się z lekarzem nad potencjalnymi korzyściami i ryzykiem obserwacji oraz chirurgicznej naprawy tętniaka. obserwacji oraz chirurgicznej naprawy tętniaka. obserwacji oraz chirurgicznej naprawy tętniaka. Przy podjęciu decyzji lekarz musi wziąć pod uwagę wiele różnych czynników. Preferencje pacjenta, ryzyko operacji, choroby towarzyszące, w tym zwłaszcza nadciśnienie tętnicze oraz całą historię choroby. Tego typu rzeczy. Trzeba zatem usiąść i zastanowić się ze swoim lekarzem, co zrobić z takim tętniakiem. A co w przypadku dużych lub szybko rosnących tętniaków? Lub tętniaków pękniętych? Tętniaki o dużych rozmiarach, czyli te o średnicy większej niż 5,5 - 5,6 centymetrów oraz te rosnące w szybkim tempie. Szybkim, to znaczy więcej niż pół centymetra w ciągu 6 miesięcy, wymagają leczenia operacyjnego. Podobnie, pęknięte tętniaki wymagają leczenia operacyjnego. Podobnie, pęknięte tętniaki wymagają leczenia operacyjnego. Mamy dwa typy operacji leczenia tętniaków. Pierwszy to operacja otwarta. Ten typ operacji polega na wykonaniu sporego cięcia. Ten typ operacji polega na wykonaniu sporego cięcia. Oto moje nacięcie jamy brzusznej. Nie tniemy tu jeszcze aorty, tylko powłoki brzucha. Chirurg wykonuje cięcie pośrodku jamy brzusznej, a gdy brzuch jest już otwarty, dociera do aorty i usuwa uszkodzony fragment. Załóżmy, że uszkodzenie znajduje się tutaj. Powiedzmy, że jest w tym miejscu duży tętniak. To nasz tętniak. Zadaniem chirurga jest wycięcie tego fragmentu aorty. Zadaniem chirurga jest wycięcie tego fragmentu aorty. Przecina ją więc powyżej tętniaka i poniżej i usuwa tę część naczynia. Wszystko to zostaje usunięte. i zastąpione graftem. Graft to sztuczna proteza mająca zastąpić wycięty kawałek aorty. Przyszywa się go do górnego kikuta aorty. Narysuję szwy na fioletowo. I drugi koniec do dolnego kikuta, przywracając ciągłość aorty. Otrzymujemy zatem całkiem nową aortę. Dzięki wszyciu graftu. To pierwszy sposób. Otwarta operacja brzuszna. Teraz zajmijmy się drugim. Zacznijmy od początku. Drugie wyjście to leczenie wewnątrznaczyniowe z użyciem stentgraftu. Jest mniej inwazyjne, bo nie wykonuje się dużego nacięcia powłok brzusznych. bo nie wykonuje się dużego nacięcia powłok brzusznych. W tym przypadku używa się graftu przytwierdzonego do cewnika. W tym przypadku używa się graftu przytwierdzonego do cewnika. Oto nasz cewnik. Cewnik jest niedużym przewodem i u nas ma na końcu graft. W tym miejscu. Jest dość mały, za chwilę zobaczysz dlaczego. Ta biała część to właśnie nasz stentgraft. Najpierw wytłumaczę, czym jest stent. Stent wygląda tak. Ma kształt przewodu o ściankach zbudowanych z siatki, z tkaniny lub metalu. Te używane do naprawy aorty zwykle są z tkaniny. Zatem to przewody, przez które ma płynąć krew. To właśnie jest stent. Przytwierdzamy taki stent do końca tego żółtego elementu, czyli do cewnika i umieszczamy go w środku. Za moment dowiemy się dlaczego. Leczenie wewnątrznaczyniowe polega na tym, że chirurg wykonuje tylko maleńkie nacięcie tuż nad tętnicą udową. Tętnica udowa dostarcza krew do kończyny dolnej. Tętnica udowa dostarcza krew do kończyny dolnej. Nacina się tętnicę udową i wprowadza do niej cewnik. i wprowadza do niej cewnik. W naczyniu umieszcza się cewnik. Cewnik to ten żółty. I wprowadza się ten cewnik aż do poziomu uszkodzenia aorty. I wprowadza się ten cewnik aż do poziomu uszkodzenia aorty. Zapomniałem narysować tętniak, ale szybko to naprawię. Powiedzmy, że znajduje się tu duży tętniak. Oto nasz tętniak. Wyszedł całkiem spory, ale to nie szkodzi. Piękne pełnościenne poszerzenie aorty, obejmujące wszystkie warstwy, wewnętrzną, środkową i zewnętrzną, bo mówimy tu o tętniaku prawdziwym. Mamy więc naszego tętniaka i sięgamy cewnikiem aż do tego tętniaka, gdzie umieszczamy stentgraft. Na rysunku stent mamy tutaj, w kolorze białym. Gdy zostaje on uwolniony z cewnika do naczynia, rozszerza się. Stent musi rozszerzyć się w naczyniu. Ten tutaj jest trochę za duży, zwykle są mniejsze, ale nie chodzi tutaj o idealne odwzorowanie. Zatem stent rozszerza się w miejscu poszerzenia, rozszerza się w obrębie tętniaka. Widać, że... Nawiasem mówiąc, to ciśnienie trzyma stent w miejscu, Po rozszerzeniu napiera on na ściany naczynia, widzisz? Później zostaje jeszcze zabezpieczony przez chirurga za pomocą haczyków lub wkrętów. Narysuję więc jeszcze mocowanie, dzięki któremu wszystko będzie się trzymało. Teraz stent już nigdzie nie ucieknie. Słabo to widać, może użyję innego koloru. Niech będzie fiolet. Mamy nasze mocowanie. Przytwierdza ono stentgraft w odpowiednie miejsce naczynia. I stent jest gotowy. Teraz usuwamy cewnik. Następnym krokiem jest wyciagnięcie cewnika z naczynia. Wymażę nam jeszcze fragment tętnicy... I zszycie rany. Teraz krew jest pompowana z lewej komory, trafia do łuku aorty i dalej do aorty zstępującej, którą pokonuje przez kanał wytworzony ze stentgraftu i dociera tam, gdzie jest potrzebna. Tylko skoro stent zbudowany jest z tkaniny, to krew chyba z niego wycieka? Otóż nie, ponieważ ta tkanina to szczególny, nieprzepuszczalny materiał, ponieważ ta tkanina to szczególny, nieprzepuszczalny materiał, przez który krew nie ma prawa się przedostać. Zatem krew przepływa teraz przez sztucznie wytworzony kanał, a omija wybrzuszony fragment naczynia. a omija wybrzuszony fragment naczynia. Szybkie podsumowanie. Otwarta operacja brzuszna wiąże się z rozległym cięciem przedniej ściany brzucha, a zmieniony fragment aorty zostaje wycięty. W przypadku zabiegu wewnątrznaczyniowego, wewnątrz uszkodzonego fragmentu aorty umieszcza się stent. W obydwu przypadkach, czy to po otwartej operacji, czy po leczeniu wewnątrznaczyniowym, wymagane są wizyty kontrolne kilka razy do roku i badania USG. Chodzi o to, żeby upewnić się, że naprawa aorty przebiegła pomyślnie oraz że nie pojawiły się gdzieś nowe tętniaki. I jeszcze jedno na koniec. Powiedzieliśmy sobie o leczeniu zabiegowym różnych tętniaków: Powiedzieliśmy sobie o leczeniu zabiegowym różnych tętniaków: małej, średniej i dużej wielkości. Ale powiem jeszcze parę słów o lekach, dzięki którym można zmniejszyć ryzyko pogłębiania się tętniaka. dzięki którym można zmniejszyć ryzyko pogłębiania się tętniaka. Najważniejszym rodzajem leków stosowanych u pacjentów z tętniakami są leki obniżające ciśnienie krwi, ponieważ to nadciśnienie powoduje powiększanie tętniaka. Nie zapominajmy, że już samo powstanie tętniaka związane jest z nadciśnieniem. Jednymi z częściej przepisywanych leków na nadciśnienie u pacjentów z tętniakiem aorty, są beta-blokery. Zatem niezależnie od wielkości tętniaka, pacjenci zazwyczaj dożywotnio leczeni są beta-blokerem, by zmniejszyć ryzyko wzrostu tętniaka i zminimalizować ryzyko jego pęknięcia lub przynajmniej trochę je obniżyć. Jak działają beta-blokery? Dosłownie blokują one znajdujące się w sercu receptory beta, Dosłownie blokują one znajdujące się w sercu receptory beta, których zadaniem jest przyspieszanie i wzmacnianie skurczu serca. Beta-blokery blokują te receptory uniemożliwiając sercu zbyt szybkie i zbyt silne działanie, a w efekcie, obniżają ciśnienie.