If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Jak sprawdzić, czy ktoś ma udar: myśl SZYBKO (FAST)! - film z polskimi napisami

Odwiedź nas na (http://www.khanacademy.org/science/healthcare-and-medicine) aby dowiedzieć się więcej o zdrowiu i medycynie. Te filmy nie stanowią porady medycznej i pełnią jedynie funkcję informacyjną. Filmy te nie mają na celu zastąpienia profesjonalnej porady medycznej, diagnozy lub leczenia. Zawsze zasięgnij porady personelu medycznego w razie jakichkolwiek pytań związanych z Twoim stanem zdrowia. Nigdy nie lekceważ profesjonalnej porady medycznej lub nie zwlekaj z jej zasięgnięciem pod wpływem żadnych przeczytanych w Khan Academy treści, lub obejrzanych tu filmów. Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu Fundacji HASCO-LEK i Fundacji Akamai. Stworzone przez: Vishal Punwani.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Skąd wiesz, że ktoś miał udar? Jakie są typowe objawy i oznaki na które warto zwrócić uwagę? Jest tzw. FAST test (szybki test), który pomoże Ci zapamiętać najczęstsze objawy i oznaki udaru. Co oznacza FAST? To mnemotechnika Omówimy za chwilę każdą z tych liter. Odniesienie się [do tego skrótu] jest na potrzebę szybkiego diagnozowania udarów, aby można było je szybciej [zacząć] leczyć. Należy pamiętać, że im bardziej opóźniony jest [początek] leczenia, tym dłużej chory traci neurony, jeśli ma zawał. Pozwólcie, że przedstawię to w następujący sposób. Przez każdą minutę, w której przepływ krwi nie dociera do mózgu, dana osoba traci około 2 milionów neuronów. To dużo neuronów, a zatem FAST (z ang. szybko) to nie tylko mnemotechnika. Przejdźmy dalej. Chcemy szybko i łatwo sprawdzić, czy ktoś ma udar. Można zacząć od zauważenia typowych objawów Zacznijmy od litery F. F oznacza twarz (z ang. face) Często osba po udarze nie jest w stanie normalnie kontrolować mięśni twarzy. Może pojawić się opadający kącik ust po jednej stronie. Możesz spojrzeć na twarz i ocenić, czy nie ma asymetrii. Dobrym sposobem, aby to sprawdzić jest poproszenie daną osobę o uśmiech. Taka osba spróbuje się uśmiechnąć i to ułatwi zauważenie opadający kącik ust z którejś ze stron. A oznacza ramię (z ang. arm). Udar może powodować osłabienie kończyn po jednej lub po obu stronach ciała. Prostym testem, aby to sprawdzić, to sprawdzenie czy dana osoba może podnieść obie ręce. Jeśli jest z tym trudność lub niemożność podniesienia jednej lub obu rąk, to może sugerować udar. Teraz litera S, S oznacza mowę (z ang. speech). Udary mogą wpływać na obszary mózgu odpowiedzialne za mówienie i rozumienie mowy. Ktoś może mieć niewyraźną mowę lub może nie być w stanie zrozumieć, co mówisz. Zatem spróbuj [zachęcić] ją do mówienia, aby sprawdzić, czy są jakieś problemy z mową. S jak mowa (ang. speech) Litera T jak czas (z ang. time). Nawiązaliśmy do tego w pewnym sensie wcześniej, bo w sytuacjach podejrzenia udaru, które są w rzeczywistości nagłymi przypadkami medycznymi, czas jest naprawdę kluczowy. Jeśli zauważasz któryś z tych objawów, o których rozmawialiśmy, dana osoba musi zostać natychmiast zabrana do szpitala, aby wyjaśnić to, o czym mówiłem. W szczególności trzy pierwsze litery mnemonika. [Pamiętajmy, że] to nie są jedyne objawy udaru. To są tylko niektóre z bardziej powszechnych, które pozwalają szybko sprawdzić, czy ktoś ma udar. Jeszcze 2 rzeczy zanim skończymy. Po pierwsze może wystąpić więcej niż jeden z tych objawów w jedym czasie. Często [objawy] są połączone. Na przykład może być problem z [wyrazem] twarzy, trudność w mówieniu i poruszaniu kończynami. Mogą wystąpić wszystkie na raz lub dwa z nich. Mogą też być wszystkie te objawy plus jakieś inne. To tylko niektóre z bardziej powszechnych objawów. Mogą wystąpić w połączeniu lub nie. Po drugie, chcemy wiedzieć jak długo trwają objawy. To zależy trochę od tego, co się dzieje z dopływem krwi do mózgu. Pamiętaj, że udar jest przerwą w dopływie krwi do mózgu. Dostatecznie utrudniony dopływ krwi do mózgu faktycznie powoduje uszkodzenie mózgu. Pamiętaj, że TIA (Przemijający atak niedokrwienny) i udar mogą mieć te same objawy. Wiedza, jak długo utrzymują się objawy trochę pomoże odróżnieniu czy mamy doczenynia z TIA czy udarem. Aby to wyjaśnić [należy ustalić, czy] objawy ustąpiły bez leczenia w ciągu około 24 godzin. [Jeśli tak, to] oznacza to, że przepływ krwi do zablokowanego obszaru mózgu został przywrócony w ciągu 24 godzin, co z definicji oznacza, że to TIA - nastąpił przemijający atak niedokrwienny. Zatem to właśnie spowodowało przemijające objawy. Objawy w końcu ustąpią po przywróceniu przepływu krwi w ciągu 24 godzin, jeśli jest to TIA. Z drugiej strony, jeśli przepływ krwi nie jest przywrócony w ciągu 24 godzin, to z definicji wysąpił udar. Objawy mogłyby twać dłużej niż 24 godziny i mogą zacząć ustępować po leczeniu. Zatem jest szybki sposób oceny, czy ktoś może mieć udar. Jest to ocena FAST. Przypomnijmy, że jeśli zauważysz te objawy, wtedy daną osobę należy natychmiast zabrać do szpitala.