If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Linie komórek krwi - film z polskimi napisami

Stworzone przez: Patrick van Nieuwenhuizen.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

W całym naszym ciele mamy naczynia krwionośne i w tych naczyniach krwionośnych, jak mówiliśmy mamy wiele rodzajów krwinek. Mamy trochę czerwonych krwinek, które narysuję tutaj. Jeśli widziałeś nasz film o układzie immunologicznym, wiesz, że mamy też limfocyty t, limfocyty B, trochę makrofagów i płytek krwi. I w sumie jest ponad 10 różnych rodzajów krwinek, które znajdują się w naszej krwi przez cały czas. W tym filmie, chciałbym porozmawiać trochę o tym, gdzie są one wytwarzane, co możesz już wiedzieć. Również z jakich komórek prekursorowych są wytwarzane, ponieważ komórki nie pojawiają się znikąd, tylko pochodzą z komórek prekursowoych, które dzielą się w efekcie czego powstają ich nowe rodzaje. Więc wiesz skąd te wszystkie komórki pochodzą? Gdzie są wytwarzane? Narysuję odpowiedź w formie obrazka, jak zwykle, jest on w nieodpowiedniej skali w stosunku do naczynia krwionośnego. Tutaj mamy kość i odpowiedzią jest, że wszystkie te komórki pochodzą ze szpiku kostnego, który znajduje się wewnątrz kości. Kiedy pierwszy raz o tym usłyszałem, pomyślałem sobie "Jak to jest możliwe, że krwinki pochodzące ze środka kości, potrafią przejść przez powierzchnię kości i dostać się do naczynia krwionośnego?" Możesz być zaskoczony tym, że wszystkie te kości są bogate w naczynia krwionośne, są one bardzo małe i trudne do zobaczenia. Więc krwinkom jest bardzo łatwo wskoczyć do tych naczyń krwionośnych, a potem do wszystkich naczyń w naszym ciele. Pomówmy teraz o tych komórkach prekursorowych. Okazuje się i nie wiedzieliśmy tego przez bardzo długi czas. Okazuje się, że jest jedna potężna komórka macierzysta w szpiku kostnym, która może wytworzyć 20 rodzajów krwinek i ta jedna komórka, ta potężna komórka ma trochę skomplikowaną nazwę, którą napiszę tutaj. Nazywa się pluripotencjalną... Plurpiotencjalny, jeśli jesteś dobry z łaciny to wiesz co to znaczy "Zdolny do robienia wielu rzeczu". Może to nie najlepsze tłumaczenie, ale mniejsza z tym. Pluripotencjalna hematopoetyczny ponieważ "hematopoetyczny" oznacza proces wytwarzania krwinek. Więc jest to pluripotencjalna, hematopoetyczna komórka macierzysta. Ponieważ komórki macierzyste, jak możesz wiedzieć są komórkami, które mogą się dzielić w różnorodne rodzaje komórek. Teraz, chciałbym zadać Ci pytanie, czy myślisz, że makrofag, który jeśli obejrzałeś film o immunologii to wiesz, jest duża komórką fagocytową, więc połyka najeźdźców lub odpady, czy myślisz, że makrofag jest bliko związany z limfocytami b, które jak wiesz produkują przeciwciała, czy z czerwonymi krwinkami? Odpowiedź może Cię zaskoczyć. Makrofagi są bardziej związane z czerwonymi krwinkami, co jest trochę dziwne ponieważ makrofagi i limfocyty B są komórkami odpornościowymi. A czerwone krwinki nie. Ta pluripotencjalna hematopoetyczna komórka macierzysta daje początek dwóm głównym liniom, narysuje to teraz. Pierwszą z nich jest linia komórek szpikowych. Drugą są komórki limfatyczne. Kiedy komórka pluripotencjalna dzieli się po raz pierwszy, daje początek jednej z tych albo z tych linii komórkowych. Są one komórkami prekursorowymi dla kolejnych 10 rodzajów czerwonych krwinek, które znajdują się w naszej krwi. Więc te komórki nie trafią do naszej krwi, będą znajdowały się w szpiku kostnym i wytwarzały komórki, które trafią do naszej krwi. Okazuje się, że limfoidalna komórka progenitorowa może wytwarzać trzy różne rodzaje komórek odpornościowych w naszym ciele, wytwarza komórki NK, limfocyty b oraz limfocyty T. I to są trzy z dziesięciu komórek krwi, o których mówimy, a pozostałe siedem jest wytwarzane przez komórki szpikowe. I jednym z rodzajów, jak możesz zgadnąć są czerwone krwinki. Innym jest megakariocyt, którego możesz nie pamiętać, ale za chwilę Ci o nim opowiem, więc postaraj się go zapamiętać. Megakariocyty są komórkami, z których powstają płytki krwi. Od megakariocytu odłącza się mały kawałek cytoplazmy, otoczonej przez błonę komórkową, która tworzy płytkę krwi. Komórki szpikowe tworzą również gałąź komórek odpornościowych, dodatkowo oprócz czerwonych krwinek i płytek krwi. Mogłeś o nich nie słyszeć, dlatego wypiszę je tutaj. Jedną z nich jest neutrofil, o nim najpewniej mogłeś kiedyś słyszeć. I kolejne dwie komórki, które są bardzo podobne do neutrofila, jedna to bazofil a druga to eozynofil. Nie czuj się źle, jeśli nigdy o nich nie słyszałeś, są to dość rzadkie komórki Twojej krwi, znajdują się w niej, ale nie jest ich zbyt wiele. Również mamy w tej grupie monocyty, które są podobne do trzech poprzednich i monocyt jest tym, czym później staje się makrofag. Prawdopobnie jesteś już zaznajomiony z makrofagami, monocyt jest trochę mniej zróżnicowaną wersją makrofaga. I na końcu mamy komórki tuczne. I komórki tuczne są tymi, które... To jest siedem naszych komórek... I jak widzisz, to co powiedzieliśmy na samym początku jest rzeczywiście prawdziwe. Czerwone krwinki są bliżej powiązane z monocytami lub makrofagami, niż z limfocytami B czy limfocytami T. Dodam teraz uzupełnienie do tego filmu i wspomnę o jednym rodzaju komórek, o którym powiedziałem w poprzednich filmach, ale nie umieściłem ich na wykresie. I tym rodzajem jest komórka dendrytyczna, jest ona jednym z przeciwciał, o którym mówiliśmy i chcę teraz zadać Ci pytanie, czy myślisz, że komórka dendrytyczna pochodzi od komórek szpikowych czy limfatycznych? Jest to podchwytliwe pytanie ponieważ odpowiedź brzmi, że z obu. Mamy komórki dendrytyczne, które narysuję tutaj, które pochodzi od komórek szpikowych. Kilka z nich narysuję obok, pochodzą one z komórek limfatycznych. Okazuje się, że te które pochodzą od komórek szpikowych powstają z monocytów, podczas gdy te pochodzące od komórek limfatycznych nie pochodzą od limfocytów B, czy T, pochodzą od prekursorów limfotycznych. Więc komórki dendrytyczne są dziwnym wyjątkiem bo mogą zostać wytworzone z obu linii komórkowych, chciałbym przekazać Ci kolejną dawkę informacji, mam nadzieję, że to nie będzie zbyt wiele do zapamiętania. Powtórzę, monocyty oprócz tego, że mogą stać się komórkami dendrytycznymi, mogą również zostać makrofagami. Z makrofagami jesteśmy już zaznajomieni. A przynajmniej mówiliśmy o nich w innych filmach. Więc makrofagi, jak pamiętasz, są rodzajem strażników, którzy znajdują się w naszych tkankach i obserwują, czy nic ich nie atakuje, komórka dendrytyczne również się tak zachowują. A co z tymi monocytami? Czy robią one to samo? Okazuje się, że nie, monocyty są krążącą wersją makrofagów lub komórek dendrytycznych. Co oznacza, że są krążącą wersją? Oznacza, to, że znajdują się we krwi. Monocyty wędrują w krwi i w momencie kiedy trafią do naszej tkanki i tam zostaną, staną się strażnikami i przekształcą w makrofagi albo komórki dendrytyczne.