If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Leczenie HIV: leki antyretrowirusowe — film z polskimi napisami

Odwiedź nas na (http://www.khanacademy.org/science/healthcare-and-medicine) aby dowiedzieć się więcej o zdrowiu i medycynie. Te filmy nie stanowią porady medycznej i pełnią jedynie funkcję informacyjną. Filmy te nie mają na celu zastąpienia profesjonalnej porady medycznej, diagnozy lub leczenia. Zawsze zasięgnij porady personelu medycznego w razie jakichkolwiek pytań związanych z Twoim stanem zdrowia. Nigdy nie lekceważ profesjonalnej porady medycznej lub nie zwlekaj z jej zasięgnięciem pod wpływem żadnych przeczytanych w Khan Academy treści, lub obejrzanych tu filmów. Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu Fundacji HASCO-LEK i Fundacji Akamai. Stworzone przez: Vishal Punwani.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

  • Awatar mr pink red style dla użytkownika Alicja Od Reszki
    Why can't Equine Infectious Anemia can't be treated by anti-retroviral drus? EIA is also lentivirus, similar to hiv - long incubation period but diesease is really bad. Excuse me my grammar...
    (1 głos)
    Awatar Default Khan Academy avatar dla użytkownika
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

W tym filmie opowiem o leczeniu HIV, ale rozpoczniemy go od przypomnienia w jaki sposób wirus HIV zaraża limfocyty T CD4. HIV napotyka jedną z komórek T CD4. HIV napotyka jedną z komórek T CD4. Ich białka powierzchniowe podają sobie rękę, a przynajmniej tak to sobie można wyobrazić. Przez ten krótki "uścisk dłoni", ten pozornie nieznaczący kontakt, dochodzi do fuzji wirusa HIV z komórką CD4. Wirus przekazuje jej swój materiał genetyczny i enzymy. Wirus przekazuje jej swój materiał genetyczny i enzymy. Następnie jednoniciowe RNA dostarczone przez wirusa ulega odwrotnej transkrypcji i powstaje z niego dwuniciowe DNA, ulega odwrotnej transkrypcji i powstaje z niego dwuniciowe DNA, ulega odwrotnej transkrypcji i powstaje z niego dwuniciowe DNA, które przedostaje się do jądra naszej komórki i zostaje włączone do jej DNA przez enzym zwany integrazą. Później nasza komórka sama zaczyna na jego podstawie tworzyć wirusowe RNA. Nie musi tak być, czasem wirusowe DNA po prostu tam jest i tylko ukrywa się przed naszym układem odpornościowym. Ale w tym przypadku komórka zaczyna produkować RNA genomowe wirusa Ale w tym przypadku komórka zaczyna produkować RNA genomowe wirusa oraz mRNA, które ulega następnie translacji do łańcucha poliproteinowego. oraz mRNA, które ulega następnie translacji do łańcucha poliproteinowego. Łańcuch ten zostaje pocięty przez enzym proteazę i upakowany do nowiutkich cząstek HIV, i upakowany do nowiutkich cząstek HIV, gotowych do zaatakowania kolejnych komórek naszego organizmu. Dobrze, zrobiliśmy małe przypomnienie, więc możemy przejść do metod leczenia i tego, na które etapy tego procesu może ono działać. Podstawową metodą leczenia osób zakażonych HIV jest stosowanie leków antyretrowirusowych - ARV. Jak wiesz, nie uleczą one zakażenia, a mimo to są niezwykle ważne. Z kilku powodów. Po pierwsze, ich stosowanie może uchronić przed poważnymi skutkami działania HIV. Po pierwsze, ich stosowanie może uchronić przed poważnymi skutkami działania HIV. Zmniejszają one ilość kopii wirusa w organizmie do poziomu niewykrywalnego przez badania laboratoryjne. Jak łatwo się domyśleć, znacznie zmniejszają one tym samym ryzyko przeniesienia zakażenia na inną osobę, ryzyko przeniesienia zakażenia na inną osobę, bo wirusa jest w organizmie za mało. Zatem w terapii antyretrowirusowej chodzi przede wszystkim o utrzymanie wiremii na jak najniższym poziomie. Powodem, dla którego leki antyretrowirusowe nie są w stanie zwalczyć HIV Powodem, dla którego leki antyretrowirusowe nie są w stanie zwalczyć HIV jest pula limfocytów CD4 zainfekowanych na początkowych etapach zakażenia, jest pula limfocytów CD4 zainfekowanych na początkowych etapach zakażenia, które jak gdyby pozostają w uśpieniu. Wspominałem o tym przed chwilą. Ta pula komórek T CD4 potrafi uniknąć rozpoznania przez układ immunologiczny, Ta pula komórek T CD4 potrafi uniknąć rozpoznania przez układ immunologiczny, więc nie jest on w stanie ich namierzyć i zniszczyć, więc nie jest on w stanie ich namierzyć i zniszczyć, a dodatkowo są one niewrażliwe na działanie leków antyretrowirusowych. Mają one za to zdolność do spontanicznej aktywacji i rozpoczęcia produkcji nowych cząstek wirusa HIV w dowolnym momencie. i rozpoczęcia produkcji nowych cząstek wirusa HIV w dowolnym momencie. Przejdźmy teraz do samych leków. Mamy 6 grup leków antyretrowirusowych, których zadaniem jest zaburzenie działania HIV i w zależności od grupy, działają one na różne sposoby. i w zależności od grupy, działają one na różne sposoby. Standardowy schemat leczenia polega na przyjmowaniu dwóch, a najlepiej trzech spośród tych leków na raz. polega na przyjmowaniu dwóch, a najlepiej trzech spośród tych leków na raz. polega na przyjmowaniu dwóch, a najlepiej trzech spośród tych leków na raz. Taki schemat nie jest przypadkowy. Zaobserwowano, że przyjmowanie tylko jednego leku antyretrowirusowego Zaobserwowano, że przyjmowanie tylko jednego leku antyretrowirusowego daje wirusowi HIV szansę na rozwinięcie oporności na ten lek, co rzecz jasna nie jest pożądanym efektem. Natomiast podawanie kilku leków z różnych grup dwóch lub trzech na raz sprawia, że HIV nie jest w stanie tak łatwo rozwinąć oporności. dwóch lub trzech na raz sprawia, że HIV nie jest w stanie tak łatwo rozwinąć oporności. Bo dosłownie ginie zanim uda mu się zmutować i przekazać tą zdolność dalej. Bo dosłownie ginie zanim uda mu się zmutować i przekazać tą zdolność dalej. Ze względu na to, zanim podamy jakikolwiek lek antyretrowirusowy pacjent jest dokładnie przebadany pod kątem tego, czy na któreś z nich rozwinęła się już oporność. pod kątem tego, czy na któreś z nich rozwinęła się już oporność. Przyjrzyjmy się liście leków. Pierwsze dwa działają już na pierwszym etapie zakażenia. Chodzi o inhibitory fuzji, które łączą się z białkiem Gp120 lub Gp41 wirusa. które łączą się z białkiem Gp120 lub Gp41 wirusa. Zapobiega to przyłączaniu się HIV do komórki i wnikaniu do jej wnętrza, Zapobiega to przyłączaniu się HIV do komórki i wnikaniu do jej wnętrza, bo HIV nie ma możliwości użycia białek, które biorą udział w tym procesie. Zatem hamują one fuzję HIV z komórką docelową. Mamy również antagonistów CCR5, którzy łączą się z receptorem CCR5 współpracującym z białkiem CD4. którzy łączą się z receptorem CCR5 współpracującym z białkiem CD4. W większości przypadków HIV potrzebuje również CCR5, by dostać się do środka komórki. Dzięki tym lekom, HIV ma ogromny problem z dostaniem się do naszych komórek. Dzięki tym lekom, HIV ma ogromny problem z dostaniem się do naszych komórek. Działa to trochę tak, jakbyśmy zakleili zamki w samochodzie Działa to trochę tak, jakbyśmy zakleili zamki w samochodzie i nie dało się już włożyć do nich kluczyka, więc i wejść do samochodu. i nie dało się już włożyć do nich kluczyka, więc i wejść do samochodu. Na naszych komórkach CD4 znajduje się całe mnóstwo białka CCR5 i na cząstkach wirusa HIV znajduje się całe mnóstwo białka gp41, i na cząstkach wirusa HIV znajduje się całe mnóstwo białka gp41, więc szkopuł tkwi w tym, żeby dobrać odpowiednią dawkę leków, żeby zablokować większość tych białek. żeby zablokować większość tych białek. Wróćmy do naszej listy. Inhibitory fuzji i antagoniści CCR5 to pierwsze dwie grupy Inhibitory fuzji i antagoniści CCR5 to pierwsze dwie grupy leków antyretrowirusowych. Ale może się zdarzyć, że niektórym cząstkom HIV uda się dokonać fuzji, albo pacjent nie przyjmuje akurat tamtych leków. Gdzie dalej możemy zablokować działanie HIV? Gdzie dalej możemy zablokować działanie HIV? Pamiętasz enzym odwrotną transkryptazę, która bierze wirusowe RNA i przepisuje je na jednoniciowe DNA? która bierze wirusowe RNA i przepisuje je na jednoniciowe DNA? która bierze wirusowe RNA i przepisuje je na jednoniciowe DNA? Mamy kolejne dwie grupy leków, które działają właśnie na ten enzym. Pierwsza to nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy - NRTI. Pierwsza to nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy - NRTI. Jak działają? Odwrotna transkryptaza pracuje na wirusowym RNA, tej kobaltowo-niebieskiej nici. I używa go do wytworzenia jednoniciowego DNA. Tego jaśniejszego. Żeby wyprodukować jednoniciowe wirusowe DNA unosi się ona w cytoplazmie komórki i zbiera cztery rodzaje nukleozydów, które również się tam znajdują. i zbiera cztery rodzaje nukleozydów, które również się tam znajdują. A następnie układa je obok siebie w odpowiedniej kolejności, by utworzyć nić DNA. Pamiętaj, nukleotydy i nukleozydy budują kwasy nukleinowe. Pamiętaj, nukleotydy i nukleozydy budują kwasy nukleinowe. Leki z grupy NRTI to fałszywe nukleozydy. Leki z grupy NRTI to fałszywe nukleozydy. Wyglądają bardzo podobnie do tych prawdziwych, ale brakuje im pewnego niezbędnego elementu, przez co odwrotna transkryptaza nie może dołączyć za takim nukleozydem kolejnego. przez co odwrotna transkryptaza nie może dołączyć za takim nukleozydem kolejnego. A skoro jest to niemożliwe, to niemożliwe jest utworzenie DNA. A skoro jest to niemożliwe, to niemożliwe jest utworzenie DNA. Łańcuch nie może zostać wydłużony, bo nie da się dołączyć kolejnego elementu. Łańcuch nie może zostać wydłużony, bo nie da się dołączyć kolejnego elementu. Łańcuch nie może zostać wydłużony, bo nie da się dołączyć kolejnego elementu. W ten sposób działają NRTI, ale odwrotna transkryptaza może także zostać bezpośrednio unieczynniona. ale odwrotna transkryptaza może także zostać bezpośrednio unieczynniona. Pamiętasz jak Spiderman rozprawił się z doktorem Octopusem albo Hobgoblinem? Unieruchomił ich swoją pajęczą siecią. My możemy postąpić podobnie, choć nie do końca tak, jak Spiderman. Leki, które działają w ten sposób to NNRTI - nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy. to NNRTI - nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy. Bo nie mają nic wspólnego z nukleozydami. Działają one na sam enzym. Ale załóżmy, że HIV znów mutuje, jak to się często dzieje Ale załóżmy, że HIV znów mutuje, jak to się często dzieje i leki te przestają działać. Jaki jest kolejny krok? Na jakim kolejnym etapie możemy zadziałać? Pamiętasz integrazę? Enzym, który przenosi wirusowe dwuniciowe DNA do jądra komórki Enzym, który przenosi wirusowe dwuniciowe DNA do jądra komórki i przyłącza je do jej DNA? Otóż mamy również leki, które działają właśnie na ten enzym. Otóż mamy również leki, które działają właśnie na ten enzym. Odnajdują one integrazę i krępują ją tak, Odnajdują one integrazę i krępują ją tak, że nie jest ona w stanie przenieść DNA do jądra. że nie jest ona w stanie przenieść DNA do jądra. A tym samym nie może już przyłączyć DNA wirusa do materiału genetycznego komórki. To bardzo ważne działanie. Jest to niezwykle istotny krok, bo integracja DNA wirusa HIV z DNA gospodarza jest silnym czynnikiem spustowym dla uruchomienia szlaku apoptozy, czyli autodestrukcji. Jak nietrudno się domyślić, jeśli mniej wirusowego DNA ulegnie integracji z DNA komórki to dojdzie do utraty mniejszej ilości komórek CD4. Dodajmy więc do naszej listy inhibitory integrazy. Czy możemy zrobić coś jeszcze? Jaki jest ostatni etap, na którym możemy zaburzyć funkcjonowanie HIV? Jaki jest ostatni etap, na którym możemy zaburzyć funkcjonowanie HIV? Po etapie integracji wkracza nam jeszcze polimeraza RNA. Po etapie integracji wkracza nam jeszcze polimeraza RNA. Zajmuje się ona tworzeniem RNA na matrycy DNA, w tym niestety DNA wirusowego, Zajmuje się ona tworzeniem RNA na matrycy DNA, w tym niestety DNA wirusowego, dzięki czemu otrzymujemy wirusowe mRNA. Powstałe mRNA odnajduje rybosom i ulega translacji do poliproteiny. Powstałe mRNA odnajduje rybosom i ulega translacji do poliproteiny. Poliproteiny ciętej następnie przez proteazę HIV z wytworzeniem funkcjonalnych białek, dających początek nowym cząstkom HIV. z wytworzeniem funkcjonalnych białek, dających początek nowym cząstkom HIV. Możemy zadziałać także na tym etapie. Ostatnią grupą leków antyretrowirusowych są inhibitory proteazy. Dzielą się one na kilka różnych rodzajów, ale chciałbym się skupić na tych, które blokują miejsce aktywne enzymu, ale chciałbym się skupić na tych, które blokują miejsce aktywne enzymu, tym które wygląda tu jak paszcza Pacmana. I jak poprzednio, taki lek blokuje czynność enzymu, przez co nie może on pociąć poliproteiny wirusowej na funkcjonalne produkty. przez co nie może on pociąć poliproteiny wirusowej na funkcjonalne produkty. To świetnie, bo dzięki temu ten malutki wirion nie dojrzeje i nie będzie zakaźny. To świetnie, bo dzięki temu ten malutki wirion nie dojrzeje i nie będzie zakaźny. Stosowanie tych leków w odpowiednich kombinacjach minimalizuje replikację wirusa HIV w organizmie człowieka. minimalizuje replikację wirusa HIV w organizmie człowieka. Możemy uniemożliwić wirusowi wejście do komórki, a więc nie dać mu nawet szansy na replikację, a także zablokować ten proces na kilku innych etapach. a także zablokować ten proces na kilku innych etapach. W rezultacie ilość cząstek wirusa we krwi jest bardzo bardzo mała. W rezultacie ilość cząstek wirusa we krwi jest bardzo bardzo mała.