If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Czym jest polio? - film z polskimi napisami

Odwiedź nas na (http://www.khanacademy.org/science/healthcare-and-medicine) aby dowiedzieć się więcej o zdrowiu i medycynie. Te filmy nie stanowią porady medycznej i pełnią jedynie funkcję informacyjną. Filmy te nie mają na celu zastąpienia profesjonalnej porady medycznej, diagnozy lub leczenia. Zawsze zasięgnij porady personelu medycznego w razie jakichkolwiek pytań związanych z Twoim stanem zdrowia. Nigdy nie lekceważ profesjonalnej porady medycznej lub nie zwlekaj z jej zasięgnięciem pod wpływem żadnych przeczytanych w Khan Academy treści, lub obejrzanych tu filmów. Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu Fundacji HASCO-LEK i Fundacji Akamai. Stworzone przez: Ian Mannarino.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Polio, znane również jako ostre nagminne porażenie dziecięce wywoływane jest przez wirusa polio. Zakażenie wirusem polio powoduje osłabienie mięśni poprzez uszkodzenie komórek nerwowych wychodzących z ośrodkowego układu nerwowego. Ośrodkowy układ nerwowy składa się z mózgu i rdzenia kręgowego. Neurony, o których mowa wychodzą z rdzenia kręgowego, skąd docierają do mięśni zapewniając ich napięcie i skurcze. Czyli mięśnie kończyn górnych i mięsnie kończyn dolnych są unerwione przez motoneurony. Wirus polio atakuje owe motoneurony doprowadzając do ich uszkodzenia. Mężczyzna, którego tu widzimy, ten z laską, zachorował na polio w młodym wieku i widać u niego konsekwencje tego zakażenia. Mięśnie jego prawej kończyny dolnej uległy atrofii. Długo nie były unerwione, straciły napięcie i jakby się skurczyły. Bez stymulacji nerwowej motoneuronów mięsnie ulegają zanikowi. Nerwy można by porównać do sieci kabli elektrycznych, które dostarczają energię do naszych domów. Jeśli odetniemy dopływ prądu, dom nie będzie mógł korzystać z elektryczności. Nie możesz dostarczać energii elektrycznej potrzebnej ci w domu. Motoneurony działają podobnie. Nie możemy już pobudzać mięśni do skurczu, jeśli motoneurony zostaną uszkodzone przez polio. Tak się stało z panem ze zdjęcia. Jedną z najbardziej znanych osób w historii, które chorowały na polio był Franklin Delano Roosevelt - FDR. 32 Prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki. Zaraził się on polio w roku 1921 i pozostawiło to w jego organizmie uszkodzenia od pasa w dół. Co ciekawe, FDR nie okazywał tego publicznie, dlatego istnieje niewiele jego zdjęć z czasów, kiedy poruszał się na wózku. Dodatkowo, choć miał rozpoznanie polio, wierzył że ta diagnoza nie była prawidłowa, a jego dolegliwości wywołane są przez zespół Guillain-Barre. Jeśli tak, to jego diagnoza polio byłaby jednym z najważniejszych błędów diagnostycznych w historii. byłaby jednym z najważniejszych błędów diagnostycznych w historii. Istnieją dwa powody ku temu, by sądzić, że rzeczywiście był to zespół Guillain-Barre. by sądzić, że rzeczywiście był to zespół Guillain-Barre. Po pierwsze, polio dotyka przede wszystkim dzieci. A zwłaszcza dzieci poniżej szóstego miesiąca życia. A zwłaszcza dzieci poniżej szóstego miesiąca życia. Zatem zachorowanie na polio przez FDR w wieku lat 39 jest mało prawdopodobne. I po drugie, polio wywołuje z reguły porażenie asymetryczne. I po drugie, polio wywołuje z reguły porażenie asymetryczne. Asymetryczne. To które motoneurony ulegają uszkodzeniu jest przypadkowe, więc zajęcie obydwu kończyn w równym stopniu stopniu jest mało prawdopodobne. Zastanów się. Polio może zająć neurony po tej stronie, a te po drugiej mogą pozostać nietknięte. a te po drugiej mogą pozostać nietknięte. Tak było prawdopodobnie z tym mężczyzną, którego prawa kończyna dolna jest dotknięta zdecydowanie bardziej. U Franklina Delano Roosevelta obydwie strony były zajęte, co nazywamy porażeniem symetrycznym. Porażenie symetryczne jest charakterystyczne dla zespołu Guillain-Barre. Jak dochodzi do zarażenia polio, zwłaszcza u dzieci poniżej szóstego miesiąca życia? zwłaszcza u dzieci poniżej szóstego miesiąca życia? Wirus najczęściej infekuje organizm przez jamę ustną, Wirus najczęściej infekuje organizm przez jamę ustną, dociera do gardła, gdzie się replikuje, dociera do gardła, gdzie się replikuje, czyli zwiększa swoją liczebność. Później trafia do żołądka i dalej do jelit, Później trafia do żołądka i dalej do jelit, w których również może replikować. Kiedy liczba kopii wirusa się zwiększy, w jakiś sposób, nie wiemy jeszcze dokładnie jaki, przedostaje się on do ośrodkowego układu nerwowego, do rdzenia kręgowego, gdzie uszkadza motoneurony unerwiające mięśnie. Ale nie każdy, kto zaraża się polio ma uszkodzenia motoneuronów. Od 90 do 95% zakażeń przebiega bezobjawowo. Takie osoby nie mają żadnych dolegliwości. Bezobjawowo. Natomiast od 5 do 10% zakażonych ma jedynie łagodne objawy. Przebieg łagodny. Jakie to są objawy łagodne? Takie, które widzimy także przy zakażeniach innymi wirusami. Takie, które widzimy także przy zakażeniach innymi wirusami. Gorączka, ból głowy, osłabienie. Gorączka, ból głowy, osłabienie. Dowody na to, że układ odpornościowy stara się zwalczyć patogen, Dowody na to, że układ odpornościowy stara się zwalczyć patogen, stara się go pozbyć. Pacjent może mieć też ból gardła, bo właśnie w gardle wisus się namnaża. Mogą pojawić się bóle brzucha, nadbrzusza, Mogą pojawić się bóle brzucha, nadbrzusza, a nawet nudności i wymioty, spowodowane replikacją zachodzącą w jelitach. spowodowane replikacją zachodzącą w jelitach. W przypadku polio o łagodnym przebiegu zwykle nie rozwija się osłabienie mięśni. Jedynie około 0,5% osób zakażonych tym wirusem Jedynie około 0,5% osób zakażonych tym wirusem ma objawy ze strony mięśni. Objawy mięśniowe obejmują ich osłabienie, atrofię, czyli innymi słowy ich zanik, spowodowany uszkodzeniem motoneuronów. Niskie napięcie mięśniowe, a także ich drżenia, spowodowane nieprawidłowymi pobudzeniami dostarczanymi przez te neurony, które nie zostały jeszcze zniszczone. dostarczanymi przez te neurony, które nie zostały jeszcze zniszczone. Jak mówiłem, tylko u 0,5% pacjentów dochodzi do uszkodzenia motoneuronów i porażenia mięśni. To bardzo mała liczba, prawda? Ale spójrzmy na to z innej perspektywy. Wyobraź sobie stadion piłkarski, wypełniony 100 000 ludzi. Około 90 000 z nich nie ma żadnych objawów. Pojawiają się one u jakichś 5 do 10 tysięcy osób. Pojawiają się one u jakichś 5 do 10 tysięcy osób. Niech to będzie ta grupa. Ci spośród nich, którzy mają objawy mięśniowe, niech to będą członkowie drużyn. Wszyscy gracze, trenerzy, inni członkowie zespołu z obydwu drużyn. Nadal może się to wydawać niedużą ilością w porównaniu do tych wszystkich osób, które nie mają żadnych objawów. Ale polio może się bardzo szybko rozprzestrzeniać Ale polio może się bardzo szybko rozprzestrzeniać i infekować kolejne osoby. i infekować kolejne osoby. Więc pomimo małej liczby osób, szkody mogą być bardzo duże. Jak mówiłem, polio dotyka kończyn górnych i dolnych sprawiając problemy w poruszaniu się i chodzeniu. Ale co, jeśli zaatakuje mięśnie oddechowe? Ale co, jeśli zaatakuje mięśnie oddechowe? Co jeśli te mięśnie przestają działać? Wtedy pacjent nie jest w stanie samodzielnie oddychać. Zatem polio potrafi mieć bardzo poważny, a nawet fatalny przebieg, jeśli zajmie mięśnie oddechowe. Jakie mięśnie powinniśmy jeszcze wziąć pod uwagę? Na przykład te w naszych gardłach, a także serce. Z dolnej części mózgowia odchodzą pewne bardzo ważne nerwy. Nazywamy tą część pniem mózgu. Pień mózgu oddaje neurony kontrolujące mowę a także pracę serca. Jeśli przyjrzymy się mózgowi od spodu, Jeśli przyjrzymy się mózgowi od spodu, pień mózgu znajduje się tutaj, a tutaj znajdują się odchodzące od niego neurony. a tutaj znajdują się odchodzące od niego neurony. Nazywamy je nerwami czaszkowymi. Zajęte mogę zostać IX nerw czaszkowy, czyli nerw językowo-gardłowy, nerw X - błędny, nerw XI - dodatkowy oraz nerw XII, czyli podjęzykowy. One także są nerwami motorycznymi i mogą zostać uszkodzone. Jak się to objawia? Nerw językowo-gardłowy uczestniczy w procesie połykania, Nerw językowo-gardłowy uczestniczy w procesie połykania, więc pacjent może mieć trudności z połykaniem. Nerw błędny kontroluje między innymi ruchy gardła, więc jego uszkodzenie będzie skutkowało zaburzeniami mowy. więc jego uszkodzenie będzie skutkowało zaburzeniami mowy. Ale nerw błędny zaopatruje także inne części ciała, w tym mięsień sercowy. Zatem pacjent, u którego doszło do zajęcia nerwów czaszkowych powinien być intensywnie monitorowany. Trzeba kontrolować pracę jego serca. Nerw dodatkowy kontroluje ruchy ramion, Nerw dodatkowy kontroluje ruchy ramion, natomiast podjęzykowy ruchy języka. Więc polio dotyka nie tylko kończyn. Więc polio dotyka nie tylko kończyn. U niektórych pacjentów dochodzi do porażenia opuszkowego, U niektórych pacjentów dochodzi do porażenia opuszkowego, jak nazywamy zajęcie nerwów czaszkowych. Jeśli wirus polio zaatakuje nerwy czaszkowe, to pojawiają się problemy z mówieniem, połykaniem, a także pracą serca. Problem z utrzymaniem jego pracy. Problem z utrzymaniem jego pracy. I porażenie tych nerwów czaszkowych to inaczej porażenie opuszkowe. Opuszką określa się rdzeń przedłużony, będący częścią pnia mózgu. Stąd porażenie opuszkowe. Stąd porażenie opuszkowe. Porażenie nerwów prowadzących impulsy z opuszki mózgu. Porażenie nerwów prowadzących impulsy z opuszki mózgu. Może się też zdarzyć, że u pacjenta, który chorował w dzieciństwie na polio z objawami porażenia mięśni rozwinie się zespół poporażenny - zespół post-polio. Zespół post-polio pojawia się po latach od pierwotnego zakażenia, rozwija się powoli i stopniowo pogarsza czynność mięśni. Mięśnie, które już i tak mogą być osłabione stają coraz, coraz słabsze. Częstość występowania post-polio nie jest znana. Nie występuje u wszystkich pacjentów, u których doszło do porażenia mięśni. Wiemy jednak, że jest to możliwe i u niektórych pacjentów dochodzi do pogłębienia się dysfunkcji mięśni wiele lat po zachorowaniu na polio.