If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Czym jest chlamydia? - film z polskimi napisami

Odwiedź nas na (http://www.khanacademy.org/science/healthcare-and-medicine) aby dowiedzieć się więcej o zdrowiu i medycynie. Te filmy nie stanowią porady medycznej i pełnią jedynie funkcję informacyjną. Filmy te nie mają na celu zastąpienia profesjonalnej porady medycznej, diagnozy lub leczenia. Zawsze zasięgnij porady personelu medycznego w razie jakichkolwiek pytań związanych z Twoim stanem zdrowia. Nigdy nie lekceważ profesjonalnej porady medycznej lub nie zwlekaj z jej zasięgnięciem pod wpływem żadnych przeczytanych w Khan Academy treści, lub obejrzanych tu filmów. Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu Fundacji HASCO-LEK i Fundacji Akamai. Stworzone przez: Raja Narayan.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Chlamydioza jest najczęściej występującą chorobą przenoszoną drogą płciową na świecie. Choroba przenoszona drogą płciową. Jeśli oglądałaś_łeś moje filmy o rzeżączce pewnie pamiętasz, że chlamydia i rzeżączka często występują wspólnie. często występują wspólnie. Istnieje kilka gatunków chlamydii, ale jeśli mówimy o niej jako o chorobie przenoszonej drogą płciową jaką jest chlamydioza mamy na myśli gatunek Chlamydia trachomatis. Człon trachoma wziął się nazwy choroby oczu, Człon trachoma wziął się nazwy choroby oczu, którą również wywołuje chlamydia, a o której opowiem za chwilę. Jak w przypadku każdej choroby przenoszonej drogą płciową musimy omówić sobie mechanizm, w jakim choroba ta przenosi się z jednej osoby na drugą. Proces ten nazywamy transmisją i w przypadku chlamydiozy zachodzi ona kilkoma drogami. i w przypadku chlamydiozy zachodzi ona kilkoma drogami. Najczęściej dzieje się to poprzez seks, w tym seks oralny, waginalny oraz analny. w tym seks oralny, waginalny oraz analny. Kolejnym ważnym mechanizmem jest transmisja w czasie porodu, Kolejnym ważnym mechanizmem jest transmisja w czasie porodu, co omówię za moment. I w końcu, dość unikalną drogą transmisji, I w końcu, dość unikalną drogą transmisji, z którą raczej nie mamy do czynienia w przypadku innych tego typu chorób jest zakażenie przez kontakt bezpośredni. Ale umieszczę tutaj dużą gwiazdkę, bo chlamydia może przeżyć poza organizmem człowieka tylko kilka sekund, najwyżej minutę. Zatem kontakt bezpośredni będzie tu oznaczał na przykład podrapanie zakażonej okolicy ciała, na przykład podrapanie zakażonej okolicy ciała, powiedzmy genitaliów, a następnie dotknięcie takiego narządu jak na przykład oko. Więc raczej nie działa to w kierunku innej osoby i zarażenia jej. Zakażenie kogoś w ten sposób jest mało prawdopodobne. Zatem chodzi tu raczej o przeniesienie zakażenia z jednej okolicy ciała w inną, tej samej osoby. o przeniesienie zakażenia z jednej okolicy ciała w inną, tej samej osoby. Dzieje się tak w przypadku zapalenia spojówek Dzieje się tak w przypadku zapalenia spojówek i innych infekcji oka wywoływanych przez chlamydie. Przenieśmy na razie tą listę obok i skupmy się na tej osobie, która będzie miała wszystkie możliwe objawy chlamydiozy. która będzie miała wszystkie możliwe objawy chlamydiozy. Jak mówiłem, chlamydia przenosi się przede wszystkim przez seks. Zacznijmy więc od narządów płciowych, Zacznijmy więc od narządów płciowych, które już tu wcześniej narysowałem. Ta strona jest oczywiście żeńska. A więc mamy tu cewkę moczową, a tutaj wejście do pochwy, pochwę prowadzącą do szyjki macicy i samą szyjkę. Tego już nie będę podpisywał, ale mamy tu również odbyt oraz odbytnicę, a także inne fragmenty dolnej części przewodu pokarmowego. Ta strona jest z kolei męska, mamy więc prącie, jądra, prostatę, pęcherz moczowy, cewkę. Za chwilę to podpiszę. Teraz skupmy się na stronie żeńskiej. Załóżmy, że ta kobieta została zakażona przez swojego partnera i teraz bakterie - Chlamydia trachomatis podążają w kierunku pochwy. Oznaczę nam to wyżej i narysuję jak będzie wyglądać chlamydia. Chlamydia namnaża się w tym miejscu i podąża w górę układu moczowo-płciowego, w stronę szyjki macicy. Podobnie może być z cewką moczową. Chlamydia może wędrować także w tą stronę, do cewki moczowej. Interesującą cechą chlamydii jest to, że jest ona bakterią wewnątrzkomórkową, że jest ona bakterią wewnątrzkomórkową, czyli bytuje przede wszystkim we wnętrzu komórek. W tym przypadku są to komórki nabłonka pochwy W tym przypadku są to komórki nabłonka pochwy lub komórki nabłonka cewki moczowej. Objawy, jakie obserwujemy u osób zakażonych chlamydią Objawy, jakie obserwujemy u osób zakażonych chlamydią są skutkiem działania krwinek białych, które starają się walczyć z patogenem. Kiedy zorientują się, że wewnątrz tych komórek znalazły się bakterie, namierzają zainfekowane komórki nabłonka i inicjują ich apoptozę. Apoptozę, czyli złożony proces zaprogramowanej śmierci komórki. czyli złożony proces zaprogramowanej śmierci komórki. Zapiszę więc "śmierć komórki". Zatem śmierć komórki zainicjowana przez krwinki białe. Jak narysowałem, raczej się nie zdarza, żeby tylko pojedyncza bakteria dostawała się raczej się nie zdarza, żeby tylko pojedyncza bakteria dostawała się do układu moczowo-płciowego. Raczej znacznie większa ich ilość trafia w te okolice w wyniku zakażenia. Zatem znajdzie się tu również znacznie więcej białych krwinek, Zatem znajdzie się tu również znacznie więcej białych krwinek, napływających wraz z krwią w okolicę narządów moczowo-płciowych i atakującyh zakażone komórki nabłonka oraz te bakterie, które nie zdążyły jeszcze wniknąć do komórek. Gdy wszystkie te białe krwinki dostaną się do układu moczowo-płciowego, dostaną się do układu moczowo-płciowego, gdzie normalnie nie jest ich aż tak dużo, powstaje tam stan zapalny. Zapalenie, które wiąże się z obrzękiem, pieczeniem i bólem z obrzękiem, pieczeniem i bólem wywołanymi zakażeniem chlamydią. Jeśli zakażeniu ulega cewka moczowa Jeśli zakażeniu ulega cewka moczowa mówimy o zapaleniu cewki moczowej. A uczucie pieczenia podczas oddawania moczu nazywamy dysurią. "Uria", bo chodzi o układ moczowy, a "dys", bo coś jest nie tak, nie działa prawidłowo albo jest objęte chorobą, dysuria. Podobnie jest w przypadku, kiedy zakażeniu ulega nabłonek pochwy dając zapalenie pochwy, albo gdy zapalenie wędruje wyżej, dając zapalenie szyjki macicy. Tak jak mamy termin na bolesne oddawanie moczu, mamy i termin na ból w czasie stosunku seksualnego. Nazywamy to "dys" - bo chodzi o patologię "pareunią" - dyspareunia. "Pareunia" odnosi się do stosunku seksualnego. Po drugiej stronie będziemy mieli sporo podobieństw. Po drugiej stronie będziemy mieli sporo podobieństw. Czyli jeśli chlamydia zawędruje do cewki moczowej Czyli jeśli chlamydia zawędruje do cewki moczowej to dojdzie do zapalenia cewki moczowej. Jeśli dostanie się do prostaty, czyli tej różowej struktury, powiemy o zapaleniu prostaty. Powinienem wspomnieć jeszcze o ważnej różnicy anatomicznej, Powinienem wspomnieć jeszcze o ważnej różnicy anatomicznej, polegającej na tym, że u kobiet istnieje połączenie pomiędzy macicą a jamą brzuszną poprzez jajowody. Zatem jeśli chlamydii uda się przedostać z szyjki do trzonu macicy, a dalej do jajowodów, może dojść do zakażenia w obrębie jamy brzusznej. To zdarza się również w przebiegu rzeżączki, a nazywamy to To zdarza się również w przebiegu rzeżączki, a nazywamy to zapaleniem narządów miednicy mniejszej. Zapalenie narządów miednicy mniejszej (PID). Mogą z niego wyniknąć kolejne, poważne powikłania, Mogą z niego wyniknąć kolejne, poważne powikłania, ale o tym opowiem w innym filmie. Zostało mi już bardzo mało miejsca, ale kolejnym ważnym objawem chorób przenoszonych drogą płciową, wynikającym z napływu dużej ilości białych krwinek atakujących zainfekowane komórki nabłonka i bakterie oraz apoptotycznej śmierci tychże komórek albo ich śmierci w innym mechanizmie. Czyli martwe komórki nabłonka, martwe krwinki białe i bakterie mieszają się i uchodzą z cewki moczowej u szczytu prącia, albo z ujścia cewki moczowej kobiety. albo z ujścia cewki moczowej kobiety. Ta wydzielina to ropa. Pojawia się ropna wydzielina o kremowej konsystencji, Pojawia się ropna wydzielina o kremowej konsystencji, czyli po prostu ropa, będąca mieszanką martwych krwinek białych, komórek nabłonka oraz bakterii, którą dosłownie wysikujemy. Z narządów płciowych, chlamydia może dostać się do krwi, a z nią do dowolnego miejsca w organizmie. chlamydia może dostać się do krwi, a z nią do dowolnego miejsca w organizmie. Kilka z nich wybiera szczególnie często. Kilka z nich wybiera szczególnie często. Jednym z takich miejsc jest oko. Narysowałem oko tego pana. Jak widzisz patrzy on w dół. Jak mówiłem, oprócz drogi krwiopochodnej chlamydia może dostać się do oka również przez kontakt bezpośredni. chlamydia może dostać się do oka również przez kontakt bezpośredni. Załóżmy, że ktoś ma ropną wydzielinę z cewki. Ta osoba nie wie co to i dotyka tej wydzieliny, a później wciera przez przypadek w oko, zarażając je chlamydią. Najpierw zajęta zostaje ta czerwonawa błona śluzowa zwana spojówką. Pokrywa ona wewnętrzną powierzchnię powiek. Jeśli dostanie się tu chlamydia, na spojówce zaczynają pojawiać się takie grudki, na spojówce zaczynają pojawiać się takie grudki, tu od wewnątrz powieki. Grudki kumulują się i oko zaczyna swędzieć. A drapanie oka prowadzi do jego podrażnienia. Taki stan nazywamy zapaleniem spojówek. Taki stan nazywamy zapaleniem spojówek. Drapanie i podrażnienie białej części oka może spowodować przeniesienie zakażenia w okolicę źrenicy i doprowadzić do bielma. Bielmo to zmętnienie rogówki, które znacznie upośledza widzenie. Stąd właśnie pochodzi nazwa "trachoma" oznaczająca jaglicę, będącą najczęstszą przyczyną utraty wzroku w krajach rozwijających się. Kolejnym, co może ulec zakażeniu przez krew są stawy. Na przykład ten staw kolanowy. Taki stan nazywamy infekcyjnym zapaleniem stawów. Infekcyjne zapalenie stawów. Spróbuję zapisać to na środku. Infekcyjne zapalenie stawów. Pewnie już się domyślasz, chlamydia przedostaje się z krwi do torebki stawowej. Te białe to części kostne stawu, a ta szara to chrząstka stawowa, która oddziela od siebie kości. Całość zamknięta jest w torebce stawowej wypełnionej płynem Całość zamknięta jest w torebce stawowej wypełnionej płynem nazywanym płynem stawowym, który umożliwia gładkie przesuwanie się kości względem siebie. który umożliwia gładkie przesuwanie się kości względem siebie. Gdziekolwiek dostanie się chlamydia, nie tylko do stawu, czy cewki moczowej, podążają za nią krwinki białe podążają za nią krwinki białe i robią wszystko co w ich mocy, by zwalczyć chlamydię, co skutkuje pojawieniem się objawów zapalenia, tutaj w obrębie stawu. Napływ całego mnóstwa białych krwinek do stawu Napływ całego mnóstwa białych krwinek do stawu Napływ całego mnóstwa białych krwinek do stawu znacznie utrudnia jego ruchy, bo w torebce, oprócz płynu są też krwinki białe i oczywiście bakterie, co skutkuje bólem i trudnością w poruszaniu kończyną. I tutaj uwaga, termin "dysartria" składający się z "dys", czyli patologia i "artria" czyli staw oznacza nie dysfunkcję stawu, tylko rodzaj zaburzeń mowy. Interesującą cechą chlamydiozy jest to, że oprócz infekcyjnego zapalenia stawów w jej przebiegu może dojść również do reaktywnego zapalenia stawów. Reaktywne zapalenie stawów. To nie to samo, co infekcyjne zapalenie stawów. Reaktywne zapalenie stawów jest skutkiem działania przeciwciał. Zapiszę przeciwciała skrótem AB. Przeciwciała są białkami produkowanymi do walki z zakażeniem, ale z jakiegoś powodu atakują one w tym przypadku zarówno chlamydię jak i stawy. Zatem reaktywne zapalenie stawów jest skutkiem działania przeciwciał, które miały atakować bakterie, ale z jakiegoś powodu pomyliły białka stawu z białkami chlamydii, zawędrowały do stawu i jego również zaatakowały. Atak przeciwciał daje podobne skutki do infekcyjnego zapalenia stawów. Za przeciwciałami także podążają białe krwinki i starają się im pomóc w walce z tym, co akurat atakują przeciwciała. W tym przypadku są to niestety białka występujące naturalnie w obrębie torebki stawowej. występujące naturalnie w obrębie torebki stawowej. To zjawisko może pojawić się w przebiegu różnych zakażeń, w tym po zakażeniu chlamydią i nazywane jest czasem zespołem Reitera. łatwo to zapamiętać przy pomocy mnemotechniki mówiącej, że jeśli masz zespół Reitera to nic nie widzisz, bo masz zapalenie spojówek, to nic nie widzisz, bo masz zapalenie spojówek, nie sikasz, bo masz zapalenie cewki moczowej i nie możesz wejść na drzewo, bo masz reaktywne zapalenie stawów. Poza zespołem Reitera może się zdarzyć, że zainfekowana matka przekaże chlamydię swojemu nowonarodzonemu dziecku. Gdy tak się dzieje mówimy o okołoporodowym zakażeniu chlamydią. mówimy o okołoporodowym zakażeniu chlamydią. Jednym z jego pierwszych objawów są strupy pokrywające oczy, powstające podobnie do tego, o czym mówiłem przy okazji zapalenia spojówek. powstające podobnie do tego, o czym mówiłem przy okazji zapalenia spojówek. powstające podobnie do tego, o czym mówiłem przy okazji zapalenia spojówek. Ale u noworodka może rozwinąć się również zapalenie płuc. Ale u noworodka może rozwinąć się również zapalenie płuc. I zależnie od tego w jakim stopniu chlamydia namnaża się i dociera do dziecka I zależnie od tego w jakim stopniu chlamydia namnaża się i dociera do dziecka znajdującego się w macicy może dojść również do porodu przedwczesnego. Dziecko rodzi się wtedy wcześniej niż powinno Dziecko rodzi się wtedy wcześniej niż powinno i czasem tego nie przeżywa. Dlatego tak ważne jest badanie kobiet w ciąży w kierunku chlamydii. Dlatego tak ważne jest badanie kobiet w ciąży w kierunku chlamydii. Dlatego tak ważne jest badanie kobiet w ciąży w kierunku chlamydii. Bo można jej w pełni zapobiegać.