If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Ciałko Pacinianego i Komórka Merkela - film z polskimi napisami

Stworzone przez: Raja Narayan.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Kolejnym mechanoreceptorem jest ciałko Paciniego. Jest to kolejne ciałko, o którym będziemy mówić. Zaczniemy tak samo - od zewnętrznego bodźca. Może to być szturchnięcie lub jakikolwiek inny bodziec, który będzie przekazany do warstw Twojej skóry. Wtedy dojdzie do odpowiedzi ciałka Paciniego. Wygląda ono jak na tym obrazu. Często mówi się o nim, że wygląda jak cebula. Wiesz dlaczego, prawda? Znajduje się tu bardzo wiele warstw. Inna nazwa ciałka Paciniego brzmi ciałko blaszkowate. Blaszkowate, czyli z warstwami. Ma on wiele warstw. Ta druga nazwa jest całkiem ważna, więc zapisze ją tutaj. To jest ciałko blaszkowate. Zwróć uwagę na te wszystkie warstwy. Co się stanie, gdy siła zostanie przekazana głęboko do skóry? Mamy tę warstwę. Ta warstwa zostanie w bezruchu, ale inaczej będzie z warstwą bezpośrednio za nią, tą którą teraz zaznaczyłem. Przyłożona siła spowoduje, że ten zewnętrzny okrąg w odpowiedzi na bodziec zacznie się obracać. Obracać w tę stronę, względem środka. Porównajmy to do ciałka Meisnera, które mamy powyżej. Aby ta warstwa ruszyła się w tym kierunku, względem wewnętrznej warstwy. Będziemy wymagali trochę bardziej znaczącego bodźca. Uderzenia albo trącenia, które spowoduje, że ta warstwa poruszy się względem tej. Dalej proces wygląda podobnie, jak ten o którym, mówiliśmy wcześniej w filmie o ciałku Meissnera. Gdy warstwy zaczną się przesuwać, jony sodu będą miały możliwość na wejście do tego okręgu. Okręg ten jest wyspecjalizowaną komórką nabłonkową. Mamy te wszystkie koncentryczne okręgi, które prowadzą do samego środka. Jak myślisz, co się tam znajduję, w samym środku ciałka? Jeśli powiesz, że włókno nerwowe doprowadzające, to będziesz miał całkowitą rację. Jony sody przemieszczają się pomiędzy tymi warstwami, czy też komórkami nabłonkowymi, aby dostać się do środka. Ostatecznie, bardzo dużo jonów sodu nagromadzi się w tym włóknie nerwowym doprowadzającym. Spowoduje to wytworzenie potencjału czynnościowego, który zostanie przesłany do centralnego układu nerwowego. Cały ten proces został zainicjowany przez znaczący bodziec, taki jak popchnięcie. Oznacza to, że ciałko Paciniego jest czułe na mocny dotyk. Zarówno na owłosionej, jak i nieowłosionej skórze. Przykładem może być to co narysowałem tutaj. Mamy tu palec, który uderza w skórę. Jest to bardzo silne uderzenie. Naprawdę silne szturchnięcie będzie stanowiło taki bodziec. Jak w przypadku ciałka Meissnera, tutaj też będziemy mieli podobne cechy. Aby cały proces miał miejsce, konieczny jest ciągle zmieniający się bodziec, który będzie cały czas przekazywany do centralnego układu nerwowego. Ma to sens, prawda? Ponieważ, gdy jedziemy metrem do pracy lub szkoły, znajduje się w nim bardzo wiele ludzi, którzy przepychają się i odpychają, aby zmieścić się w kabinie. Nie chciałbyś cały czas odczuwać, że ktoś popycha Cię lub szturcha. Jeśli ten istotny bodziec, taki jak to mocne szturchnięcie jest odczuwany przez ciało Paciniego, to ciałko to, będzie znajdowało się głębiej niż ciałko Meisnera. Znajduje się ono głęboko w tkance podskórnej. Czyli całkiem głęboko. Pomówmy teraz o kolejnym mechanoreceptorze zwanym komórką Merkla. Komórka Merkla. Wcześniej mówiliśmy o ciałkach. Teraz mamy pojedynczą komórką. Nasz bodziec będzie taki sam. Mamy jakiś rodzaj zewnętrznej siły, która uderza w skórę i jest przekazywana w jej głębsze warstwy, gdzie znajdują się komórki Merkla. Nie mam żadnego atrakcyjnego obrazka z tej okazji. Wynika to z tego, że komórka Merkla jest tak właściwe wyspecjalizowanym keratynocytem czy komórką nabłonkową, która wygląda podobnie do zwyczajnej komórki w Twoim naskórku. Znajduje się w naskórku i wygląda tak jak tu. Mamy tu również włókno nerwowe doprowadzające. Powód, dla którego mamy tu te wszystkie wierzchołki jest taki, że komórka Merkla zawiera wiele pęcherzyków. Możesz pamiętać, czym są pęcherzyki. Są to kuliste struktury otoczone błoną, które znajdują się w komórce. Znajdują się w nich neuropeptydy. Narysuję niewielkie neuropeptydy w każdym z nich. Prawdopodobnie słyszałeś o neuropeptydach wcześniej. Jest to po prostu peptyd, czyli łańcuch aminokwasów, które wchodzą w interakcje z układem nerwowym. To jest neuropeptyd znajdujący się w naszym pęcherzyku w naszej wyspecjalizowanej komórce nabłonkowej - komórce Merkla. Narysowałem tu również niewielki receptor. Skrótem "n" oznaczymy neuropeptyd. Natomiast "Np" receptor. To co się teraz wydarzy, to gdy siła zostanie przekazana tutaj, dojdzie do otwarcia pęcherzyka. A jego zawartość wycieknie na zewnątrz. Pozwoli to na uwolnienie neuropeptydu. Znajdzie się on we wnętrzu komórki i będzie w niej krążył. Z czasem dotrze i osiądzie tutaj. Gdy osiądzie na tym receptorze, dojdzie do otwarcia kanałów jonowych. Da to sygnał jonom sodu. Otwarte kanały jonowe pozwolą jonom sodu wejść do komórki Merkla. A ostatecznie dojść do włókien nerwowych doprowadzających. Co natomiast wytworzy potencjał czynnościowy, który umożliwi skomunikowanie się z centralnym układem nerwowym. Komórka Merkla jest tylko wyspecjalizowanym keratynocytem, czyli komórką nabłonkową. I tak jak inne keratynocyty, znajduje się w nabłonku. A dokładniej w warstwie podstawowej. Możemy też ją znaleźć niżej, w warstwie brodawkowatej. Zapiszę tu te dwa miejsca, aby podkreślić, że może się znaleźć pomiędzy nimi. Jak pamiętasz, jest to wyspecjalizowany keratynocyt, jak inne w nabłonku. Może się znajdować w warstwie podstawowej lub brodawkowatej. Wynika z tego, że jest odpowiedzialny za odbieranie delikatnych dotyków. Delikatny dotyk, zarówno na owłosionej, jak i nieowłosionej skórze. Różni się od ciałka Meisnera tym, że jest czuły na ciągły ruch. Oznacza to, że będzie on odbierał bodziec, tak długo, jak będzie on trwał. Ma to sens, ponieważ, gdy pojawi się bodziec aktywuje ten mechanoreceptor tak długo, jak neuropeptyd jest połączony z tym receptorem. Kanały jonowe będą wtedy otwarte. A jony sody będą napływały do ich wnętrza generując potencjał czynnościowy. Pamiętaj ciągły, delikatny dotyk. Jak długo bodziec jest obecny, tak długo ten mechanoreceptor będzie na niego czuły.