Jeśli widzisz tę wiadomość oznacza to, że mamy problemy z załadowaniem zewnętrznych materiałów na naszej stronie internetowej.

If you're behind a web filter, please make sure that the domains *.kastatic.org and *.kasandbox.org are unblocked.

Główna zawartość

Czym jest astma? - film z polskimi napisami

Stworzone przez: Amy Fan.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Kiedy po raz pierwszy pomyślałam o stworzeniu tego filmu, doszłam do wniosku, Kiedy po raz pierwszy pomyślałam o stworzeniu tego filmu, doszłam do wniosku, że trudno będzie opowiadać o astmie, bo wielu ludzi na nią choruje i każdy coś o niej wie. że trudno będzie opowiadać o astmie, bo wielu ludzi na nią choruje i każdy coś o niej wie. Przez to, trudne może być dotarcie do sedna sprawy. Przez to, trudne może być dotarcie do sedna sprawy. Dlatego zaczniemy od samego początku. Najpierw pomówmy o płucach. Jak wyglądają i co robią. Tutaj znajduje się tchawica. Rozgałęzia się ona na lewe i prawe oskrzele. Są one jakby trzonami płuc. Oskrzela rozgałęziają się dalej, podobnie jak drzewo, oddając niezliczona ilość coraz to mniejszych odgałęzień na różnych poziomach. Narysuję dla nas kilka takich poziomów rozgałęzień. Narysuję dla nas kilka takich poziomów rozgałęzień. Podczas aspiracji, wdychania, zasysamy do środka powietrze. Trochę jak w przypadku odkurzacza. Wszystkie te rury są połączone, są jak wąż ogrodowy. Wszystkie te rury są połączone, są jak wąż ogrodowy. Wyobraź sobie, że koniec Twojego odkurzacza dzieli się na malutkie węże ogrodowe. Tak to z grubsza wygląda. Wyobraź sobie, że koniec Twojego odkurzacza dzieli się na malutkie węże ogrodowe. Tak to z grubsza wygląda. Podczas wdechu, do płuc dostaje się tlen. O2, cząsteczka zbudowana z 2 atomów tlenu. Z kolei podczas wydechu pozbywamy się dwutlenku węgla - CO2. Z kolei podczas wydechu pozbywamy się dwutlenku węgla - CO2. Cząsteczka z jednego atomu węgla i dwóch tlenu. Astma jest klasyfikowana, jako choroba obturacyjna. Znaczy to, że utrudnione jest wydychanie, a więc usuwanie CO2. Później opowiem, gdzie to sie dokładnie dzieje. Spójrzmy na ta rurowatą konstrukcję, jaką są nasze drogi oddechowe. Spójrzmy na ta rurowatą konstrukcję, jaką są nasze drogi oddechowe. Jeśli odetniemy którąś z tych rureczek i przez nią spojrzymy, jeśli popatrzymy na jej przekrój, zobaczymy coś takiego. Jej przekrój jest okrągły i w środku ma otwór, czyli światło. Jej przekrój jest okrągły i w środku ma otwór, czyli światło. Jej przekrój jest okrągły i w środku ma otwór, czyli światło. Światło to po prostu środek jakiejś rury. To tędy przechodzi powietrze. W ścianie dróg oddechowych znajdziemy tkankę łączną, gruczoły i różne inne rzeczy. W ścianie dróg oddechowych znajdziemy tkankę łączną, gruczoły i różne inne rzeczy. W ścianie dróg oddechowych znajdziemy tkankę łączną, gruczoły i różne inne rzeczy. Ale opowiem trochę więcej o warstwie mięśniówki gładkiej, która też znajduje się w tej ścianie. Ale opowiem trochę więcej o warstwie mięśniówki gładkiej, która też znajduje się w tej ścianie. Jako, że jest to tkanka mięśniowa, może się kurczyć i powodować zmianę kształtu swojego otoczenia. W przypadku astmy, skurcz tych mięśni może powodować zamknięcie światła dróg oddechowych. W przypadku astmy, skurcz tych mięśni może powodować zamknięcie światła dróg oddechowych. Narysuję to. Tutaj mamy zewnętrzną część ściany. U pacjenta z atakiem astmy, środek dróg oddechowych, ich światło, jest mniejszy. U pacjenta z atakiem astmy, środek dróg oddechowych, ich światło, jest mniejszy. U pacjenta z atakiem astmy, środek dróg oddechowych, ich światło, jest mniejszy. Mniej więcej tak to wygląda. Dzieje się tak dlatego, że ta mięśniówka na wokoło kurczy się i je uciska. Dzieje się tak dlatego, że ta mięśniówka na wokoło kurczy się i je uciska. Co gorsza, stan zapalny doprowadza do wydzielania płynu. Co gorsza, stan zapalny doprowadza do wydzielania płynu. W świetle oskrzeli, które powinno być suche i przezierne (??) pojawia się płyn. W świetle oskrzeli, które powinno być suche i drożne pojawia się płyn. Zatem, nie dość, że drogi oddechowe się zwężają, to jeszcze toną w wydzielinie śluzowej. Zatem, nie dość, że drogi oddechowe się zwężają, to jeszcze toną w wydzielinie śluzowej. Tak wygląda astma od strony naszych dróg oddechowych. Tak wygląda astma od strony naszych dróg oddechowych. Pokazałam to tylko na jednej "rurce", ale wyobraź sobie, że to dzieje się w nich wszystkich, Pokazałam to tylko na jednej "rurce", ale wyobraź sobie, że to dzieje się w nich wszystkich, Pokazałam to tylko na jednej "rurce", ale wyobraź sobie, że to dzieje się w nich wszystkich, na każdym z tych niższych poziomów. Powietrze naprawdę ma problem, żeby się tędy przedostać. Wyobraź sobie odkurzacz, narysuję nam go. To bardzo prymitywny model odkurzacza. Ma on ogromną moc ssącą powietrze do środka, ale jego wypuszczanie na zewnątrz jest procesem biernym, Ma on ogromną moc ssącą powietrze do środka, ale jego wypuszczanie na zewnątrz jest procesem biernym, więc nie działa wtedy żadna siła wyrzucająca powietrze ze środka. więc nie działa wtedy żadna siła wyrzucająca powietrze ze środka. W takim wypadku, zwężenie światła utrudnia przepływ powietrza, ale podczas wdechu działa przynajmniej jakaś siła, która ciągnie je do środka. ale podczas wdechu działa przynajmniej jakaś siła, która ciągnie je do środka. Inaczej jest podczas wydechu, kiedy powietrze powinno biernie opuścić płuca. Inaczej jest podczas wydechu, kiedy powietrze powinno biernie opuścić płuca. Dlatego w astmie, pacjenci mają problem z wydechem. Powrócimy do tego zagadnienia, kiedy będę opowiadać jak to brzmi podczas osłuchiwania. Powrócimy do tego zagadnienia, kiedy będę opowiadać jak to brzmi podczas osłuchiwania. Teraz zastanówmy się nad tym, co jest przyczyna tego stanu. Dlaczego drogi oddechowe nagle się zamykają? Dlaczego organizm do tego dopuszcza i co wyzwala ten stan? Pierwsza rzecz, o której zawsze powinniśmy myśleć przy okazji płuc, to palenie papierosów. Pierwsza rzecz, o której zawsze powinniśmy myśleć przy okazji płuc, to palenie papierosów. Palenie może być bardzo silnym czynnikiem spustowym dla astmy. I to nawet nie musi być czynne palenie - wystarczy bierne. I to nawet nie musi być czynne palenie - wystarczy bierne. Dzieci chorujące na astmę są na to bardzo narażone, jeśli ich rodzice są palaczami. Dzieci chorujące na astmę są na to bardzo narażone, jeśli ich rodzice są palaczami. Nawet jeśli rodzice nie palą w domu, ale noszą w domu te same ubrania, w których byli podczas palenia. To może wywołać astmę, bo w dymie tytoniowym są miliardy cząsteczek substancji, To może wywołać astmę, bo w dymie tytoniowym są miliardy cząsteczek substancji, które nie powinny znaleźć się w płucach. Jeśli się w nich znajdą, mogą powodować rozwój tego procesu. Kolejna rzecz - żyjemy w czasach, kiedy otacza nas całe mnóstwo różnych maszyn. Na przykład samochodów. Spaliny samochodowe, których jest szczególnie dużo w większych miastach, również są silnym czynnikiem rozwoju astmy. Są na nią narażone osoby, których praca wiąże się z ekspozycją na azbest oraz inne zanieczyszczenia trafiające do płuc. Będę je zapisywać, bo nie nadążę z rysowaniem. Może to być farba - pamiętaj, że u każdego pacjenta występują inne czynniki spustowe. Nie wszystkie osoby z astmą reagują tak samo na te same substancje. Nie wszystkie osoby z astmą reagują tak samo na te same substancje. Niektórzy, co jest bardzo smutne, mogą reagować napadem astmy na niektóre pokarmy. Można być uczulonym na pokarm. Nawet składniki piwa czy wina mogą u niektórych wywoływać objawy astmy. Nawet składniki piwa czy wina mogą u niektórych wywoływać objawy astmy. Kolejna, bardzo powszechna rzecz, to stres. Nasz organizm może reagować na stres na różne sposoby. Może na przykład nasilać stan zapalny, a astma to w gruncie rzeczy proces zapalny. Następny przykład jest dość interesujący. Popularny lek, który za pewne większość z nas kiedyś zażyła, a który może wyzwalać astmę nawet u 30% dorosłych pacjentów - aspiryna. a który może wyzwalać astmę nawet u 30% dorosłych pacjentów - aspiryna. Pomoże na ból głowy, ale jednocześnie może wywołać atak astmy. Pomoże na ból głowy, ale jednocześnie może wywołać atak astmy. I na koniec - u małych dzieci, które kompletnie różnią się od dorosłych, może wystąpić refluks żołądkowo-przełykowy, który nazywamy czasem zgagą, kiedy zawartość żołądka cofa się do przełyku. Przez to, że są tak małe, wejścia do przełyku i dróg oddechowych leżą bardzo blisko siebie, więc zawartość żołądka może trafić z przełyku do tchawicy i powodować atak astmy. Jak widzisz, jest tu cały wachlarz różnych aspektów życia. Prawdopodobnie dlatego tak wielu ludzi choruje na astmę i tak bardzo różni się ona pomiędzy pacjentami. Powróćmy do klinicznego spojrzenia na astmę. Powróćmy do klinicznego spojrzenia na astmę. Co usłyszysz przez stetoskop podczas osłuchiwania osoby z napadem astmy? Co usłyszysz przez stetoskop podczas osłuchiwania osoby z napadem astmy? Narysuję stetoskop. Osłuchujemy te płuca. Pamiętajmy o tym, co powiedziałam wcześniej, że nie tylko drogi oddechowe się kurczą, ale także jest w nich płyn. że nie tylko drogi oddechowe się kurczą, ale także jest w nich płyn. W wyniku stanu zapalnego, organizm wydziela płyn i śluz do wnętrza tych przewodów. W wyniku stanu zapalnego, organizm wydziela płyn i śluz do wnętrza tych przewodów. W wyniku stanu zapalnego, organizm wydziela płyn i śluz do wnętrza tych przewodów. A co się dzieje, kiedy mamy powietrze i płyn? Powstają pęcherzyki. Pęcherzyki te tworzą się i pękają, kiedy pacjent stara się oddychać Pęcherzyki te tworzą się i pękają, kiedy pacjent stara się oddychać i możemy to usłyszeć. Słyszymy wysokie dźwięki, nazywane świstami. Świsty są charakterystyczne dla chorób obturacyjnych, takich jak astma. Świsty są charakterystyczne dla chorób obturacyjnych, takich jak astma. Brzmią one podobnie do gwizdu i słychać je podczas wydechu, jako wysokie dźwięki słyszalne nad całymi polami płucnymi. Narysuję linię, która podzieli nasze płuca na dwie części. Narysuję linię, która podzieli nasze płuca na dwie części. Tutaj mamy górne, a tam dolne drogi oddechowe. [w rzeczywistości tchawica należy do dolnych dróg oddechowych] W astmie, świsty są skutkiem choroby toczącej się w tych małych drogach oddechowych W astmie, świsty są skutkiem choroby toczącej się w tych małych drogach oddechowych i słychać je w czasie wydechu. Jeśli dźwięki powstają podczas wdechu, to zwykle są spowodowane obecnością ciała obcego, czy też jakiegoś innego procesu, który zwęża górne drogi oddechowe. W astmie się tak nie dzieje, chyba że mamy do czynienia z pacjentem w bardzo ciężkim stanie. W astmie się tak nie dzieje, chyba że mamy do czynienia z pacjentem w bardzo ciężkim stanie. Zazwyczaj pacjent z astmą może nabrać powietrza, a to z wydechem ma problem. Zazwyczaj pacjent z astmą może nabrać powietrza, a to z wydechem ma problem. Wtedy słychać świsty. Jeszcze raz, "odkurzacz" wciąga powietrze więc wdech zachodzi w miarę normalnie. Ale wydech jest bierny, więc sprawia problemy. Ale wydech jest bierny, więc sprawia problemy. Najważniejsze do zapamiętania: astma, świsty, choroba małych dróg oddechowych. Teraz druga część. Ja nie choruję na astmę, dlatego zawsze czuję, że nie jestem odpowiednią osobą żeby opowiadać o tym, jak czuje się pacjent z astmą. Możemy sobie jednak wyobrazić, że jeśli ktoś ma problem z czymś tak niezbędnym jak oddychanie, Możemy sobie jednak wyobrazić, że jeśli ktoś ma problem z czymś tak niezbędnym jak oddychanie, z wdechem i wydechem, to musi być straszne. Osoba taka będzie się skarżyć na uczucie duszności. Osoba taka będzie się skarżyć na uczucie duszności. Duszność to bardzo częsty sposób opisywania tych objawów, trudności ze złapaniem oddechu. W zależności od ciężkości doświadczanych ataków, pacjenci mają inhalatory z różnymi lekami doraźnymi. Kiedy nie mogą oddychać i zaczynają panikować, użycie takiego inhalatora umożliwia otwarcie dróg oddechowych. użycie takiego inhalatora umożliwia otwarcie dróg oddechowych. Te leki są niezwykle ważne, ponieważ pomagają pacjentom oddychać, ale także sprawiają, że pacjent czuje, że może oddychać. To bardzo pomaga zmniejszyć uczucie paniki i dyskomfortu związanego z utrudnionym oddychaniem. To bardzo pomaga zmniejszyć uczucie paniki i dyskomfortu związanego z utrudnionym oddychaniem. To bardzo pomaga zmniejszyć uczucie paniki i dyskomfortu związanego z utrudnionym oddychaniem. Na koniec chciałabym wspomnieć o dwóch chorobach powiązanych z astmą. Na koniec chciałabym wspomnieć o dwóch chorobach powiązanych z astmą. Na koniec chciałabym wspomnieć o dwóch chorobach powiązanych z astmą. Pierwsza to atopowe zapalenie skóry, Pierwsza to atopowe zapalenie skóry, manifestujące się suchymi zmianami na skórze. Ulega ona zapaleniu, może być zaczerwieniona i swędząca albo przesuszona i łuszcząca. I druga rzecz - alergie, a właściwie alergiczny nieżyt nosa. a właściwie alergiczny nieżyt nosa. Niektórzy nazywają to po prostu alergią. Te trzy jednostki chorobowe, z jakiegoś powodu lubią występować razem. Jeśli ktoś ma jedną z nich, to możliwe, że rozwiną się u niego także dwie pozostałe. Jeśli ktoś ma jedną z nich, to możliwe, że rozwiną się u niego także dwie pozostałe. Nie do końca wiemy, dlaczego tak jest. Wciąż jeszcze badamy jaki jest związek między nimi, ale takowy na pewno istnieje, szczególnie u dzieci. Na tym w skrócie polega astma. Na tym w skrócie polega astma. Kluczowe rzeczy do zapamiętania o astmie: zwężenie małych dróg oddechowych, powodujące duszność i świsty podczas osłuchiwania.