If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Diagnostyka zapalenia oskrzelików — film z polskimi napisami

Stworzone przez: Matthew McPheeters.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Na początek przypomnijmy sobie szybko czym jest zapalenie oskrzelików. Jak wskazuje nazwa, choroba dotyczy oskrzelików, czyli końcowych odcinków dróg oddechowych. Tutaj znajduje się tchawica, dalej oskrzela. Dalej docieramy tutaj, do oskrzelików końcowych. Natomiast tutaj, tuż przy pęcherzykach płucnych znajdują się oskrzeliki oddechowe. Zwykle ich nie rozróżniamy i nazywamy po prostu oskrzelikami. Nazwa choroby mówi też o rodzaju patologii - jest to zapalenie. Może ono dotykać zarówno oskrzelików końcowych, jak i oddechowych. Może ono dotykać zarówno oskrzelików końcowych, jak i oddechowych. Jak prowadzimy diagnostykę? Zanim postawimy rozpoznanie, należy przeprowadzić diagnostykę różnicową i upewnić się, że to właśnie ta choroba. Zastanówmy się, co znajduje się na liście. Zastanówmy się, co znajduje się na liście. Spójrz na ten schemat układu oddechowego. Dzięki niemu łatwiej będzie nam przez to przejść. Dzięki niemu łatwiej będzie nam przez to przejść. Skoro skupiamy się na zapaleniu oskrzelików, to ono powinno znaleźć się na szczycie listy. Dobrze wiemy już na czym ono polega. I teraz, inne choroby toczące się w oskrzelikach I teraz, inne choroby toczące się w oskrzelikach będą dawały podobne objawy. Należą do nich między innymi astma i różne reakcje alergiczne. Zdarza się też, że choroby tkanki płucnej objawiają się podobnie do chorób dróg oddechowych. Dzieje się tak w przypadku zapalenia płuc. Zapalenie płuc to infekcja pęcherzyków płucnych, będących elementem układu oddechowego, w którym zachodzi wymiana gazowa pomiędzy organizmem a otoczeniem. Chciałbym zamieścić na liście jeszcze jedną rzecz - aspirację ciała obcego. Kiedy dziecko coś połyka, na przykład ziarno kukurydzy, może się zakrztusić i zablokować drogi oddechowe. Wtedy także pojawiają się objawy podobne do objawów zapalenia oskrzelików. Po ustaleniu rozpoznań różnicowych przechodzimy już konkretnie do diagnostyki zapalenia oskrzelików. przechodzimy już konkretnie do diagnostyki zapalenia oskrzelików. Robi się to przede wszystkim na podstawie obrazu klinicznego. To znaczy, że do rozpoznania wystarczy zebranie wywiadu i przeprowadzenie badania fizykalnego. Na zapalenie oskrzelików będzie nam wskazywać kilka charakterystycznych informacji z wywiadu. Jedną z nich jest wiek. To ważne, bo na zapalenie oskrzelików chorują głównie dzieci poniżej 2 roku życia. To ważne, bo na zapalenie oskrzelików chorują głównie dzieci poniżej 2 roku życia. To ważne, bo na zapalenie oskrzelików chorują głównie dzieci poniżej 2 roku życia. Jest też parę charakterystycznych objawów. Jest też parę charakterystycznych objawów. Obejmują one kaszel, katar, zatkany nos oraz świst. Ale to jeszcze za mało. Jaki będą objawy przedmiotowe? Mogą się one różnić u różnych pacjentów. Nie każde dziecko będzie miało taki sam zestaw objawów. Nie każde dziecko będzie miało taki sam zestaw objawów. Może pojawić się gorączka, Może pojawić się gorączka, przyspieszenie akcji serca. Jest jeden ważny objaw, o którym może nie zawsze myślimy w kategorii objawów, saturacja. Saturacja odzwierciedla zdolność organizmu do pobierania tlenu, Saturacja odzwierciedla zdolność organizmu do pobierania tlenu, więc m.in. czynność płuc. Zapalenie oskrzelików jest chorobą układu oddechowego i jeśli jego przebieg jest ciężki to dziecko może mieć problem z dostarczaniem tlenu do organizmu, co objawi się jako niska saturacja. Co jeszcze znajdziemy w badaniu fizykalnym? Istotą choroby jest stan zapalny oskrzelików. Wszystkie objawy schorzenia wynikają z zachodzących w jego przebiegu Wszystkie objawy schorzenia wynikają z zachodzących w jego przebiegu mechanizmów patofizjologicznych. Przyda się rysunek. To jest oskrzelik w przekroju poprzecznym, dlatego przypomina kawałek rury. dlatego przypomina kawałek rury. Ten okrąg w środku to światło oskrzelika. Tak jest w prawidłowych warunkach, a tak kiedy toczy się zapalenie. Ściana oskrzelika objęta jest zapaleniem, przez co światło znacznie się zwęża. Jego wnętrze jest dużo węższe niż w normalnych warunkach. Jego wnętrze jest dużo węższe niż w normalnych warunkach. Średnica dróg oddechowych się zmniejsza. Grubość ściany oskrzelika zwiększa się z takiej do takiej. Pomyśl jak to wpłynie na przepływ powietrza do płuc i z powrotem. Pomyśl jak to wpłynie na przepływ powietrza do płuc i z powrotem. Żeby tyle samo gazu przedostało się przez węższą przestrzeń, Żeby tyle samo gazu przedostało się przez węższą przestrzeń, musi się on poruszać znacznie szybciej. W konsekwencji pojawia się bardzo charakterystyczny objaw zapalenia - świst. Świsty słyszalne są za pomocą stetoskopu, jako wysokie dźwięki pojawiające się głównie w czasie wydechu. jako wysokie dźwięki pojawiające się głównie w czasie wydechu. Posłuchaj nagrania. (świszczący oddech) Dobrze, to charakterystyczne objawy w badaniu fizykalnym. Dobrze, to charakterystyczne objawy w badaniu fizykalnym. Co jeszcze? Mogą pojawiać się objawy duszności, takie jak przyspieszenie oddychania. Ogólnie nazywamy to zwiększeniem wysiłku oddechowego. Zapiszę to jako WOB - to skrót od nazwy angielskiej. To bardzo charakterystyczny objaw. To bardzo charakterystyczny objaw. Ale czasami przeprowadzamy też badania dodatkowe, które pomagają postawić diagnozę. Jak mówiłem, zapalenie oskrzelików jest zwykle rozpoznawane na podstawie objawów, więc nie są one rutynowo przeprowadzane. Rzadko się je wykonuje, jakie są zatem wskazania? Robimy je, kiedy trzeba wykluczyć inne rozpoznania różnicowe. Robimy je, kiedy trzeba wykluczyć inne rozpoznania różnicowe. Jednym z ważniejszych badań jest wymaz z jamy nosowej. Masz pewnie jakieś pojęcie na czym polega. Sięga się do nosa długą wymazówką, podobną do patyczka kosmetycznego Sięga się do nosa długą wymazówką, podobną do patyczka kosmetycznego i pobiera wydzielinę z jamy nosowej. Narysuję ją na wymazówce, żeby obraz był bardziej czytelny. żeby obraz był bardziej czytelny. Pobrany materiał badamy m.in. w kierunku wirusów. Dwa główne testy to NAAT, oparty na amplifikacji kwasów nukleinowych oraz PCR, oparty na łańcuchowej reakcji polimerazy. Badania te powiedzą nam o obecności wirusa w jamie nosowo-gardłowej, ale nie są w 100% użyteczne klinicznie, bo wynik niekoniecznie zmienia postępowanie u dziecka chorego na zapalenie oskrzelików. Kolejnym ważnym badaniem jest RTG klatki piersiowej. Zanim przyjrzymy się przykładowi, narysuję kilka schematów, żebyśmy wiedzieli czego możemy się spodziewać. żebyśmy wiedzieli czego możemy się spodziewać. Zaczniemy od schematu oskrzelika, tak jak to było w przypadku świstu. Wróćmy więc do znanego nam już rysunku przekroju poprzecznego przez oskrzelik. Normalnie oskrzeliki mają cienkie ściany, niewidoczne w RTG. Jednak pod wpływem zapalenia ich światło ulega zwężeniu, Jednak pod wpływem zapalenia ich światło ulega zwężeniu, a ściany stają się bardziej wyraźne. Stan zapalny obejmuje nie tylko ściany oskrzelików, Stan zapalny obejmuje nie tylko ściany oskrzelików, ulegają mu także okoliczne tkanki. Zmiany te można uchwycić na RTG klatki piersiowej. Na zdjęciu widać wtedy oskrzele w przekroju poprzecznym Na zdjęciu widać wtedy oskrzele w przekroju poprzecznym jako niewielki okrąg o wyraźnej ścianie. Mówimy wtedy o pogrubiałym rysunku okołooskrzelowym. Żeby wyjaśnić drugi charakterystyczny objaw w RTG narysuję bardzo ogólny schemat płuc. Mamy na nim drogi oddechowe oraz tkankę płucną. Zapalenie oskrzelików to zapalenie w tym miejscu, tak? Wszędzie tutaj toczy się stan zapalny. I tutaj także. Drogi oddechowe ulegają tu znacznemu zwężeniu, jak pokazałem tutaj. Podczas wdechu, powietrze odnajduje jakoś drogę do wnętrza pęcherzyków. Podczas wdechu, powietrze odnajduje jakoś drogę do wnętrza pęcherzyków. Jednak podczas wydechu, ma spory problem z tym, żeby je opuścić. Nie może się wydostać i zostaje uwięzione w płucach. Zobacz co się będzie działo na przestrzeni czasu. Powietrze dociera do płuc, ale nie może się wydostać, Powietrze dociera do płuc, ale nie może się wydostać, więc pozostaje w środku powodując ich rozdęcie. Podczas następnych wdechów kolejne porcje powietrza jeszcze silniej wypełniają płuca nie mogąc się wydostać. Z czasem, w płucach zaczyna zalegać znaczna ilość powietrza. Z czasem, w płucach zaczyna zalegać znaczna ilość powietrza. Mówimy wtedy o pułapce powietrznej lub rozdęciu (hiperinflacji) płuc. Jak będzie to wyglądało w RTG? Na początek małe wyjaśnienie co jest czym. W tym miejscu znajduje się tchawica. Jest ona częścią dróg oddechowych, co można poznać po ciemniejszym odcieniu. Podąża ona niżej i rozgałęzia się na dwa oskrzela główne, Podąża ona niżej i rozgałęzia się na dwa oskrzela główne, które wnikają do płuc. Te nieco jaśniejsze przestrzenie to właśnie płuca. Natomiast ta owalna struktura w środku to serce. Natomiast ta owalna struktura w środku to serce. Tu niżej znajduje się żołądek. Można by było go wziąć za część płuca, gdyby nie to, że oddziela je od siebie cienka kopulasta struktura - przepona. że oddziela je od siebie cienka kopulasta struktura - przepona. że oddziela je od siebie cienka kopulasta struktura - przepona. Przepona to bardzo ważny mięsień, którego skurcz rozpręża płuca, a tym samym umożliwia nam oddychanie. Teraz, jak znaleźć ten pogrubiały rysunek okołooskrzelowy. Będziemy szukać owalnego kształtu, opisywanego przez niektórych jako płatki Cheerios. opisywanego przez niektórych jako płatki Cheerios. Przyjrzyj się, jest ich na tym zdjęciu całkiem sporo, Przyjrzyj się, jest ich na tym zdjęciu całkiem sporo, ale trudno jest je dojrzeć. O, tu jest jeden. Zobacz, białe kółeczko z czarną kropką w środku. Zobacz, białe kółeczko z czarną kropką w środku. Zaznaczę je wyraźniej. Zamaluję to i kolejne w tym miejscu. Przy odrobinie wysiłku, kolejne powinny być już łatwiej widoczne. Zaznaczę jeszcze to. Kiedy zobaczysz kilka pierwszych, okazuje się, że widać je wszędzie. Znajdź jedno, a znajdziesz wszystkie. Tutaj i tutaj, i tutaj też, na obwodzie płuca. Tutaj też jest kilka, i tu, i tu, i tu. A więc pogrubiały rysunek okołooskrzelowy, częste znalezisko u pacjentów z zapaleniem oskrzelików. Drugie - pułapka powietrzna nie zawsze jest aż tak wyraźnie widoczne. Najłatwiej jest je zobaczyć, kiedy najpierw przyjrzymy się przeponie. Widzisz te kopuły? Tutaj kryje się przepona. Zaznaczę ją wyraźniej. Widzisz, kiedy płuca ulegają rozdęciu, przepona jest bardzo elastyczna, więc rozdęcie płuc spycha ją w dół powodując spłaszczenie jej kopuł. Mniej więcej tak. Zatem gdy płuca ulegają hiperinflacji, popychają przeponę ku dołowi i widać to na RTG jako spłaszczenie kopuł przepony. i widać to na RTG jako spłaszczenie kopuł przepony. Jak mówiłem, nie zawsze łatwo to dostrzec, ale to kolejne znalezisko, częste w zapaleniu oskrzelików. ale to kolejne znalezisko, częste w zapaleniu oskrzelików. Podsumowując, jeśli zapamiętasz, że zapalenie oskrzelików występuje najczęściej u dzieci poniżej 2-go roku życia i objawia się kaszlem, katarem, a osłuchowo świstem wydechowym a osłuchowo świstem wydechowym to tylko krok dzieli Cię od postawienia prawidłowej diagnozy.