If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Leczenie zapalenia oskrzelików — film z polskimi napisami

Stworzone przez: Matthew McPheeters.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

W tym filmie opowiem co nieco na temat leczenia zapalenia oskrzelików. W tym filmie opowiem co nieco na temat leczenia zapalenia oskrzelików. Na początek jednak przypomnę, na czym ono polega, żeby łatwiej nam było zrozumieć metody leczenia. Już na podstawie nazwy możemy się domyśleć czym z grubsza jest zapalenie oskrzelików. To stan zapalny w obrębie oskrzelików, widocznych na naszym schemacie układu oddechowego. widocznych na naszym schemacie układu oddechowego. Na powiększonym fragmencie kolor pomarańczowy symbolizuje oskrzeliki objęte zapaleniem. kolor pomarańczowy symbolizuje oskrzeliki objęte zapaleniem. Zapalenie oskrzelików to choroba zakaźna występująca powszechnie u dzieci poniżej 2rż. Wywołuje ją głównie wirus RSV. Zanim przejdziemy do metod leczenia, Zanim przejdziemy do metod leczenia, chciałbym jeszcze przytoczyć metody zapobiegania infekcji. chciałbym jeszcze przytoczyć metody zapobiegania infekcji. chciałbym jeszcze przytoczyć metody zapobiegania infekcji. Opowiem o dwóch takich metodach. Pierwsza obejmuje działania mające na celu zapobieganie kontaktowi z wirusem. Najprostszym i najbardziej skutecznym sposobem jest zwykłe mycie rąk. Proste, ale jakże efektywne. Bo wirus najczęściej przenosi się do układu oddechowego poprzez ręce. Bo wirus najczęściej przenosi się do układu oddechowego poprzez ręce. Kolejny sposób to trzymanie dzieci z daleka od chorych osób. Druga metoda polega na poprawie zdolności organizmu do walki z wirusem, Druga metoda polega na poprawie zdolności organizmu do walki z wirusem, kiedy już dojdzie do kontaktu. Na zapalenie oskrzelików narażone są przede wszystkim najmłodsze dzieci Na zapalenie oskrzelików narażone są przede wszystkim najmłodsze dzieci i jednym ze sposobów na poprawę ich odporności jest karmienie piersią. i jednym ze sposobów na poprawę ich odporności jest karmienie piersią. Mleko matki zawiera mnóstwo substancji czynnych, w tym przeciwciał, które wspomagają układ odpornościowy dziecka. które wspomagają układ odpornościowy dziecka. Ważna jest także ochrona przez narażeniem na dym tytoniowy. Palenie bierne jest przyczyną rozwoju stanu zapalnego w drogach oddechowych, Palenie bierne jest przyczyną rozwoju stanu zapalnego w drogach oddechowych, więc dzieci narażone na dym tytoniowy są wystawione na większe ryzyko zachorowania w przypadku kontaktu z RSV, bo w ich drogach oddechowych toczy się już stan zapalny. bo w ich drogach oddechowych toczy się już stan zapalny. Ostatnim, o czym chcę wspomnieć jest lek - paliwizumab. Paliwizumab to specjalny preparat przeznaczony dla dzieci obarczonych bardzo wysokim ryzykiem nie tylko zakażenia, ale przede wszystkim ryzykiem ciężkiego przebiegu choroby. nie tylko zakażenia, ale przede wszystkim ryzykiem ciężkiego przebiegu choroby. Zatem do zastosowania paliwizumabu kwalifikują się wcześniaki oraz dzieci z chorobami płuc oraz serca, które sprawiają, że mogą ciężko przejść zapalenie. Zatem paliwizumab. Lek ten zawiera przeciwciała przeciwko RSV. Podaje się go we wstrzyknięciu, więc przeciwciała wędrują we krwi i w razie kontaktu z RSV - atakują go. Otaczają wirus i ułatwiają organizmowi zniszczenie patogenu Otaczają wirus i ułatwiają organizmowi zniszczenie patogenu jeszcze zanim zdoła zainfekować tkanki. Ale jak mówiłem, paliwizumab podajemy tylko dzieciom wysokiego ryzyka. Wiemy już jak zapobiegać zapaleniu oskrzelików, przejdźmy więc do leczenia. Pierwszą kwestią, jaką należy rozstrzygnąć jest to, Pierwszą kwestią, jaką należy rozstrzygnąć jest to, gdzie prowadzić leczenie? W wyborze: szpital czy dom? należy uwzględnić przede wszystkim dwa czynniki. należy uwzględnić przede wszystkim dwa czynniki. Pierwszy to ryzyko wystąpienia ciężkich objawów. W grupie wysokiego ryzyka ciężkiego przebiegu choroby W grupie wysokiego ryzyka ciężkiego przebiegu choroby znajdują się wcześniaki, niemowlęta poniżej 3 miesiąca życia oraz dzieci z chorobami serca lub płuc. U pozostałych dzieci ryzyko ciężkiego przebiegu uznajemy za niskie. U pozostałych dzieci ryzyko ciężkiego przebiegu uznajemy za niskie. Drugim czynnikiem branym pod uwagę w wyborze miejsca terapii Drugim czynnikiem branym pod uwagę w wyborze miejsca terapii jest stan dziecka. Jego wyznacznikiem jest saturacja. Jego wyznacznikiem jest saturacja. Saturacja to stopień wysycenia krwi tlenem, mówi nam o tym ile tlenu znajduje się we krwi. Zatem pośrednio świadczy o tym, jak dobrze funkcjonują płuca. Saturację mierzymy w procentach. Norma to 100% Jeśli dziecko ma saturację poniżej 92 procent, określamy jego stan jako ciężki. Saturacja powyżej 92 procent świadczy o lepszym stanie pacjenta. Gdzie w takim razie prowadzić leczenie? Jeśli dziecko jest w dobrym stanie i ryzyko ciężkiego przebiegu choroby jest niskie i ryzyko ciężkiego przebiegu choroby jest niskie to można leczyć je w warunkach domowych. Jeśli jednak ryzyko ciężkiego przebiegu jest wysokie, nawet jeśli dziecko jest w dobrym stanie, albo jeśli stan dziecka jest ciężki, nawet gdy ryzyko ciężkiego przebiegu jest małe, to należy je leczyć w szpitalu. Czyli kwestię miejsca mamy za sobą, a na czym będzie polegało to leczenie? Trzeba pamiętać o tym, że leczenie zapalenia oskrzelików jest objawowe i wspomagające. Co to oznacza? To znaczy, że polega na zwalczaniu objawów występujących u pacjenta i wspomaganiu jego organizmu, by mógł jak najbardziej efektywnie walczyć z infekcją, a nie na podawaniu leków, które działają specyficznie, na dany patogen. Leczenie dziecka w domu polega zatem na dobrym nawadnianiu polega zatem na dobrym nawadnianiu i dobrym odżywianiu dziecka. Ponadto należy je dokładnie obserwować, Ponadto należy je dokładnie obserwować, żeby wyłapać w razie czego objawy świadczące o ciężkim przebiegu choroby. Obejmują one duszność, przyspieszenie akcji serca i nadmierną senność z zaburzeniami świadomości. Leczenie w warunkach szpitalnych także jest wspomagające. Również opiera się na odpowiednim nawodnieniu i odżywieniu dziecka, Również opiera się na odpowiednim nawodnieniu i odżywieniu dziecka, ale także na wspomaganiu oddychania. ale także na wspomaganiu oddychania. Można to osiągnąć na różne sposoby. Przyjrzyjmy się używanym w tym celu lekom. Żeby wyjaśnić ich sposób działania Żeby wyjaśnić ich sposób działania przywołam rysunek oskrzelików. Co tu się dzieje? Na pomarańczowo zaznaczone są części objęte stanem zapalnym. Na pomarańczowo zaznaczone są części objęte stanem zapalnym. Jak widzisz, zapalenie sprawia, że światło dróg oddechowych znacznie się zwęża. że światło dróg oddechowych znacznie się zwęża. Ale chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze parę innych rzeczy. Ale chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze parę innych rzeczy. Te różowe struktury otaczające oskrzeliki Te różowe struktury otaczające oskrzeliki to mięśniówka. Jej skurcz także zwęża oskrzela. Jej skurcz także zwęża oskrzela. Żółty element w samym środku to czop śluzowy. Żółty element w samym środku to czop śluzowy. Stan zapalny wiąże się ze wzmożoną produkcją wydzieliny, Stan zapalny wiąże się ze wzmożoną produkcją wydzieliny, która gromadzi się w drogach oddechowych i może je zablokować. która gromadzi się w drogach oddechowych i może je zablokować. Mówię o tym wszystkim, bo mamy różne grupy leków, które działają na różnych poziomach. Mówiłem już, że leczenie szpitalne to przede wszystkim osiągnięcie dobrego natlenienia. że leczenie szpitalne to przede wszystkim osiągnięcie dobrego natlenienia. Jakich leków możemy użyć? Jakich leków możemy użyć? Można je podzielić na dwie grupy. Pierwsza poprawia natlenienie bezpośrednio, a druga pośrednio. a druga pośrednio. Bezpośrednio, co bardzo logiczne, Bezpośrednio, co bardzo logiczne, działa sam tlen. W powietrzu, tlen stanowi 40% mieszaniny gazów [popr. 21%] W tlenoterapii możemy użyć mieszaniny gazów zawierającej nawet 100% tlenu. Z każdym oddechem, z pęcherzyków do krwi może przedostać się wówczas znacznie większa ilość tlenu, dzięki czemu rośnie saturacja. Z kolei pośrednio działają beta-mimetyki. Beta-mimetyki sprawiają, że rozkurcza się mięśniówka gładka oskrzelików. Beta-mimetyki sprawiają, że rozkurcza się mięśniówka gładka oskrzelików. Nie może się ona skurczyć, pozostaje rozluźniona. pozostaje rozluźniona. Dzięki temu więcej gazu może przedostać się do pęcherzyków, a co za tym idzie, więcej tlenu może dostać się do krwi. Używamy także hipertonicznych roztworów soli. Dziecko inhaluje taki roztwór, a dzięki temu, że jest hipertoniczny "wyciąga" wodę z komórek objętych zapaleniem do światła dróg oddechowych. Rozrzedza to czopy śluzowe, co ułatwia odkrztuszenie wydzieliny, więc łagodzi blokadę drzewa oskrzelowego i usprawnia przepływ powietrza. Kolejna klasa leków to glikokortykosteroidy. Ich działanie polega na hamowaniu stanu zapalnego. Ich działanie polega na hamowaniu stanu zapalnego. Podanie glikokortykosteroidu zmniejsza stan zapalny. Podanie glikokortykosteroidu zmniejsza stan zapalny. A redukcja zapalenia sprawia, że drogi oddechowe rozszerzają się umożliwiając większej ilości powietrza dotarcie do pęcherzyków. Ostatni lek, o którym chcę wspomnieć to epinefryna. Ostatni lek, o którym chcę wspomnieć to epinefryna. Zapisałem ją tym samym kolorem co beta-mimetyki, bo działa w tym samym mechanizmie, co one. Hamuje skurcz mięśniówki gładkiej oskrzeli Hamuje skurcz mięśniówki gładkiej oskrzeli doprowadzając do ich rozszerzenia, co oczywiście zwiększa przepływ powietrza przez drogi oddechowe, co oczywiście zwiększa przepływ powietrza przez drogi oddechowe, a więc i utlenowanie krwi. Jak widzisz, mamy całkiem spory wybór leków, Jak widzisz, mamy całkiem spory wybór leków, ale co stosujemy najczęściej? ale co stosujemy najczęściej? Najważniejszy jest tlen. Badania wykazały, że to właśnie tlen wykazuje największą skuteczność w leczeniu zapalenia oskrzelików. Co do leków działających pośrednio, beta-mimetyki oraz inhalacje roztworem soli są lekami drugiego wyboru. Naukowcy nie zalecają ich rutynowego stosowania, Naukowcy nie zalecają ich rutynowego stosowania, bo w badaniach klinicznych zauważono, że dzieci, którym podawano te leki niekoniecznie radziły sobie lepiej niż te, które ich nie otrzymywały. Jednakże w pewnych przypadkach uzasadnione jest użycie beta-mimetyków albo soli i obserwacja ich wpływu na stan dziecka. i obserwacja ich wpływu na stan dziecka. Jeśli działają korzystnie, to należy kontynuować ich podawanie. Glikokortykosteroidy i epinefryna należą do leków trzeciego wyboru. Zwykle nie podajemy ich pacjentom przyjętym do szpitala z powodu zapalenia oskrzelików. Są zarezerwowane dla dzieci, które mają jeszcze inne schorzenia pogarszające przebieg zapalenia, na przykład astmę. Zróbmy krótkie podsumowanie. Pamiętaj, najważniejsza jest ocena stanu pacjenta i ryzyka ciężkiego przebiegu, Pamiętaj, najważniejsza jest ocena stanu pacjenta i ryzyka ciężkiego przebiegu, a co za tym idzie - miejsca prowadzenia leczenia. Należy zdecydować, czy dziecko wymaga leczenia szpitalnego, Należy zdecydować, czy dziecko wymaga leczenia szpitalnego, czy wystarczy leczenie wspomagające w domu. W przypadku hospitalizacji najważniejsze jest osiągnięcie i utrzymywanie prawidłowego natlenienia, najważniejsze jest osiągnięcie i utrzymywanie prawidłowego natlenienia, przede wszystkim przy użyciu tlenoterapii.