If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Diagnostyka rozedmy - film z polskimi napisami

Skąd wiemy, że pacjent ma rozedmę? Dowiedz się jak wyglądają rozdęte płuca w zdjęciu rtg klatki piersiowej, jak w spirometrii może ujawnić się pogorszenie funkcji płuc i co oznaczają te wszystkie badania krwi. Stworzone przez: Amy Fan.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

  • Awatar blobby green style dla użytkownika Patrycja Zawadzka
    Witam serdecznie mam pytanie mój ojciec miał robiona TK kręgosłupa szyjnego bez kontrastu i zaniepokojilo mnie ostatnie zdanie w wyniku a mianowicie: W szczytach obu pluć widoczne zmiany rozedmowe okoloprzegrodowe i centralnych części zrazikow .prosze napisać czy to cos powaznego
    (1 głos)
    Awatar Default Khan Academy avatar dla użytkownika
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Kiedy trafia do nas pacjent z dusznością i podejrzewamy u niego rozedmę, najpierw robimy mu RTG klatki piersiowej. Tak wygląda prawidłowy obraz płuc w RTG. Tak wygląda prawidłowy obraz płuc w RTG. Płuca mają ładny, prawidłowy kształt, a pod nimi jest przepona - mięsień, który umożliwia nam oddychanie. U osoby z rozedmą, RTG klatki piersiowej wygląda tak. U osoby z rozedmą, RTG klatki piersiowej wygląda tak. Płuca są bardzo duże, przypominają mocno napompowane balony. Nadmierne upowietrznienie płuc to jeden z pierwszych objawów rozedmy, a właściwie wszystkich chorób obturacyjnych, w których dochodzi do zalegania powietrza. Drogi oddechowe tracą sprężystość. Zapadają się i powietrze zostaje uwięzione w płucach nadając im taki kształt. Zwróć uwagę na przeponę. Jest spłaszczona przez napierające płuca. Utrudnia to oddychanie, Utrudnia to oddychanie, bo przepona ma za mało miejsca, żeby się poruszać. Klatka piersiowa jest już mocno wypełniona, i trudno ją jeszcze bardziej powiększyć żeby zrobić odpowiednio głęboki wdech. Spójrz też na różnicę w wyglądzie szyi. Spójrz też na różnicę w wyglądzie szyi. Pacjenci z rozedmą muszą wykorzystywać dodatkowe mięśnie oddechowe, Pacjenci z rozedmą muszą wykorzystywać dodatkowe mięśnie oddechowe, które ułatwiają im rozszerzanie klatki piersiowej, a dzięki temu oddychanie. które ułatwiają im rozszerzanie klatki piersiowej, a dzięki temu oddychanie. Na przykład mięśnie brzucha pozwalają na wykonanie silniejszego wydechu. pozwalają na wykonanie silniejszego wydechu. RTG klatki piersiowej jest dobrym punktem wyjścia w diagnostyce rozedmy. Jest tanie, łatwe w wykonaniu i pacjent musi przy nim tylko stać spokojnie. Następnie przechodzimy do badań czynnościowych. Jednym z najważniejszych jest spirometria. Jednym z najważniejszych jest spirometria. Pokażę jak ona wygląda. Pokażę jak ona wygląda. Lubię dawać moim postaciom bujne włosy, to sprawia, że wyglądają trochę lepiej. To jest Pan Bob, który ma problemy z oddychaniem. który ma problemy z oddychaniem. Wkładamy mu do ust ustnik połączony przez przewód z resztą urządzenia. połączony przez przewód z resztą urządzenia. Bob musi wziąć teraz jak najgłębszy wdech Bob musi wziąć teraz jak najgłębszy wdech i po chwili wydmuchać powietrze tak szybko i silnie jak tylko może. tak szybko i silnie jak tylko może. Sama kiedyś miałam to badanie, kiedy podejrzewano u mnie astmę. Okazało się, że jej nie mam, ale źle je wspominam. Każą Ci wydmuchać z płuc całe powietrze i nawet kiedy wydaje ci się, że nic już w środku nie zostało, i nawet kiedy wydaje ci się, że nic już w środku nie zostało, proszą, żebyś dalej dmuchał. To okropne uczucie, ale trzeba to zrobić, żeby uzyskać wiarygodne wyniki. ale trzeba to zrobić, żeby uzyskać wiarygodne wyniki. Pierwszym ważnym parametrem jest natężona pojemność życiowa (FVC). FVC to objętość całego powietrza, jakie możemy wydmuchać z płuc. FVC to objętość całego powietrza, jakie możemy wydmuchać z płuc. Cała objętość maksymalnego, szybkiego wydechu. Cała objętość maksymalnego, szybkiego wydechu. Drugim parametrem jest FEV1, czyli natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa. Może się to wydawać nieprawdopodobne, ale pomimo tego, że pełny wydech trwa dość długo, ale pomimo tego, że pełny wydech trwa dość długo, większość powietrza opuszcza płuca w pierwszej jego sekundzie. Kiedy zdmuchujemy świeczki z tortu, Kiedy zdmuchujemy świeczki z tortu, zwykle gasną one już w pierwszej sekundzie. Jeśli nie zgasną od razu i dalej dmuchasz, bez wzięcia nowego oddechu, to już i tak się nie uda. Przy zdrowych płucach, 80% powietrza jest wydychane w 1-szej sekundzie, więc stosunek FEV1 do FVC wynosi 80%. W rozedmie, tak jak we wszystkich chorobach obturacyjnych, W rozedmie, tak jak we wszystkich chorobach obturacyjnych, ten stosunek się zmienia. Po pierwsze, FVC się zmniejsza. W chorobach obturacyjnych wydech jest utrudniony, W chorobach obturacyjnych wydech jest utrudniony, dlatego zmniejsza się jego objętość, ale ważniejsze jest to, że FEV1 zmniejsza się jeszcze bardziej. Dzieje się tak dlatego, że FEV1 zależy głównie od sprężystości płuc, a w rozedmie jest ona upośledzona. a w rozedmie jest ona upośledzona. Dodajmy tym parametrom jakieś wartości, wtedy lepiej zobaczymy różnice. Powiedzmy, że FVC Boba wynosiło kiedyś 5 litrów. Powiedzmy, że FVC Boba wynosiło kiedyś 5 litrów. FEV1 powinno wynosić zatem około 4l. Tak było, kiedy jego płuca były zdrowe. Teraz choruje na rozedmę, więc FVC mogło spaść np. do 4l. FEV1 zmniejsza się jeszcze bardziej, powiedzmy z 4 do 2 litrów. 2 z 4 to 50%, czyli FEV1/FVC spadło z 80% do 50%. Pomimo tego, że obie wartości się zmniejszyły, ich stosunek drastycznie spadł. To właśnie jest podstawą diagnostyki chorób obturacyjnych. W rozedmie, stosunek FEV1 do FVC jest mniejszy niż 75-80%. W rozedmie, stosunek FEV1 do FVC jest mniejszy niż 75-80%. To, jak bardzo spada, świadczy o ciężkości choroby. To, jak bardzo spada, świadczy o ciężkości choroby. Rozwój rozedmy jest związany z paleniem tytoniu oraz pracą w silnie zanieczyszczonym środowisku. Jeśli pacjent nie pali, ani nie pracuje w takim środowisku, Jeśli pacjent nie pali, ani nie pracuje w takim środowisku, a mimo to ma rozedmę, możemy jeszcze sprawdzić u niego poziom alfa-1 antytrypsyny we krwi. Oprócz palenia i narażenia na inne szkodliwe cząstki i gazy, czynnikiem etiologicznym rozedmy jest właśnie niedobór alfa-1 antytrypsyny. Powoduje on nadmierne niszczenie elastyny, która nadaje płucom sprężystość. Doprowadza to do rozedmy. W normalnym płucu, elastyna jest stale niszczona przez elastazę. Oznaczę ją kolorem czerwonym, bo to ona jest odpowiedzialna za powstawanie zmian rozedmowych. Elastaza jest pod stałą kontrolą alfa-1 antytrypsyny - inhibitora elastazy, produkowanego w wątrobie. - inhibitora elastazy, produkowanego w wątrobie. Dzięki jej działaniu, w płucach jest odpowiednio dużo elastyny. Dzięki jej działaniu, w płucach jest odpowiednio dużo elastyny. Niektóre osoby mają niedobór alfa-1 antytrypsyny, Niektóre osoby mają niedobór alfa-1 antytrypsyny, przez co są bardziej narażone na rozwój rozedmy. Więc, jeśli nie możemy odnaleźć innej przyczyny rozwoju rozedmy u naszego pacjenta, możemy sprawdzić u niego poziom antytrypsyny. możemy sprawdzić u niego poziom antytrypsyny. Kolejnym badaniem krwi jest gazometria. Zapiszę ją w nawiasie, bo nie jest to rutynowe badanie w diagnostyce rozedmy. Jest ono droższe i znacznie bardziej nieprzyjemne od standardowych badań krwi. Do gazometrii potrzebna jest krew tętnicza, której pobranie jest bolesne, dlatego robimy ją tylko w ciężkich przypadkach. dlatego robimy ją tylko w ciężkich przypadkach. Gazomeria pozwala nam się dowiedzieć ile dokładnie tlenu i dwutlenku węgla znajduje się we krwi. W przypadku stabilnych pacjentów gazometria nie zawsze jest konieczna, za to wykonujemy u nich morfologię. Jest to rutynowe badanie, do którego wystarczy nam krew żylna. Nie da nam ona informacji o ilości tlenu ani CO2, Nie da nam ona informacji o ilości tlenu ani CO2, ale możemy dzięki niej zmierzyć ilość dwuwęglanów, która rośnie, gdy w organizmie jest za dużo CO2. Dzieje się tak dlatego, że HCO3- równoważy nadmiar CO2. U pacjentów z rozedmą wydech jest utrudniony, więc CO2 gromadzi się w organizmie. Morfologia jest prostym badaniem, a mimo to zwykle nie jest rutynowo wykonywana, chyba że pacjent jest w złym stanie i trafia do szpitala. Testy te dają nam obraz aktualnego stanu pacjenta, jego aktualnej wydolności oddechowej, ale do diagnostyki rozedmy używamy RTG i badań czynnościowych, a w niektórych przypadkach także badanie poziomu alfa-1 antytrypsyny.