If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Czym jest zapalenie płuc? - film z polskimi napisami

Zapalenie płuc jest chorobą, w której dochodzi do zapalenia tkanki płuc, zazwyczaj spowodowanego przez wirusy lub bakterie. Dowiedz się o typowych objawach tej choroby, takich jak duszność, kaszel i gorączka, i dlaczego występują one w zapaleniu płuc. Stworzone przez: Jannah George.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Jestem pewna, że każdy z nas spotkał się kiedyś z pojęciem zapalenia płuc, ale nie każdy wie coś więcej na ten temat. Zapalenie płuc to coś więcej niż tylko infekcja płuc i w dużej mierze wiąże się z ich położeniem. Spójrzmy na ten rysunek. Chciałabym się skupić na tych płucach. Mamy tu oczywiście prawe i lewe płuco. Podzielę je na płaty. Podzielę je na płaty. Pamiętajmy, że po prawej znajdują się trzy - górny, środkowy i dolny. Z lewej tylko dwa. Teraz drogi oddechowe. Mamy tu drzewo oskrzelowe, na którym chciałabym się teraz skupić. Nie patrzmy na razie na ten żółty element. Wdychane powietrze wędruje sobie przez nie w dół i dociera do coraz mniejszych gałęzi, które dalej się rozgałęziają. A na samym końcu znajdują się woreczki pęcherzykowe przypominające kształtem kiści winogron. Narysuję kilka z nich, żeby to pokazać. Te struktury, woreczki pęcherzykowe, są właściwie skupiskami pęcherzyków w płucnych. Pęcherzyki są niezwykle istotne, to w nich zachodzi wymiana gazowa. Tlen docierający do nich wraz z wdychanym powietrzem ulega wymianie na dwutlenek węgla i CO2 jest następnie usuwany wraz z wydechem. Dlaczego to takie ważne? Bo w przypadku zapalenia płuc, infekcja dotyka właśnie pęcherzyków płucnych. infekcja dotyka właśnie pęcherzyków płucnych. Narysuję pęcherzyki w bardzo dużym powiększeniu, w bardzo dużym powiększeniu, bo w rzeczywistości są maleńkie. Na zakończeniach dróg oddechowych znajdują się ich miliony. W dużym powiększeniu wyglądałyby mniej więcej tak. Dorysuję jeszcze inne struktury, które są w ich otoczeniu. które są w ich otoczeniu. Mamy zatem pęcherzyki płucne, a tuż przy nich sieć naczyń włosowatych. Pęcherzyki są otoczone przez mnóstwo maleńkich naczyń. A pomiędzy pęcherzykami znajduje się tkanka śródmiąższowa. Zaznaczę ją na brązowo. Brązowe paski będą nam symbolizować tkankę śródmiąższową. Kiedy ktoś ma zapalenie płuc, to znaczy, że stan zapalny toczy się wewnątrz tych pęcherzyków. Zapalenie jest w pęcherzykach płucnych. Zawsze, kiedy w jakiejś części organizmu pojawia się zakażenie lub uszkodzenie, nasze ciało reaguje na to stanem zapalnym. Dochodzi wtedy w tym miejscu, do wydzielania płynu. Płyn oznaczyłam na zielono i wypełniłam nim pęcherzyki, żeby podkreślić, że są one objęte zapaleniem. Wysięk gromadzi się wewnątrz pęcherzyków płucnych. Dlaczego stanowi to taki problem? Pamiętaj jak działa oddychanie. Zaznaczmy to na niebiesko, to będzie powietrze. Wędruje ono podczas wdechu coraz niżej i niżej. coraz niżej i niżej. coraz niżej i niżej. Aż dotrze do pęcherzyków, w których tlen opuszcza powietrze. To tutaj wentylacja spotyka się z wymianą gazów, tlen przechodzi do naczyń krwionośnych, co jest niezwykle istotne. A w tym przypadku jest to zablokowane. Płyn wysiękowy uniemożliwia przechodzenie tlenu z powietrza do krwi, ale także przepływ gazów w drugą stronę - dwutlenku węgla do pęcherzyka. To właśnie stanowi problem w zapaleniu płuc zmniejsza ono powierzchnię wymiany gazowej. Gdyby ta osoba miała zapalenie płuc, najlepiej będzie jeśli to narysuję. Zamaluję trochę pęcherzyków kolorem zielonym. Gdyby ta osoba miała zapalenie płuc, to co można by było zaobserwować? Jej pęcherzyki płucne są wypełnione wysiękiem zapalnym. Pomyśl, jak to wpływa na oddychanie. Pierwszą rzeczą, jaką zobaczymy będzie duszność. Pacjent będzie oddychać z trudnością. Duszność to w istocie uczucie braku powietrza. Zapiszę to w skrócie. Widać to dobrze na moim obrazku. Zapalenie uniemożliwia wymianę gazów. Zapalenie uniemożliwia wymianę gazów. Nie dociera do nich wystarczająca ilość tlenu, bo są blokowane przez coś innego. Pojawi się także ból w klatce piersiowej. Jest on wtórnym skutkiem zapalenia toczącego się na poziomie pęcherzyków. W klatce piersiowej znajdują się receptory bólowe, więc to poczujemy. A co z kaszlem? Jak myślisz, co organizm chciałby zrobić z całą tą wydzieliną w płucach? Pozbyć się jej poprzez kaszel. Kaszel jest jednym z mechanizmów obronnych organizmu. Umożliwia on wyrzucenie wydzieliny z wnętrza pęcherzyków i zrobienie miejsca na powietrze. Idźmy dalej w stronę stanu zapalnego. Zapalenie wiąże się z gorączką. Może ona być niska, a może być wysoka. Dlaczego? Skąd właściwie bierze się zapalenie płuc? Można tu wyróżnić dwie drogi. Pierwsza to patogeny, o które nie trudno w skupiskach ludzi. A druga to cała reszta, czynniki które nie pasują do pierwszej kategorii. Najpierw zajmijmy się patogenami. Przedstawię je tu pod ramieniem. Ta kolista struktura będzie nam reprezentować bakterie a to będzie wirus. a to będzie wirus. Bakterie i wirusy są najczęstszymi przyczynami zapalenia płuc. Całe szczęście mamy szczepionki przeciwko dwóm najważniejszym z nich. Przeciwko bakterii Streptococcus pnemoniae oraz wirusowi grypy. To one najczęściej wywołują tą chorobę. To one najczęściej wywołują tą chorobę. Zdarza się, że "złapiemy" jakąś bakterię, wirusa, grzyba lub mykoplazmę i wtedy nazywamy to zakażeniem pozaszpitalnym. Zapiszę to. Pozaszpitalne zapalenie płuc. Chodzi tutaj o zakażenia, do których dochodzi w życiu codziennym, od innych ludzi. W pracy, szkole, czy w czasie wolnym. Ciągle jesteśmy w otoczeniu innych ludzi i możemy złapać taki patogen od chorej osoby. To właśnie są zakażenia pozaszpitalne. Wraz z wdychanym powietrzem, które wędruje wprost do naszych płuc mogą przenosić się też bakterie. Wnikają one w dół dróg oddechowych i mogą wywołać zapalenie. Pomówmy teraz o innych zapaleniach płuc. Jednym z nich jest zapalenie płuc związane z wentylacją mechaniczną (VAP). jest zapalenie płuc związane z wentylacją mechaniczną (VAP). Zapiszę to. Zapalenie płuc związane z wentylacją mechaniczną. Poprawię to trochę. Pacjenci wentylowani mechanicznie mają podłączoną rurkę, przez którą podaje się im tlen. Popatrz, wymażę ten malutki symbol tlenu, żeby zrobić miejsce na rurkę. Niech będzie tutaj. Narysuję ją kolorem pomarańczowym. Rurkę wkłada się przez usta lub przez nos, Rurkę wkłada się przez usta lub przez nos, a następnie wprowadza głębiej do dróg oddechowych. Końcówka jest mniej więcej w tym miejscu. Za jej pomocą dostarcza się pacjentowi tlen. Za jej pomocą dostarcza się pacjentowi tlen. Rurka jest podłączona do specjalnego urządzenia. Rurka jest podłączona do specjalnego urządzenia. Oznaczę je symbolem O2, bo wentyluje ono za pacjenta. Co w takim razie jest problemem? Ta droga to bezpośrednie połączenie pomiędzy wnętrzem organizmu a światem zewnętrznym. Więc bakterie, wirusy i inne patogeny mogą łatwo tamtędy wnikać i się namnażać powodując zapalenia płuc. Kolejną drogą rozwoju zapalenia płuc, która nie pasuje ani do zakażeń pozaszpitalnych ani związanych z wentylacją mechaniczną jest zachłyśnięcie się. Oznacza to aspirację, dostanie się do dróg oddechowych, czegoś co nie powinno się w nich znaleźć. Pozbądźmy się tej rurki, żeby można było to narysować. Niektórzy pacjenci są na to narażeni bardziej niż inni. Niektórzy pacjenci są na to narażeni bardziej niż inni. Chodzi tu na przykład o osoby wymiotujące. Chodzi tu na przykład o osoby wymiotujące. Może się zdarzyć, że treść pokarmowa dostanie się do płuc. Popatrzmy teraz na ten żółty element, który wcześniej pominęliśmy. Zobacz jak się rusza. To nagłośnia. Można powiedzieć, że nagłośnia kieruje ruchem. Na początku jest jedna wspólna droga, która rozgałęzia się na dwie kolejne. Pierwsza prowadzi do żołądka, a druga do płuc. Zostawię ją na chwilę w otwarciu, żeby było widać różnicę. Na niebiesko zaznaczę drogę prowadzącą do płuc, Na niebiesko zaznaczę drogę prowadzącą do płuc, z kolei na zielono tą prowadzącą do żołądka. z kolei na zielono tą prowadzącą do żołądka. Poprowadzę ją nieco dalej, w kierunku żołądka. Kiedy nagłośnia jest otwarta, coś może przedostać się do dróg oddechowych. coś może przedostać się do dróg oddechowych. Podczas wymiotowania, Podczas wymiotowania, nagłośnia się otwiera, przez co treść pokarmowa może przedostać się do płuc. Nasze płuca są względnie wolne od patogenów, więc jeśli dostanie się do nich coś, co jest nimi zanieczyszczone stanowi to dla nas zagrożenie, może wywołać ciężką chorobę. To samo może zdarzyć się, kiedy ktoś zakrztusi się w czasie jedzenia i trafi ono do płuc.