Główna zawartość
Kurs: Historia USA - kurs rozszerzony > Rozdział 7
Lekcja 12: II wojna światowa: mobilizacjaFDR i II wojna światowa
Prezydent Franklin Delano Roosevelt przewodził narodowi przez niemal dekadę kryzysu gospodarczego. Po przystąpieniu USA do II wojny światowej, Roosevelt zostaje Wodzem Naczelnym.
Streszczenie
- Demokrata Franklin Delano Roosevelt poprowadził swój naród przez II Wojnę Światową.
- Roosevelt zbudował bardzo silną koalicję z Wielką Brytanią i Związkiem Radzieckim oraz poprowadził swój naród do zwycięstwa nad hitlerowskimi Niemcami.
- Jego przygotowania wojenne utorowały następcy, Harry Trumanowi, drogę do zwycięstwa nad Japonią 4 miesiące po jego śmierci.
- Został wybrany na prezydenta 4 razy, służąc narodowi od marca 1933 aż do śmierci w trakcie pełnienia urzędu prezydenta w kwietniu 1945.
Polityka zagraniczna w latach 1930-tych
Ogólnoświatowy kryzys gospodarczy dał się we znaki na różne sposoby w Europie, Ameryce i Azji. W Europie władza polityczna skierowała się w kierunku totalitaryzmu oraz imperialistycznych rządów w kilku krajach takich jak Niemcy, Włochy oraz Hiszpania. W Azji, uzależniona od dostaw surowców Japonia rozpoczęła agresywną ekspansję, dokonując inwazji na Chiny oraz starając się przejąć kontrolę nad sferą wpływów na Pacyfiku. Z drugiej strony, Stany Zjednoczone postanowiły skupić się na własnych problemach gospodarczych, zamiast na interesach globalnych.
Podczas Wielkiego kryzysu, Amerykanie stali się zwolennikami izolacjonizmu, wierząc, że problemy wewnętrzne w kraju mogłyby być jeszcze spotęgowane przez zaangażowanie się USA w sprawy światowe. Zatem czynny udział prezydenta Franklin Delano Roosevelta w sprawach światowych był dosyć ograniczony, nawet w świetle nadciągającej japońskiej i niemieckiej agresji militarnej, zagrażającej globalnemu pokojowi.
Nawet po wybuchu wojny w Europie, co nastąpiło po inwazji Hitlera na Polskę w 1939 roku, Roosevelt, odnosząc się do sentymentów patriotycznych Amerykanów, utrzymywał neutralną pozycję USA. Roosevelt, mimo to, wspierał pośrednio Brytyjczyków oraz Aliantów w ich walce przeciwko hitlerowskim Niemcom. W 1942 Roosevelt wygłosił przemówienie, w którym zadeklarował, że Stany Zjednoczone będą służyć siłom sprzymierzonym jako "arsenał demokracji", wspierając ich dostawami broni oraz sprzętu amerykańskiej produkcji poprzez program pożyczki-dzierżawy (Lend-Lease Act).
Roosevelt jako naczelny dowódca
Neutralna postawa Stanów Zjednoczonych podczas II wojny światowej zakończyła się w momencie, kiedy Japończycy (sojusznicy hitlerowskich Niemiec) przeprowadzili niespodziewany atak na zatokę Pearl Harbor na Hawajach. Porywając naród do działania w swoim przemówieniu wygłoszonym w publicznym radiu, Prezydent Roosevelt ogłosił, że data ataku, 7 grudnia, 1941, pozostanie „niechlubną datą”.
Stany Zjednoczone uczestniczyły w II wojnie światowej równocześnie na dwóch frontach walk, w Europie i na Pacyfiku. Wojna ta zmobilizowała do walk 16 milionów Amerykanów, z czego 405.000 straciło życie.
Artykuł II, w 2 Sekcji Konstytucji deklaruje, że "Prezydent jest dowódcą naczelnym sił wojskowych oraz marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych." Zgodnie z konstytucyjnym nadaniem władzy, Roosevelt poprowadził swój naród ku wojnie. Roosevelt zdołał zbudować bliskie partnerstwo z premierem Wielkiej Brytanii Winstonem Churchillem, a później z premierem Związku Radzieckiego Józefem Stalinem w walce z hitlerowskimi Niemcami. Pozostając wiernym swojej obietnicy, Stany Zjednoczone rzeczywiście stały się arsenałem demokracji, dostarczając podczas wojny siłom brytyjskim, radzieckim oraz alianckim niezbędnej broni i sprzętu, wartych około 50 miliardów dolarów.
Cztery swobody
W okresie międzywojennym, a potem w czasie wojny, toczyła się również walka o wartości, formy rządów, systemów ekonomicznych, a demokracja liberalna rywalizowała z faszyzmem, nazizmem i komunizmem. Poparcie Roosevelta dla amerykańskich ideałów oraz instytucji dało wymowny wyraz zasadom liberalnej demokracji, o które walczył naród. Zawierało ono również porywające publiczne wypowiedzi o znaczeniu wartości, które ugruntowały Amerykę, takich jak reprezentatywny rząd, wolność religijna, tolerancja oraz wolność jednostki, wolność słowa, a także kapitalizm.
W swoim Orędziu o Stanie Państwa wygłoszonym w styczniu 1941 roku często nazywanym przemówieniem o Czterech Swobodach- Roosevelt przyznał wojnie rolę walki o cztery uniwersalne wolności: swobodę wypowiedzi, wolność religijną, wolność od niedostatku oraz wolność od strachu.
Wypowiedzi Roosevelta na temat podstawowych wartości wolnego i otwartego społeczeństwa zainspirowały wielu w Stanach Zjednoczonych oraz na całym świecie, mimo iż sam prezydent nie zawsze pozostał lojalny tym zasadom. Roosevelt uległ lękowi i rasizmowi w momencie, w którym autoryzował podczas wojny Dekret nr 9066 o internowaniu przez rząd amerykański 112 000 Amerykanów pochodzenia japońskiego.
Śmierć i spuścizna Roosevelta
Stan zdrowia Roosevelta pogorszył się w końcowych latach jego prezydentury. Jego walka z polio połączona z rolą naczelnego dowódcy kosztowała go wiele sił. 12 kwietnia 1945 Roosevelt umarł na skutek krwotoku śródmózgowego podczas wizyty w Georgii. Jego wiceprezydent, Harry S. Truman objął przywództwo. To Truman doprowadził Stany Zjednoczone do ostatecznego zwycięstwa w II wojnie światowej.
Niemniej jednak Roosevelt często zaliczany jest, wraz z Waszyngtonem oraz Lincolnem, do najwybitniejszych prezydentów Stanów Zjednoczonych. Jego żonie, Eleanor przypisuje się zasługę transformacji roli pierwszej damy, podczas jego prezydentury, w funkcję aktywizmu społecznego oraz wsparcia.
Jak uważasz?
Czy zgadzasz się z historykami, którzy oceniają Franklina Roosevelta jako jednego z najwybitniejszych prezydentów w historii USA? Dlaczego lub dlaczego nie?
Czy prezydent Roosevelt mógł zrobić więcej aby powstrzymać wybuch II wojny światowej? Jeśli tak, to co takiego mógł zrobić?
Czy uważasz, że Roosevelt był dobrym przywódcą w czasie wojny? Dlaczego lub dlaczego nie?
Chcesz dołączyć do dyskusji?
Na razie brak głosów w dyskusji