If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Rozkład na czynniki przez grupowanie

Poznaj metodę rozkładu na czynniki nazywaną "grupowaniem." Grupowania możemy użyć na przykład do zapisania 2x²+8x+3x+12 w postaci (2x+3)(x+4).

Co powinnaś/powinieneś wiedzieć, aby skorzystać z tej lekcji

Rozkład wielomianu na czynniki polega na zapisaniu go w formie iloczynu jednego lub kilku innych wielomianów. Ta operacja jest odwrotnością mnożenia wielomianów.
Mieliśmy już do czynienia z przykładami rozkładu wielomianów na czynniki. Przed przeczytaniem tego artykułu zapoznaj się koniecznie z rozkładem na czynniki za pomocą rozdzielności mnożenia. Na przykład, 6x2+4x=2x(3x+2) .

Czego nauczysz się w tej lekcji

W tym artykule poznamy metodę rozkładu na czynniki pierwsze poprzez grupowanie .

Przykład 1: Rozłóż na czynniki 2x2+8x+3x+12

Na początek, zauważmy że 2x2+8x+3x+12 nie ma wspólnego czynnika. Jeśli jednak pogrupujemy dwa pierwsze wyrazy i dwa ostatnie wyrazy, to każda z tych grup ma największy wspólny czynnik:
Największy wspólny czynnik w pierwszej grupie wyrazów wynosi 2x, a w drugiej grupie wyrazów największy wspólny czynnik wynosi 3. Wyciągając te czynniki przed nawias, otrzymamy wyrażenie:
2x(x+4)+3(x+4)
W ten sposób zauważamy jeszcze jeden wspólny czynnik w obu grupach wyrazów: x+4. Wykorzystajmy teraz rozdzielność mnożenia względem dodawania aby wyciągnąć ten wspólny czynnik przed nawias.
Rozłożyliśmy nasz wielomian na czynniki, zapisując go w formie iloczynu dwóch dwumianów. Możemy zawsze sprawdzić poprawność naszego wyniku, mnożąc wyrażenia w nawiasach i porównując rezultat z wyjściowym wielomianem.

Przykład 2: Rozłóż na czynniki 3x2+6x+4x+8

Przypomnijmy sobie, co zrobiliśmy rozkładając powyżej wielomian na czynniki.
=3x2+6x+4x+8=(3x2+6x)+(4x+8)Pogrupuj odpowiednio wyrazy=3x(x+2)+4(x+2)Wyciągnij przed nawias największy wspólny czynnik=3x(x+2)+4(x+2)Mamy wspólny czynnik!=(x+2)(3x+4)Wyciągnij wspólny czynnik x+2 przed nawias
Rozkład tego wielomianu na czynniki ma postać (x+2)(3x+4).

Sprawdź, czy rozumiesz

1) Rozłóż na czynniki 9x2+6x+12x+8.
Wybierz 1 odpowiedź:

2) Rozłóż na czynniki 5x2+10x+2x+4.

3) Rozłóż na czynniki 8x2+6x+4x+3.

Przykład 3: Rozłóż na czynniki 3x26x4x+8

Metoda grupowania działa także, jeśli niektóre współczynniki wielomianu są ujemne, ale w takim przypadku musimy postępować ostrożniej.
Dla przykładu, rozłóżmy na czynniki wielomian 3x26x4x+8.
0=3x26x4x+8(1)=(3x26x)+(4x+8)Pogrupuj odpowiednio wyrazy(2)=3x(x2)+(4)(x2)Wyciągnik przed nawias największy wspólny czynnik(3)=3x(x2)4(x2)Uprość(4)=3x(x2)4(x2)Mamy wspólny czynnik!(5)=(x2)(3x4)Wyciągnij wspólny czynnik x2 przed nawias
Rozkład tego wielomianu na czynniki ma postać (x2)(3x4). Możemy szybko pomnożyć dwumiany w nawiasach przez siebie, aby przekonać się, czy otrzymaliśmy prawidłowy wynik.
Pewne kroki w powyższym rachunku mogły wzbudzić Twoje wątpliwości, a zatem postawmy kilka pytań i odpowiedzmy na nie.
Skąd wziął się znak "+" pomiędzy dwiema grupami wyrazów?
W (1) kroku, znak "+" pojawił się pomiędzy grupami (3x26x) oraz (4x+8). Dopisaliśmy go, ponieważ trzeci wyraz (4x) jest ujemny, a trzeci wyraz należy włączyć do drugiej grupy razem z jego znakiem.
Znak stojący przed drugą grupą to delikatna sprawa, którą warto dobrze zrozumieć. Na przykład, częsty błąd polega na tym, że ktoś rozkłada wielomian 3x26x4x+8 na grupy w taki sposób (3x26x)(4x+8). Ten rozkład można z powrotem uprościć do 3x26x4x8, a to nie jest to samo wyrażenie, co początkowy wielomian.
Dlaczego wyciągnęliśmy przed nawias 4 a nie 4?
W (2) kroku, wyciągnęliśmy przed nawias 4 i w ten sposób ujawnił się czynnik (x2), wspólny dla obu grup wyrazów. Gdybyśmy zamiast tego wyciągnęli przed nawias dodatnią liczbę 4, trudniej byłoby nam zauważyć, że obie grupy wyrazów zawierają ten sam czynnik:
(3x26x)+(4x+8)=3x(x2)+4(x+2)
Taka sytuacja zdarza się często, gdy jeden z wyrazów w danej grupie ma ujemny współczynnik. Wtedy na ogół warto wyciągnąć przed nawias liczbę ujemną.

Sprawdź, czy rozumiesz

4) Rozłóż na czynniki 2x23x4x+6.
Wybierz 1 odpowiedź:

5) Rozłóż na czynniki 3x2+3x10x10.

6) Rozłóż na czynniki 3x2+6xx2.

Wyzwanie

7*) Rozłóż na czynniki 2x3+10x2+3x+15.

Kiedy możemy wykorzystać metodę grupowania?

Metoda grupowania zadziała wtedy, gdy okażę się że istnieje wspólny czynnik dla obu grup wyrazów.
Na przykład, możemy wykorzystać metodę grupowania by rozłożyć na czynniki wielomian 3x2+9x+2x+6, ponieważ można go zapisać jako:
(3x2+9x)+(2x+6)=3x(x+3)+2(x+3)
Metoda grupowania nie pomoże nam natomiast w rozłożeniu na czynniki wielomianu 2x2+3x+4x+12, ponieważ wyciągnięcie przed nawias największego wspólnego podzielnika obu grup wyrazów nie prowadzi do pojawienia się wspólnego czynnika!
(2x2+3x)+(4x+12)=x(2x+3)+4(x+3)

Metoda grupowania i rozkład trójmianu kwadratowego na czynniki

Metodę grupowania można czasem wykorzystać do rozkładu na czynniki pierwsze trójmianu kwadratowego, takiego jak 2x2+7x+3. W tym przypadku możemy rozpisać trójmian kwadratowy jako:
2x2+7x+3=2x2+1x+6x+3
Następnie grupujemy wyrazy 2x2+1x+6x+3, aby otrzymać (x+3)(2x+1).
Więcej informacji na temat rozkładania trójmianów kwadratowych za pomocą metody grupowania znajdziesz w następnym artykule.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.