Michał Anioł i jego wczesne rysunki

Rysunki Michała Anioła ukazują nam jak artysta pracował i myślał. Są pięknymi dziełami sztuki, ale także stanowią kluczowy element łączący jego twórczość rzeźbiarza, malarza i architekta.

Michał Anioł był niezwykle sławny za życia, do tego stopnia, że ​​inni artyści wykonywali jego portrety i napisano trzy biografie. Jego osiągnięcia wyróżniały go na tle współczesnych mu artystów. Po śmierci swojego głównego rywala Rafaela w 1520 r., dominował w rzymskim świecie sztuki przez ponad cztery dekady. Jako artysta koncentrował się przede wszystkim na męskim ciele, a jego rysunki ukazują nieustające poszukiwania póz, które najtrafniej wyrażałyby emocjonalny i duchowy stan pozujących mu modeli.

Większość rysunków Michała Anioła nigdy nie miała być udostępniona publicznie. W rzeczywistości byłby przerażony, gdyby zobaczył je na wystawie, ponieważ nienawidził pokazywania ich osobom z zewnątrz. Zniszczył dużą ich liczbę przed śmiercią, prawdopodobnie po to, aby nie dostały się w niepowołąne ręce. Mógł także chcieć ukryć informacje o procesie powstawania swoich głównych dzieł.

Michał Anioł był drugim z pięciu synów, urodzonym w marcu 1475 r. niedaleko Arezzo we Włoszech. Jego ojciec był florenckim państwowym urzędnikiem niższego szczebla, zatem rodzina należała do klasy średniej, znalazła się jednak w trudnej sytuacji.

Kariera artystyczna Michała Anioła rozpoczęła się kiedy miał dwanaście lat, pomimo dezaprobaty jego rodziny z powodu niskiego statusu artystów w tym czasie. Był uczniem odnoszącego sukcesy florenckiego artysty Domenico Ghirlandaio. W późniejszym okresie życia twierdził, że jest samoukiem, jednak wpływ Ghirlandaio był widoczny w jego pracach.

Wpływ Ghirlandaio na Michała Anioła można dostrzec porównując ich dzieła. W okresie gdy Michał Anioł był w studio, Ghirlandaio pracował nad freskami do kaplicy Tornabuoni we florenckim kościele Santa Maria Novella. Stojąca kobieta to studium jednej z postaci kobiecych w tym cyklu fresków. Ghirlandaio precyzyjnie i szybko naszkicował fałdy sukienki i ozdobne detale. Wystawna suknia została najprawdopodobniej wymodelowana tutaj przez ucznia, dlatego głowę narysowano osobno. Ten rysunek przedstawia praktyczne podejście Ghirlandaio do projektowania dużych zleceń. W jego pracowni, Michał Anioł widział wówczas setki rysunków takich jak Stojąca kobieta. Nie ma wątpliwości, że pewne cechy jego stylu i warsztatu pracy sięgają tamtych czasów. Porównując jego wczesne rysunki z rysunkami mistrza, widzimy podobieństwa w pozie, ułożeniu draperii i szrafowaniu (kreskowaniu). Choć Michał Anioł był wtedy wciąż niedoświadczonym artystą, jego rysunek przewyższał pracę Ghirlandaio. Jego postać została przedstawiona bardziej wyraziście, jest lepiej wymodelowana. Michał Anioł uzyskał to dzięki znacznie gęstszemu kreskowaniu krzyżowemu, czasochłonnej metodzie modelowania, którą Ghirlandaio stosował dość oszczędnie.

W autoryzowanej biografii napisanej przez Condiviego w 1553 r. Michał Anioł zaprzeczył, że ​​kiedykolwiek był uczniem Ghirlandaio. Zdaje się, że po długiej i udanej karierze chciał być postrzegany jako geniusz samouk, wyróżniający się, a być może nawet przewyższający swoich poprzedników.

Po opuszczeniu pracowni Ghirlandaio, Michał Anioł podjął pracę dla Wawrzyńca Wspaniałego (Lorenzo di Piero de’ Medici), władcy Florencji i głowy potężnej rodziny Medyceuszy. Wawrzyniec odkrył jego talent rzeźniarski i wkrótce Michał Anioł został zaproszony do zamieszkania na dworze. Tam spotkał dwóch swoich najważniejszych przyszłych mecenasów: Giovanniego Medyceusza (przyszłego papieża Leona X) i jego kuzyna Giulio, który został papieżem Klemensem VII.

Kiedy Wawrzyniec zmarł w 1492 roku, Michał Anioł służył jego spadkobiercy, Piero, którego kontrola nad Florencją trwała niestety tylko dwa lata. Aby uniknąć zawirowań politycznych wokół upadku Medyceuszy, artysta udał się do Rzymu, gdzie zyskał sławę dzieki swojej marmurowej rzeźbie Pietà, która znajduje się obecnie w bazylice św. Piotra w Watykanie. Wrócił do Florencji w 1501 roku, a następne cztery lata, podczas których stał się dożywotnim zwolennikiem florenckiego republikanizmu, były jednym z najbardziej produktywnych okresów jego życia.

© Rada Powiernicza Muzeum Brytyjskiego