Twórcy kubizmu

W 1908 roku Braque spędzał drugie lato z rzędu w ulubionym miejscu Cézanne'a. Wcześniej zdążył jeszcze namalować ten niewielki port na południu Aix-en-Provence stosując genialną, zuchwałą kolorystykę godną fowisty (Braque razem z Matisse'm, Derain'em i innymi artystami kultywowali ten styl w latach 1904-1907). Po śmierci Cézanne'a i po spotkaniu z Picassem, Braque postanowił jednak obrać inny kierunek, mianowicie nowatorski kubizm.

Cubism is a terrible name. Except for a very brief moment, the style has nothing to do with cubes. Instead, it is an extension of the formal ideas developed by Cézanne and broader perceptual ideas that became increasingly important in the late 19th and early 20th centuries.  These were the ideas that inspired Matisse as early as 1904 and Picasso perhaps a year or two later. 

We certainly saw such issues asserted in _Les Demoiselles d’Avignon._But Picasso’s great 1907 canvas is not yet Cubism.  It is more accurate to say that it is the foundation upon which Cubism is constructed. If we want to really see the origin of the style, we need to look beyond Picasso to his new friend Georges Braque.

Młody, francuski fowista, Georges Braque, w 1907 roku odwiedza pośmiertną wystawę Cézanne'a w Paryżu, a mniej więcej w tym samym czasie styka się z nowatorskimi Pannami z Awinionu Picassa. Oba wydarzenia mają na niego ogromny wpływ. Jeśli chodzi o dzieło Picassa, to mówi się, że Braque, na początku go nienawidził. Podobnie jaki wielu innych ludzi—Matisse, na przykład, miał powiedzieć, że Picasso zawiśnie kiedyś za swoim obrazem. Jak bardzo się on mylił! Tak czy inaczej, Braque stwierdził potem, że obraz prześladował go przez całą zimę roku 1908. Gdy nadeszło lato, jako przykładny paryżanin, opuścił on swoje miasto i udał się do Prowansji, a dokładniej do tej jej części, w której żył i tworzył Cézanne. Lato roku 1908 upłynęło mu na wyzbywaniu się kolorów fowizmu i zgłębianiu tajników stylu, który wcześniej zdobył serce Cézanne'a, a który teraz pochłaniał Picassa. Napisał on:

Like Cézanne, Braque sought to undermine the illusion of depth by forcing the viewer to recognize the canvas not as a window but as it truly is, a vertical curtain that hangs before us. In canvases such as Houses at L’Estaque( 1908), Braque simplifies the form of the houses (here are the so called cubes), but he nullifies the obvious recessionary overlapping with the trees that force forward even the most distant building.

When Braque returned to Paris in late August, he found Picasso an eager audience. Almost immediately, Picasso began to exploit Braque’s investigations.  But far from being the end

of their working relationship, this exchange becomes the first in a series of collaborations that lasts six years and creates an intimate creative bound between these two artists that is unique in the history of art.

Od 1908 do początku Pierwszej Wojny Światowej w 1914, Braque i Picasso pracowali ze sobą tak blisko, że dzisiejsi eksperci często mają problem z odróżnieniem od siebie ich dzieł. Artyści całymi miesiącami odwiedzali swoje pracownie niemal dzień w dzień, wymieniali się pomysłami i rzucali sobie nawzajem wyzwania. Mimo wszystko, przewaga pozostawała po stronie Picassa. Kiedy między nimi rodził się jakiś rewolucyjny pomysł, to Braque był tym, który rozpoznawał jego wartość. Zawsze jednak to Picasso w pełni odkrywał i wykorzystywał jego potencjał.

By 1910, Cubism had matured into a complex system that is seemingly so esoteric that it appears to have rejected all esthetic concerns. The average museum visitor, when confronted by a 1910 or 1911 canvas by Braque or Picasso, the period known as Analytic Cubism, often looks somewhat put upon even while they may acknowledge the importance of such work. I suspect that the difficulty, is, well..., the difficulty of the work. Cubism is an analysis of vision and of its representation and it is challenging. As a society we seem to believe that all art ought to be easily understandable or at least beautiful. That's the part I find confusing.

Autorami eseju są dr Beth Harris i dr Steven Zucker.

[1] Cytowane w pracy Williama Rubina, Picasso and Braque: Pioneering Cubism, Nowy Jork: Muzeum Sztuki Nowoczesnej, 1989, str.353.