Jak podejmują decyzje firmy działające w warunkach konkurencji doskonałej

Zobacz przykłady tego jak firmy działające na rynku w warunkach doskonałej konkurencji decydują o tym ile będą produkować.

Kluczowe pojęcia

Kiedy doskonale konkurencyjna firma produkuje większą ilość wyrobu, jej przychód całkowity stale się zwiększa w takim samym tempie określonym przed daną cenę rynkową.
Zyski będą największe—lub straty najmniejsze—jeśli firma na rynku doskonale konkurencyjnym będzie produkować taką ilość, że całkowite przychody będą przekraczać całkowite koszty o jak największą ilość, lub gdzie różnica (czyli strata) między całkowitymi przychodami a całkowitymi kosztami będzie jak najmniejsza.

W jaki sposób doskonale konkurencyjne firmy podejmują decyzje o produkcji

Doskonale konkurencyjne firmy mają tylko jedną ważną decyzję do podjęcia—jaką ilość produkować. Żeby zrozumieć dlaczego tak jest, zastanówmy się nad różnymi sposobami zapisania podstawowej definicji zysku:

\begin{matrix} Zysk = Ca ł kowity przych ó d - Ca ł kowity koszt \end{matrix}

\begin{matrix} Zysk = (Cena) (Wyprodukowana ilo ś ć) - (Koszt przeci ę tny) (Wyprodukowana ilo ś ć) \end{matrix}

Ponieważ firma doskonale konkurencyjna musi zaakceptować cenę swojej produkcji określoną przez rynkowy popyt i podaż, nie może wybierać ceny, jaką pobiera. Innymi słowy, cena jest już ustalona w równaniu zysku, więc firma doskonale konkurencyjna może sprzedać dowolną liczbę jednostek, ale tylko po dokładnie takiej samej cenie.

Oznacza to, że firma stoi w obliczu doskonalej elastycznej krzywej popytu na swój produkt—kupujący chcą kupić każda ilość jednostek od firmy po cenie rynkowe. Kiedy doskonale konkurencyjna firma wybiera jaką ilość produkować, ta ilość—razem z dominującymi cenami na rynku produktów i surowców—określi całkowity przychód firmy, całkowite koszty i w końcu poziom zysku.

Określenie najwyższego zysku przez porównanie całkowitego przychodu i całkowitego kosztu

Przedsiębiorstwo działające na rynku doskonale konkurencyjnym może sprzedaż tak dużą ilość, jak chce, tak długo, jak akceptuje obowiązującą cenę rynkową. Jeśli przedsiębiorstwo zwiększy liczbę jednostek sprzedawanych po danej cenie, to jego całkowity przychód wzrośnie. Jeśli cena produktu wzrośnie dla każdej sprzedanej jednostki, to całkowity przychód też wzrośnie.

Jako przykład tego, jak doskonale konkurencyjna firma ustala jaką ilość produkować, zastanówmy się nad przypadkiem małej farmy produkującej truskawki i sprzedaje je mrożone po 4 zł za paczkę. Sprzedaż jednej paczki truskawek przyniesie przychód 4 zł, dwóch paczek 8 zł, trzech paczek 12 zł i tak dalej. Jeśli na przykład cena paczki mrożonych truskawek zostałaby podwojona do 8 zł za paczkę, to sprzedaż jednej paczki przynosiłaby 8 zł przychodu, dwie paczki przynosiłyby 16 zł, a trzy paczki to 24 zł i tak dalej.

Całkowity przychód i całkowite koszty farmy truskawek są pokazane na poniższym wykresie; te liczby są dalej rozbite na koszty stałe i koszty zmienne, których tabelka znajduje się poniżej wykresu. Oś pozioma wykresu przedstawia ilość produkowanych paczek mrożonych truskawek; oś pionowa przedstawia przychód całkowity i koszty całkowite, mierzone w złotych. Krzywa kosztów całkowitych przecina oś pionową w miejscu, które pokazuje poziom kosztów stałych, a następnie ma nachylenie dodatnie.

Koszt całkowity i przychód całkowity na farmie truskawek
Ilość, $Q$ ‍	Koszt całkowity, $TC$ ‍	Koszt stały, $FC$ ‍	Koszt zmienny, $VC$ ‍	Całkowity przychód, $TR$ ‍	Zysk
0	62 zł	62 zł	-	0 zł	−62 zł
10	90 zł	62 zł	28 zł	40 zł	−50 zł
20	110 zł	62 zł	48 zł	80 zł	−30 zł
30	126 zł	62 zł	64 zł	120 zł	−6 zł
40	144 zł	62 zł	82 zł	160 zł	16 zł
50	166 zł	62 zł	104 zł	200 zł	34 zł
60	192 zł	62 zł	130 zł	240 zł	48 zł
70	224 zł	62 zł	162 zł	280 zł	56 zł
80	264 zł	62 zł	202 zł	320 zł	56 zł
90	324 zł	62 zł	262 zł	360 zł	36 zł
100	404 zł	62 zł	342 zł	400 zł	−4 zł

W oparciu o przychód całkowity i koszty całkowite, doskonale konkurencyjna firma —tak jak farma z truskawkami—może obliczyć ilość produkcji, która zapewni jej najwyższym poziom zysku.

Po każdej danej ilości, przychód całkowity minus koszty całkowite dadzą nam zysk. Jednym ze sposobów na określenie ilości produkcji, która przyniesie największy zysk, jest sprawdzenie przy jakiej ilości przychód przewyższa koszty o największą ilość. Na wykresie powyżej pionowa różnica pomiędzy przychodem całkowitym a kosztami całkowitymi odpowiada zyskowi—jeśli przychód całkowity jest większy niż koszt całkowity—lub stracie—jeżeli koszty są większe niż przychód całkowity dla danej ilości.

W tym przykładzie koszty całkowite są większe od przychodów całkowitych na poziomach produkcji od 0 do 40, więc przedsiębiorstwo będzie ponosić straty. Na poziomie produkcji od 50 do 80 przychody całkowite są większe niż koszty, więc przedsiębiorstwo będzie miało zyski. Jednak na poziomie produkcji od 90 do 100 koszty całkowite ponownie przewyższają przychody całkowite, więc firma ponosi straty.

Najwyższy poziom zysku możesz znaleźć patrząc na tabelę powyżej i szukając poziomu produkcji, dla którego poziom zysku w ostatniej kolumnie będzie największy. Największy poziom zysku—podobnie jak na wykresie opartym na tej tabeli— występuje przy produkcji 70 i 80, gdzie zyski wynoszą 56 zł.

Wyższa cena oznaczałaby, że przychód całkowity byłby wyższy dla każdej sprzedanej ilości. Niższa cena oznaczałaby, że przychód całkowity byłby niższy dla każdej sprzedanej ilości. Co by się stało, gdyby cena spadła na tyle nisko, że krzywa przychodu całkowitego znajdowałaby się całkowicie pod krzywą kosztów całkowitych, czyli inaczej mówiąc, koszty całkowite zawsze byłyby większe od przychodów? W takiej sytuacji firma mogłaby co najwyżej ponosić straty przy dalszym funkcjonowaniu. Jednak firma maksymalizująca zysk preferuje takie ilości produkcji, przy których przychody całkowite znajdują się jak najbliżej kosztów całkowitych, a więc straty są jak najmniejsze.

Podsumowanie

Kiedy doskonale konkurencyjna firma produkuje większą ilość wyrobu, jej przychód całkowity stale się zwiększa w takim samym tempie określonym przed daną cenę rynkową.
Zyski będą największe—lub straty najmniejsze—jeśli firma na rynku doskonale konkurencyjnym będzie produkować taką ilość, że całkowite przychody będą przekraczać całkowite koszty o jak największą ilość, lub gdzie różnica (czyli strata) między całkowitymi przychodami a całkowitymi kosztami będzie jak najmniejsza.

Pytania do samodzielnego sprawdzenia swojej wiedzy

Używając danych z tabeli poniżej, określ co się stanie z zyskami tej firmy, jeśli cena rynkowa jej produktu wzrośnie do 6 zł.

Ilość	Koszt całkowity	Koszt stały	Koszt zmienny	Przychód całkowity	Zysk
0	62 zł	62 zł	-	0 zł	−62 zł
10	90 zł	62 zł	28 zł	60 zł	−30 zł
20	110 zł	62 zł	48 zł	120 zł	10 zł
30	126 zł	62 zł	64 zł	180 zł	54 zł
40	144 zł	62 zł	82 zł	240 zł	96 zł
50	166 zł	62 zł	104 zł	300 zł	134 zł
60	192 zł	62 zł	130 zł	360 zł	168 zł
70	224 zł	62 zł	162 zł	420 zł	196 zł
80	264 zł	62 zł	202 zł	480 zł	216 zł
90	324 zł	62 zł	262 zł	540 zł	216 zł
100	404 zł	62 zł	342 zł	600 zł	196 zł

Pytania do powtórzenia

W jaki sposób przedsiębiorstwo doskonale konkurencyjne wyznacza cenę?
Co powstrzymuje przedsiębiorstwo doskonale konkurencyjne od zrealizowania chęci zwiększenia zysków przed podniesienie ceny?
W jaki sposób przedsiębiorstwo doskonale konkurencyjne oblicza swój całkowity przychód?

Pytania rozwijające myślenie krytyczne

Twoja firma działa na rynku doskonale konkurencyjnym. Powiedziano ci, że w krótkim okresie reklama pomoże zwiększyć sprzedaż. Czy stworzysz agresywną kampanię reklamową dla swojego produktu?
Skoro doskonale konkurencyjna firma może sprzedawać po cenie rynkowej ilości, jakie tylko chce, to dlaczego nie mogłaby po prostu zwiększyć zysków przez sprzedawanie ekstremalnie dużych ilości produktów?

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Zaloguj się

Sortuj według

Na razie brak głosów w dyskusji

Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.