Przed wojną secesyjną, wojna amerykańsko-meksykańska była jej zapowiedzią: zasoby edukacyjne

Obejrzyj nagranie tutaj

Młody człowiek w środku tłumu w obrazie War News From Mexico (Wieści Wojenne z Meksyku) Richarda Catona (1848) trzymając wysoko łokcie, ma w ręku otwartą gazetę, jest ona jednak na tyle nisko, że możemy zobaczyć zdumiony wyraz twarzy postaci.

A same wieści? Jak wskazuje tytuł, są one meldunkiem z frontu wojny amerykańsko-meksykańskiej. Oddziały Stanów Zjednoczonych wkroczyły do miasta Meksyk w 1848 roku, kończąc wojnę o terytoria Teksasu rozpoczętą w 1846 roku. W ramach traktatu z Guadalupe Hidalgo Meksyk zrzekł się połowy swojego terytorium na rzecz Stanów, skutecznie kończąc program ekspansji zachodniej USA.

Aby oddać cechy zachodniego przyczółku, stojący mężczyźni zebrani na obrazie, ukazani są na ganku typowego budynku wzniesionego na amerykańskim pograniczu podczas pogoni za terytoriami we wczesnych dekadach XIX wieku. W rzeczywistości budynek ten pełni kilka funkcji: jak wskazują szyldy, jest jednocześnie "amerykańskim hotelem" i urzędem pocztowym. Podczas gdy ten drewniany obiekt naśladuje styl klasycznych kamiennych konstrukcji z Filadelfii czy Nowego Jorku, artysta dołożył wielu starań ukazując szczegóły przypominające widzowi, że scena ma miejsce na pograniczu: drewno jest zniszczone, a pod szyldem "post office" (urząd pocztowy) przyczepiona jest notka rekrutacyjna zwołująca "wolontariuszy na Meksyk".

Opinie na temat wojny były podzielone, Woodville ukazuje zatem spektrum reakcji. Starszy mężczyzna w ubiorze z okresu rewolucji, po prawej od postaci trzymającej gazetę, wytęża słuch, podczas gdy inna osoba powtarza mu to, co jest czytane, do ucha. Jeden młody człowiek w tle podrzuca kaszkiet, jest wyraźnie zadowolony z wiadomości, natomiast starzec wykazuje dużo mniejszy entuzjazm. Jego staromodny ubiór plasuje go w części generacji, która walczyła w wojnie o niepodległość, jednak nie popierała ekspansji przyjętej przez nową demokrację ery Jacksona. A co z samymi mieszkańcami byłych kolonii hiszpańskich na południowym-zachodzie (Meksyk uzyskał niepodległość od Hiszpanii w 1821 roku)? To mogą być jedynie złe wieści; poddanie terytorium oznaczało utratę tożsamości kulturowej. Protestancka, angloamerykańska kultura przemieszczająca się na zachód, zdobywająca nowe stany dla Unii, dążyłaby do wykorzenienia pozostałości po tożsamości hiszpańsko-katolickiej. Meksykanie obudziliby się dzień po podpisaniu traktatu i znaleźliby się w nowym kraju, jako obywatele drugiej kategorii.

Amerykańscy malarze scen rodzajowych tego okresu zazwyczaj dążyli do przedstawiania sieci typów społecznych, w ich prędko unowocześniającym się narodzie, a obraz Woodville'a nie jest wyjątkiem (malarstwo "rodzajowe" ukazywało sceny z życia codziennego). W nurcie tym często występowały humorystyczne ilustracje na temat statusu społecznego lub nowo przybyłych do Ameryki imigrantów, w równej mierze jednak ujawniały one społeczny lęk związany ze zmianami demograficznymi w nowym środowisku politycznym. Na obrazie znajdują się postaci afroamerykańskie, są jednak zepchane na krawędź, poza obramowującymi belkami przedsionka hotelu — siedzący mężczyzna w jaskrawej pomarańczowej koszuli i dziecko ubrane w białą, poszarpaną sukienkę. Spoglądają z dołu, z prawej strony, z podnóża schodów, jednak ich wyrazy twarzy zdają się pokazywać tylko zmęczenie lub być może rezygnację. Gorąco debatowano nad kwestią, czy nowe terytoria będą stanami niewolniczymi czy też wolnymi — niektórzy widzieli wojnę jako rozszerzanie instytucji niewolnictwa — a Woodville przytakuje tej szerszej politycznej rzeczywistości. Jest tam też starsza kobieta, ledwo widoczna w mroku; wychyla się z okna i patrzy w kierunku grupy na ganku. Postaci te nie są zawarte w najbliższym kręgu białych mężczyzn — sugerując być może ich mniej kluczową pozycję w społeczeństwie.

Obrazy życia przygranicznego były popularne w latach poprzedzających wojnę secesyjną, a Woodville z wielkim sukcesem prezentował tę tematykę. Wyspecjalizował się we wnętrzach domowych — istotnym podzbiorze nowo pojawiającego się nurtu malarstwa rodzajowego. Cenione w Europie (szczególnie w XVII wieku, w Republice Zjednoczonych Prowincji), było jednak stosunkowo nowym zjawiskiem w sztuce amerykańskiej — osiągając szczyt popularności w okresie rozciągającym się od lat 30. XIX wieku poprzez wojnę secesyjną w latach 1861-65. Sceny rodzajowe były kierowane do szeroko rozwiniętej i coraz bardziej piśmiennej klasy średniej, której gusta sięgały raczej znajomych scen z życia codziennego, niż tematów mitycznych lub historycznych faworyzowanych przez akademie sztuki (Królewskie Akademie w Europie i Narodową Akademię w Stanach Zjednoczonych). Malarstwo rodzajowe było promowane przez takie organizacje jak American Art Union (AAU), która została założona w 1839 roku, aby popularyzować artystów amerykańskich oraz stworzyć oryginalną amerykańską sztukę. Dzieło Woodville'a War News From Mexico (Wieści wojenne z Meksyku) zostało raz wystawione pod patronatem AAU w 1849 roku, wkrótce po zakończeniu wojny. Obrazy takie były następnie przekształcane w ryciny i sprzedawane członkom AAU w ramach subskrypcji.

W przeciwieństwie do zmarginalizowanych postaci kobiety i Afroamerykanów gazeta zajmuje na obrazie dumne miejsce. Prasa groszowa, jak ją zwano, była względnie nowym wynalazkiem masowo produkowanym przez komercyjne redakcje, które pojawiły się w latach 30. XIX wieku, w okresie błyskawicznej industrializacji i modernizacji. W odróżnieniu od swoich droższych, bazujących na subskrypcji odpowiedniczek, prasa groszowa (nazwana tak, bo kosztowała grosze) szeroko sięgała do amerykańskiego ogółu. Wojna amerykańsko-meksykańska była nie tylko pierwszym fotografowanym konfliktem, ale też pierwszym tak obszernie relacjonowanym za pomocą druku — na tym samym papierze, który ukazany jest na obrazie, z banerem górnym zdobionym słowem "EXTRA". Gazeta w rzeczywistości funkcjonowała jako potężny symbol siły prasy w zbliżaniu Amerykanów, a obraz sugeruje rolę gazety w kształtowaniu opinii publicznej.

Malarstwo rodzajowe często przekazywało wrażenie natychmiastowości i tutaj dzieło War News From Mexico (Wieści wojenne z Meksyku) ustawia się w kierunku widza w taki sposób, że można odnieść wrażenie, że właśnie natknięto się na tę scenę. Zwróć uwagę przykładowo na to, jak perspektywa jest nachylona na prawo od widza; daje to efekt umieszczenia nas do lewej strony, tak jakbyśmy właśnie wyszli/ły zza zmyślonego rogu, a Amerykański Hotel, jego ganek pełen mieszkańców miasta wślizgują się w pole widzenia.

Pomimo pozornej spontaniczności, War News from Mexico (Wieści wojenne z Meksyku) jest dziełem tak ostrożnie skomponowanym i nawet tak moralistycznym jak stateczne obrazy historyczne i tematy neoklasycystyczne faworyzowane przez akademie. Wprawdzie powszechne było traktowanie malarstwa rodzajowego jako "migawek" codziennego amerykańskiego życia nieposiadających większego celu, ta rozwijająca się scena (mająca na celu wskazanie jakiegoś miejsca na pograniczu z dala od działań militarnych, ale na tyle blisko, aby miały one znaczenie) dzieje się w tle Objawionego Przeznaczenia — teorii, która napędzała i usprawiedliwiała ekspansję na zachód.

Ideologia Objawionego Przeznaczenia interpretuje Angloamerykanów jako lud wybrany przez Boga, który tak jak starożytni Izraelici ze Starego Testamentu jest prowadzony przez Najwyższego do swojego przeznaczenia. Był to temat często ukazywany w malarstwie. Przykładowo, na muralu Emmanuela Leutze'a znajdującym się na zachodniej klatce schodowej Kapitolu Stanów Zjednoczonych, Westward the Course of Empire Takes its Way (Na zachód kurs Imperium podąża swą drogą), widzimy zakryte wagony i amerykańskich pionierów spoglądających w stronę zachodzącego Słońca i Pacyfik, podczas gdy jedna ze scen w prawej dolnej krawędzi (zilustrowana powyżej) ukazuje Mojżesza prowadzącego Izraelitów przez pustynię.

Poczynając od rewolucji amerykańskiej, ta amerykańska "wyjątkowość" (jak ją również zwano), racjonalizowała nie tylko przejmowanie ziem aż po Pacyfik, ale również podbój i usunięcie ludów z ich terytoriów — ustawa o wysiedleniu Indian z 1830 roku, którą podpisał prezydent Andrew Jackson, wzmacniała niepohamowane podporządkowywanie terenów, które szło w parze z wygnaniem i eksterminacją.

Woodville nie deklaruje otwarcie swoich poglądów w obrazie War News from Mexico (Wieści wojenne z Meksyku) niemniej jednak jego dzieło manifestuje większą historię, niżby mogła na to pozwolić skala tego względnie małego płótna (o wymiarach około 68,6 x 63,5 cm). Jeśli War News from Mexico (Wieści wojenne z Meksyku), jakkolwiek niejednoznacznie, sławi ideę Objawionego Przeznaczenia i nieuchronność dominacji Ameryki nad znaczną częścią kontynentu, ironicznym faktem jest, że sceny z życia na amerykańskim zachodzie Woodville'a były tworzone podczas jego pobytu w Europie. Urodzony w Baltimore, Woodville wyjechał na Stary Kontynent jako młody człowiek, aby szkolić się w Düsseldorfie, w Niemczech i pozostał za granicą aż do swojej śmierci w wieku 30 lat.

Gdyby scena ukazana w War News from Mexico (Wieściach wojennych z Meksyku) przedstawiała życie współcześnie, jak wypełniłbyś / wypełniłabyś obraz? Kto znajdowałby się na ganku? Na schodach? W domu? Na skraju?