If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Introduction to the Shang dynasty

Przeczytaj tłumaczenie powyższych inskrypcji. Fragment kości wróżebnej, ok. 1300–1050. dynastia Shang (1600–1050 p.n.e.). Chiny; prowincja Henan. Prawdopodobnie kość bydła. Muzeum Sztuki Azjatyckiej w San Francisco, The Avery Brundage Collection, B60M502.
Okres panowania dynastii Shang przypada na okres od 1500 do 1050 r. p.n.e. Według różnych historii i tradycji, ludność Shang pochodziła z obszarów wzdłuż środkowych i dolnych odcinków Rzeki Żółtej. Po zwycięstwie nad dynastią Xia pod panowaniem króla Chengtanga założyła szereg państw-miast. W zapisach archeologicznych Shang znana jest od około 1898-99 r. W tym czasie dzięki kościom wróżebnym zwrócono uwagę na stanowisko w Anyang, odkrywając tym samym ostatnią stolicę tej dynastii i dowodząc jej istnieniu. Od tego momentu, okres jej panowania zaczęto dzielić na dwa główne etapy: Erligang oraz Anyang. Mówi się, że za panowania Shang stolicę przeniesiono co najmniej pięć razy. Zidentyfikowano również kilka stanowisk w obrębie tej dynasti, jednak te najbardziej znane znajdują się w Anyang i Zhengzhou.
Jeden z istotnych czynników świadczących o istnieniu dynastii Shang stanowi obecność zapisów historycznych. Pismo w tamtym okresie było przede wszystkim piktograficzne - oznacza to, że pojedyncze słowo było reprezentowane przez rysunek, który przypominał jego znaczenie. Z biegiem czasu, tego typu pismo nabrało bardziej ideograficznego charakteru. Za panowania dynastii Shang działali skrybowie, którzy odnotowywali ważne wydarzenia. Zapisy, które przetrwały, to inskrypcje na brązach oraz, co istotniejsze, inskrypcje na kościach wróżebnych, używanych do wróżenia. Odzyskano tysiące kości - w wielu przypadkach połamanych. Zawierały nie tylko intrygujące pytania odnośnie do tego, co miało wydarzyć się w przyszłości i czy określone działania mogą być uznane za skuteczne, lecz znajdowały się na nich także imiona królów. Znane są na przykład imiona królów, którzy rządzili przez 273 lata w okresie Anyang.
Przeczytaj tłumaczenie powyższych inskrypcji. Fragment kości wróżebnej, 1300–1050 p.n.e. dynastia Shang (ok. 1600–1050 p.n.e.). Chiny, prowincja Henan. Prawdopodobnie kość bydła. Muzeum Sztuki Azjatyckiej w San Francisco, The Avery Brundage Collection, B60M501.
Kości wróżebne zaświadczają o istotności rytualnego wróżbiarstwa wśród władców Shang. Używano ich do wróżenia lub wyznaczania odpowiedzi na różnorodne pytania związane z rolnictwem (np. sukcesem dotyczącym wzrostu konkretnych plonów), wypraw wojskowych, zdarzeń w przyszłości, takich jak ciąże lub angaże wojskowe, a także bardzo osobistych spraw, np. zaleceń w przypadku bólu zęba. Pytania, odpowiedzi i rezultaty zapisywano na kościach, zwykle na plastronach żółwi i łopatkach bydła. Podgrzewano metalowy pręt, lub być może rozżarzony węgielek, i kładziono go w pobliżu miejsca, gdzie zapisano pytanie. O odpowiedzi decydował kształt pęknięcia, a wynik (to, co nastąpiło) był niekiedy zapisywany na kości.
Królowie dynastii Shang utrzymywali ściśle kontrolowane państwo. Pełnili funkcję nie tylko duchownych, lecz także przeprowadzali kampanie wojskowe i nadzorowali warsztaty zajmujące się wytwarzaniem ceramiki, przedmiotów z kości oraz, co najważniejsze, brązów. Jako waluty używano importowanych muszli porcelanek. Postęp technologiczny pod względem produkcji brązu nie przynosił korzyści zwykłym ludziom - wytwarzano go na potrzeby rytualne i militarne państwa. Odlewy z brązu były procesem pracochłonnym, który obejmował wydobywanie miedzi i cyny lub rud cynku, przetapianie surowców w sztabki, a następnie transportowanie ich do warsztatów odlewniczych. W ostatnim etapie wytwarzano przedmioty z brązu o misternej strukturze, wykorzystując do tego ceramiczne formy. Z tego względu przemysł brązowniczy był przedsięwzięciem kompleksowym, angażującym ogromne zasoby ludzkie i materialne.
Arystokrację dynastii Shang chowano w grobowcach pełnych przepychu. Te w Anyang były zazwyczaj w kształcie krzyża, wraz z jedną do czterech pochylni prowadzących do dolnej części trumny. Mimo iż zostały splądrowane, istnieją wystarczające dowody potwierdzające, że trumny lakierowano, a czasami inkrustowano. Pod spodem znajdował się pies lub człowiek poświęcony w ofierze, albo szereg ludzkich ofiar w miejscu otaczającym dół pod trumną, czy też na pochylniach. Czasami ofiarom ścinano głowę. Chowano również rydwany razem z ich właścicielami. Jednym z nielicznych grobowców nietkniętych przez rabusiów jest Grób nr 5, który uznaje się za za grobowiec należący Fu Hao, jednej z żon czwartego króla Anyang, Wu Dinga. Był to zadziwiająco bogaty grób, wypełniony setkami przedmiotów z brązu, nefrytu i kości, a także tysiącami muszli porcelanek.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.