If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Rozwój klasy średniej

W Pozłacanym Wieku rozwinięta klasa średnia i bogata klasa wyższa odkryły nowe zastosowanie dla pieniędzy, które posiadały: rozrywkę, konsumpcję dóbr i filantropię. 

Podsumowanie

  • W czasie trwania Pozłacanego Wieku pracownicy biur zasilili szeregi klasy średniej.
  • Większe dochody i większa ilość czasu wolnego dostępne dla pracowników klasy średniej sprzyjało zaistnieniu w amerykańskich miastach kultury konsumpcji i masowej rozrywki.
  • Najbogatsi Amerykanie zastanwiali się w jaki sposób i czy w ogóle użyć swych fortun do naprawy społeczeństwa. Andrew Carnegie w eseju "Ewangelia bogactwa" upowszechniał pogląd, że bogaci powinni przeznaczać pieniądze na użytek publiczny.

Klasa średnia i klasa wyższa podczas Pozłacanego Wieku

W Pozłacanym Wieku większość mieszkańców amerykańskich miast wykonywała trudne prace za niskie wynagrodzenie, pracując bardzo ciężko w fabrykach i warsztatach i powracając w nocy do zatłoczonych i brudnych domów. Jednak nowa era przemysłu i innowacji nie przysparzała ludziom jedynie cierpień. Fabryki i przedsiębiorstwa rozwijały się i, by działać na pełnych obrotach, potrzebowały całej armii księgowych, kierowników i sekretarzy. Te nowe posady urzędnicze, dostępne również dla kobiet, sprzyjały rozwojowi klasy średniej, wyedukowanych pracowników biurowych, którzy wydawali pieniądze na coraz bardziej różnorodne dobra i rozrywki.
Ożywienie gospodarcze Pozłacanego Wieku pozwoliło nielicznym szczęśliwcom, którzy wykorzystali swoją bystrość i politykę
zastosowaną przez rząd, zgromadzić ogromne fortuny i stać się tytanami przemysłu. Do roku 1890 jeden procent populacji sprawował kontrolę nad 25 procent dóbr w Stanach Zjednoczonych.1 Podczas gdy przepaść między bogatymi, a biednymi rosła, współcześni ludzie zastanawiali się jaki dług nowi arystokraci Ameryki mieli wobec społeczeństwa. Czy powinni ulepszać miasta i dawać szansę tym mniej szczęśliwym na rozwój, czy po prostu cieszyć się owocami własnego sukcesu.

Praca i edukacja po Wojnie Secesyjnej

W roku 1862 Kongres uchwalił ustawę Morrilla, w której oddawał ziemie federalne pod budowę publicznych uniwersytetów Wyższa edukacja, wcześniej zarezerwowana dla dzieci elity, była teraz dostępna dla młodych ludzi z nowej klasy. Kobiety, na równi z mężczyznami, skorzystały z nowych możliwości edukacyjnych. Pod koniec wieku około 40 procent absolewntów koledżów stanowiły kobiety.2
Wykształceni mężczyźni i kobiety wkroczyli w świat pracy jako kierownicy i urzędnicy. Firmy przeważnie zatrudniały na tych najlepszych posadach białe osoby, urodzone w granicach kraju.
Mniejsze dłonie kobiet wydawały się idealne do obsługiwania maszyn do pisania i tarcz telefonów. Ich mniejsze zarobki (płacono im jedną trzecią tego, co zarabiali mężczyźni) dodatkowo pozwalały ich pracodawcom zaoszczędzić. Jednakże mogąc zarabiać pieniądze, kobiety osiągnęły wyższy poziom wolności i niezależności.3

Czas wolny i konsumpcja

Członkowie klasy średniej entuzjastycznie wyciągali z kieszeni dodatkowe pieniądze na dobra materialne i zajęcia czasu wolnego. Kobiety przemierzały nowe domy handlowe, takie jak Macy's czy Marshall Field's, które oferowały gotowe ubrania i artykuły gospodarstwa domowego, kupując rzeczy, które kobiety poprzedniego pokolenia tworzyły w domach.4
Ilość wolnego czasu klas średniej i wyższej rosła wraz z ich dochodami. Miasta oferowały wiele możliwości dla tych, którzy mieli czas na zabawę. Teatr i wodewil, parki rozrywki, cyrki, imprezy taneczne i wydarzenia sportowe przyciągały podekscytowane tłumy.
Fotografia drużyny baseballowej New York Gothams.
New York Gothams w roku 1884. Pierwsze profesjonalne ligi baseballowe zostały utworzone w Pozłacanym Wieku. Gothams stali się później znani jako New York Giants, a następnie San Francisco Giants. Ilustracja: Wikimedia Commons

Ewangelia bogactwa

Klasa średnia szybko pojęła, co chce robić z pieniędzmi: kupować towary konsumpcyjne i dobrze się bawić. Wszystkie świecidełka i uciechy razem wzięte nie były jednak w stanie uszczuplić fortun zgromadzonych przez elity Pozłacanego Wieku. "Problemem naszych czasów jest odpowiednie zarządzanie majątkiem", pisał w roku 1889 w swoim eseju "Ewangelia bogactwa" magnat przemysłu stalowego Andrew Carnegie.
Co najbogatsi powinni zrobić ze swoimi pieniędzmi? Czy byli moralnie zobligowani by używać ich dla dobra publicznego? Niektórzy intelektualiści tamtych czasów uważali, że gdyby bogaci wspomagali biednych, tak naprawdę zaszkodziłoby to społeczeństwu. Darwiniści społeczni uważali, że ingerencja w proces "przetrwania najlepiej przystosowanych" sprawi, że rasa ludzka przestanie się rozwijać. W swoim eseju "Jaki dług klasy społeczne mają wobec siebie?" z 1883 roku socjolog z uniwersytetu Yale, William Graham Sumner, odpowiedział na tytułowe pytanie: żaden.6
W "Ewangelii bogactwa" Carnegie przyjął inny punkt widzenia. Przekonywał, że wielkie różnice w podziale bogactwa były naturalną konsekwencją procesów zachodzących w społeczeństwie przemysłowym. Jednakże bogaci powinni zajmować się
by zapewnić szansę na rozwój tym biednym, którzy na to zasługiwali. Zamiast afiszować się bogactwem, pozostawiać pieniądze spadkobiercom, czy zapisywać je w testamencie organizacjom dobroczynnym, bogaci powinni składać darowizny na szczytne cele jeszcze za swojego życia. W ten sposób mogli" zarządzać swoim majątkiem tak by, według własnej oceny, osiągnąć najbardziej korzystne dla społeczeństwa rezultaty. Dzięki temu bogaci staliby się przedstawicielami i powiernikami swych biedniejszych braci, oddając na ich potrzeby swoją niepoślednią mądrość, doświadczenie i umiejętność zarządzania i pomagając im bardziej, niż oni sami mogliby kiedykolwiek to zrobić."7
Carnegie sam podążył za własną radą oddając w ciągu całego życia 350 milionów dolarów na biblioteki i uniwersytety. Wielu innych przemysłowców również przeznaczało milionowe sumy na edukację i sztukę.
Fotografia Carnegie Free Library
Carnegie Free Library of Braddock w Braddock, w stanie Pensylwania zbudowana w roku 1888. Ilustracja: Wikimedia Commons
Krytycy zarzucali jednak filantropom, takim jak Carnegie, że wykorzystywali własną działalność charytatywną by usprawiedliwić swoje nieuczciwe przedsięwzięcia, lub budować sobie samym pomniki, fundując budynki i uniwersytety noszące ich nazwiska. Carnegie bezwzględnie obniżał płace, wydłużał godziny pracy, zezwalał na niebezpieczne warunki pracy, działał na szkodę związków zawodowych w swoich hutach stali. Strajk w Homestead, wywołany w 1892 roku przez pracowników usiłujących zapobiec obniżeniu płac, doprowadził do śmierci wielu strajkujących i łamistrajków.

Jak uważasz?

Co doprowadziło do rozwoju klasy średniej w Pozłacanym Wieku?
Jakie było główne założenie Ewangelii Bogactwa? Czy to, że Carnegie podejmował działania filantropijne mogło zrekompensować sposób, w jaki traktował pracowników?

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.