1. Thomas Piketty „Kapitał w XXI wieku”

Książka Thomasa Piketty'ego „Kapitał w XXI wieku” ostatnio budzi zainteresowanie, bo porusza istotny dla wielu osób temat nierówności dochodów i bogactw. Nie zamierzam recenzować tej książki, orzekać, czy ma rację, czy nie. Posłużę się nią, by dać wam narzędzia do krytycznego myślenia, a wtedy osądzicie sami. Świetne jest to, że autor zamieszcza wykresy i liczby na stronie internetowej. Dane, z których korzystam, pochodzą ze strony: http://piketty.pse.ens.fr/en/capital21c2. Zachęcam do odwiedzenia tej strony. Znajdziecie wiele ciekawych wykresów. Patrzcie na nie z otwartością, ale też krytycznie, zastanawiając się, co ma sens, a co nie, oraz w które kwestie chcielibyście się zagłębić. Zacznę od tego wykresu. Wprowadza istotne zagadnienie. To „Nierówności majątkowe w USA w latach 1810-2010”. Nierówności majątkowe mierzy się udziałem najwyższego decyla czy percentyla w całkowitym bogactwie kraju. Najwyższy 1% udziału w bogactwie to ta linia. A tu mamy najwyższy decyl, czyli 10% udziału w bogactwie. Ten punkt... zaznaczę go ciemnym różem... Dowiadujemy się, że z danych Piketty'ego wynika, iż w 1810 r. osoby stanowiące górny, najbogatszy 1%, posiadały, mniej więcej, 25 % bogactwa kraju. A najwyższe 10% miało w posiadaniu... wygląda na to, że prawie 60% bogactwa kraju. Widzimy, jak kształtował się trend. Tak wyglądał przez cały XIX wiek aż do początku XX stulecia. Tutaj mamy wiek XIX i początek XX. Wyróżnia się ten okres, ostatnie dwie lub trzy dekady... XIX stulecia. Często nazywa się go „wiekiem pozłacanym”. Wiek pozłacany kojarzy się z dużymi nierównościami majątkowymi. Wiek pozłacany. Jedno z pytań, które stawia ta książka, brzmi: Czy wkraczamy w kolejny wiek pozłacany? Patrząc na tę krzywą trendu widzimy, że nierówności majątkowe nie są aż tak wielkie jak w, powiedzmy, „oficjalnym” wieku pozłacanym. Ale do czego to zmierza? I czy ludzie powinni się niepokoić? Pytanie, czy krzywa trendu ułoży się tak, jak w ostatnich kilku dekadach XIX w., mniej więcej tak, jak na tym wykresie, tak, jak w pierwszym wieku pozłacanym... Czy raczej wykres ułoży się tak? A może tak? A jeśli nawet krzywa będzie taka, to czy nasza sytuacja będzie identyczna, jak w pierwszym wieku pozłacanym, z nieproporcjonalnym rozkładem władzy kojarzonej z majątkiem? Nad takimi pytaniami powinniśmy się zastanawiać. W jaką wkraczamy rzeczywistość? Jakie dane przekonają nas do którejś z opinii? I jakie decyzje polityczne dotyczące innowacji, podatków czy edukacji, mogą poprowadzić nas w którymś kierunku? Zagłębię się w te sprawy w tej serii filmów.