Chrześcijaństwo w Cesarstwie Rzymskim

Chrześcijaństwo zrodziło się w Judei w połowie pierwszego wieku n.e. z nauk Jezusa, a później listów i pracy misjonarskiej Pawła z Tarsu.

Pierwotnie chrześcijaństwo było niewielką, niezorganizowaną sektą, obiecującą osobiste zbawienie po śmierci. Zbawienie było możliwe poprzez wiarę w Jezusa jako Syna Bożego - tego samego Boga z wierzeń żydowskich. Pierwsi chrześcijanie dyskutowali o tym, czy powinni głosić tylko Żydom, czy może nie-Żydzi też mogą zostać chrześcijanami. W końcu, chrześcijaństwo zyskało naśladowców nie tylko wśród Żydów, lecz w całym świecie Rzymskim.

W ciągu dziesięcioleci następujących po śmierci Jezusa, apostoł Paweł napisał wiele listów wchodzących w skład Nowego Testamentu chrześcijańskiej Biblii. Paweł był obywatelem Rzymskim i pisał te listy do niewielkich społeczności chrześcijańskich rozsianych po Cesarstwie Rzymskim. Listy ukazują nam, że Paweł i jego współchrześcijanie wciąż dochodzili do tego, co oznacza bycie chrześcijaninem. Kwestie związane z relacjami pomiędzy chrześcijaństwem a judaizmem oraz chrześcijaństwem a władzami Rzymu były częstym tematem dyskusji.

Judaizm miał w Cesarstwie Rzymskim status legalnej religii i związaną z tym ochronę. A chociaż chrześcijaństwo wyłoniło się z tradycji żydowskiej nie otrzymało takich praw. Chrześcijanie spotykali się od czasu do czasu z prześladowaniami - ze strony państwa - za swoje wierzenia w czasie dwóch pierwszych stuleci naszej ery, ale polityka Rzymu polegała generalnie na ignorowaniu chrześcijan, chyba że ich przekonania stały w wyraźnej sprzeczności z wolą i władzami cesarstwa.

W 313 r. n.e. cesarz Konstantyn wydał edykt mediolański, który zagwarantował chrześcijanom - jak też większości innych religii - osobowość prawną. Chociaż był to przełom, jeśli chodzi o rozwój chrześcijaństwa, nie oznaczało to kompletnego zastąpienia tradycyjnych wierzeń rzymskich - chrześcijańskimi.

W 325 r. n.e. Konstantyn zwołał sobór nicejski, czyli zebranie przywódców chrześcijaństwa, celem ustalenia formalnych - ortodoksyjnych - wierzeń chrześcijaństwa. Rezulatatem było nicejskie wyznanie wiary, które wyrażało wierzenia ustalone przez sobór.

W 380 r. n.e. cesarz Teodozjusz wydał edykt tesaloński, który ustanawiał chrześcijaństwo, konkretnie chrześcijaństwo nicejskie, religią państwową Cesarstwa Rzymskiego. Większość innych sekt chrześcijaństwa zostało uznanych za heretyckie i zdelegalizowanych, a ich posiadłości zostały skonfiskowane przez państwo.

Cesarstwo Rzymskie nie zostało schrystianizowane w ciągu nocy. Wierzenia religijne Rzymian zmieniały się stopniowo. W momencie upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego w 476 r. n.e. chrześcijaństwo nadal się rozprzestrzeniało. Należy też pamiętać, że chrześcijaństwo nie pojawiło się nagle i w pełni ukształtowane. Wyrosło z tradycji żydowskiej i przez wiele stuleci było kształtowane przez kulturę rzymską oraz politykę.

Weźmy przykład, głowa Kościoła Rzymskokatolickiego - papież - przejęła tytuł z starego rzymskiego urzędu pontifexa maximusa - najwyższego kapłana. Rzymska kultura nie została całkiem zastąpiona, lecz raczej przemieniała się, gdy wchodziła w kontakt z innymi ludźmi i kulturami.

Chrześcijaństwo zostało silnie ukształtowane przez judaizm oraz rzymskie instytucje kulturowe. Nie sposób zrozumieć rozwoju chrześcijaństwa nie uwzględniając kontekstu!