If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Cykl miesiączkowy - faza lutealna - film z polskimi napisami

Stworzone przez: Vishal Punwani.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Omówliśmy już pierwszą część tego schematu, fazę folikularną. I wiemy, już że ta część dotyczy stymulacji wzrostu pęcherzyków w jajnikach, prowadząc ostatecznie do owulacji komórki jajowej. Stymulacja pęcherzyka polega na wydzielaniu różnych hormonów FSH, LH, estrogenu i tak dalej. Druga część naszego schematu, po owulacji, nazywana jest fazą lutealną. Nazwa wynika z tego, że dotyczy rozwoju tej żółtej struktury, nazywanej ciałkiem żółtym. Omówmy to dokładniej. Tuaj, po owulacji mamy komórkę jajową wydzieloną z pęcherzyka. Mamy również pozostałość pęcherzyka. W tym momencie, poziom hormonu luteinizującego jest wysoki. Razem, LH i FSH będą wpływać na to, aby pozostałość pęcherzyka zmieniła się w ciałko żółte. Nazwa pochodzi z łaciny. Jest ono trochę żółtawe, ze względu na zawartość żółtego pigmentu. Pamiętaj, za wydzielanie estrogenu odpowiadał pęcherzyk, a dokładniej jego komórki ziarniste. Ponieważ nie mamy już pęcherzyka, znacznie ograniczona zostanie ilość produkowanego estrogenu, a rozpocznie się na masową skalę produkcja progesteronu. Dla jasności, estrogen wciąż jest wytwarzany. Jednak nie jako główny hormon. Teraz jest nim progesteron. Dlatego na naszym schemacie, widzisz spadek poziomu estrogenu i wzrost ilość progesteronu. Pomyśl o tym przez chwilę. Doszło do owulacji, więc jest szansa na to, że nasza komórka jajowa zostanie zapłodniona przez plemnika. Gdy do tego dojdzie, potrzebne będzie miejsce, w którym będzie mogła osiąść i rosnąć. Będzie chciała się zagnieździć w wyściółce macicy nazywanej endometrium. To co byłoby pomocne w takiej sytuacji to przyjemna, unaczyniona, gościnna wyściółka w której zapłodniona komórka jajowa mogłaby się zagnieździć, aby wspierać rozwój naszego nowego embrionu. Na tym poziome nasz embrion nazywany jest blastocystą. Zapiszę tę nazwę tutaj. Przejdźmy od progesteronu. Spójrzmy na to słowo. "Pro" oznacza "dla", a "gest" odnosi się wzrostu. To daje nam wskazówki, jakim rodzajem hormonu jest. Progesteron wspiera rozwój. To on głównie stymuluje wyściółkę macicy, aby przygotowała się na zagnieżdżenie i ciążę, w trakcie fazy nazywanej fazą wydzielniczą. W trakcie jej trwania progesteron robi kilka rzeczy. Zwiększa przepływ krwi do endometrium, poprzez stymulacje rozwoju specjalnych tętnic w endometrium nazywanych tętnicami spiralnymi. Oznaczyłem je kolorem czerwonym. Tętnice spiralne umożliwiają embrionowi dostęp do substancji odżywczych z krwiobiegu matki. Progesteron zwiększa również wydzielanie ze specjalnych gruczołów w endometrium. To wydzielanie jest bardzo ważne dla zapewnienia odpowiedniego odżywienia embrionu. Ostatecznie progesteron redukuje skurcze mięśni macicy. Pamiętaj, macica ma wiele mięśni gładkich w swojej ścianie. Progesteron ogranicza ich kurczliwość, tak aby nie zakłócała ona wzrostu embrionu i nie został on wydalony z organizmu matki, zbyt wcześnie przez kurczące się mięśnie. Ponieważ naprawdę chcemy tego miłego, przyjaznego środowiska dla potencjalnej ciąży, ciałko żółte produkuje bardzo, bardzo, bardzo dużo progesteronu. Wciąż mamy również rozsądną ilość estrogenu krążącego dookoła. Tak naprawdę to ta niewielka ilość estrogenu i ogromna progesteronu pomagają przygotować endometrium na ciążę. Hormony ciałka żółtego robią również inne rzeczy. Progesteron i odrobina estrogenu produkowane przez ciałko żółte, będą tłumiły produkcję FSH i LH przez przednią przysadkę mózgową, na drodze ujemnego sprzężenia zwrotnego. Widzisz, że poziom tych hormonów obniża się. W maksymalnym punkcie dla estrogenu i progesteronu, ujemne sprzężenie zwrotne obniża wydzielanie FSH i LH. Ciałko żółte produkuje również inhibiny. Widzisz ich dużą ilość tutaj, gdzie ciałko żółte osiąga największy rozmiar. Inhibina hamuje wydzielanie FSH przez przednią przysadkę mózgową. Nieszczęśliwie dla ciałka żółtego, potrzebuje on FSH i LH, aby przeżyć. A jako, że są one hamowane przez hormony wydzielane przez ciałko żółte, zaczyna ono zanikać. Zaczyna zanikać i obumierać. Gdy umrze, poziom estrogenu i progesteronu spadnie. A gdy do tego dojdzie, dwie rzeczy będą miały miejsce. Pierwsza z nich to rozpoczęcie zakończenia fazy lutealnej. Widzisz, że doszliśmy do końca naszego schematu. Zakończyliśmy fazę lutealną, poprzez rozpoczęcie kolejnej fazy folikularnej. W tym momencie dochodzi do menstruacji. A rozbudowane endometrium, przygotowane do przyjęcia komórki jajowej zaczyna się łuszczyć i jest wydalane przez pochwę w trakcie menstruacji lub miesiączki. Zauważ, taki proces zachodzi na początku każdego cyklu rozrodczego. Ogólnie mówiąc, menstruacja jest znakiem, że nie doszło do ciąży. Ten okres trwa od dwóch do siedmiu dni. Zazwyczaj, kobiety tracą około 40 mililitrów krwi podczas miesiączki. Druga rzecz, jaka ma miejsce, to, że wraz z obniżeniem poziomu estrogenu i progesteronu, zanika ujemne sprzężenie zwrotne hamujące wydzielanie FSH i LH przez przysadkę mózgową. Więc poziom tych hormonów znowu wzrośnie. Wzrost FSH będzie stymulował rozwój pęcherzyków w jajnikach, co rozpocznie nasz cykl miesięczny od nowa, na kolejne 28 dni. To co powiedziałem Ci o ciałku żółtym, o jego zanikaniu i umieraniu, ma miejsca tylko wtedy, gdy nie dojdzie do ciąży. Czyli w większości cykli miesiączkowych, dlatego powiedziałem o tym na początku. Jednak ważne jest, aby wiedzieć że wygląda to trochę inaczej, gdy dojdzie do ciąży, a zapłodniona komórka jajowa zagnieździ się w endometrium. Powiedzieliśmy, że wydzielane przez ciałko żółte, estrogen i progesteron, hamują ilość FSH, LH, a ograniczenie ich wydzielania, przyczynia się do zanikania ciałka żółtego, tak? Dzieje się tak, ponieważ ciałko żółte potrzebuje hormonu luteinizującego, aby przetrwać. Kiedy blastocysta zagnieździ się w endometrium i zacznie tam rozwijać, embrion powstały z tej blastocysty zacznie produkować specjalny hormon nazywany ludzką gonadotropiną kosmówkową, w skrócie HCG. Struktura HCG jest bardzo, bardzo podobna do hormonu luteinizującego. Podobieństwo jest na tyle duże, że ilość HCG produkowana przez embrion wystarcza, aby ciałko żółte przeżyło. Ponieważ, jak pamiętasz ciałko żółte potrzebuje LH do życia. Teraz, gdy ciałko żółte wciąż żyje, może produkować estrogen i progesteron, które są niezbędne do utrzymania wyściółki macicy, w takim stanie, aby możliwe było wspieranie ciąży. Wspomnę tutaj o kilku rzeczach. Jako, że HCG jest produkowany tylko przez embrion, wiele testów ciążowych opiera swoje działanie na określeniu, czy HCG znajduje się we krwi lub moczu. Po drugie, ciałko żółte nie produkuje progesteronu przez całą ciążę. Robi to zazwyczaj przez pierwsze dwa - trzy miesiące. Po tym czasie, wspólny organ, dzielony przez matkę i płód, nazywany łożyskiem, zajmuje rolę głównego producenta progesteronu. Po trzecie, żyjące ciałko żółte oznacza, że wydzielane są hormony utrzymujące wyściółkę macicy. Nie jest ona złuszczana w trakcie menstruacji. Musi być utrzymana, aby wspierać rozwój dziecka. Dla przypomnienia, jeśli nie dojdzie do ciąży, ciałko żółte zanika, a cykl miesiączkowy powtarza się co 28 dni. Jeśli dojdzie do ciąży, zagnieżdżony embrion zacznie produkować HCG, które uratują ciałko żółte przed obumarciem, a tym samym endometrium zostanie utrzymane. Nie dojdzie do menstruacji, ponieważ wyściółka macicy nie będzie się łuszczyć. A cykl miesiączkowy zostanie zatrzymany na czas ciąży.